Chuyển đổi để huy động vốn và kế hoạch IPO nửa nghìn tỷ USD
Theo thông tin từ các hãng truyền thông quốc tế, Microsoft và OpenAI đã ký kết một biên bản ghi nhớ không ràng buộc để điều chỉnh các điều khoản hợp tác. Thỏa thuận này là bước đi quan trọng để OpenAI có thể chuyển đổi cấu trúc từ một tổ chức phi lợi nhuận có giới hạn lợi nhuận sang một công ty vì lợi nhuận hoàn toàn.
Nguyên nhân chính của sự thay đổi này xuất phát từ áp lực tài chính. Chi phí để nghiên cứu, huấn luyện và vận hành các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng tăng cao, với dự báo OpenAI có thể phải chi tới 115 tỷ USD cho hạ tầng và R&D từ nay đến năm 2029. Cấu trúc cũ bị xem là một rào cản trong việc huy động các nguồn vốn quy mô lớn. Việc chuyển đổi sẽ giúp công ty dễ dàng tiếp cận các nhà đầu tư và tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc cho việc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).
Kế hoạch tái cấu trúc diễn ra trong lúc OpenAI đang được thị trường định giá ở mức rất cao. Các cuộc thảo luận về một đợt bán cổ phần thứ cấp cho nhân viên vào tháng 8/2025 đã đưa ra mức định giá kỳ vọng lên tới 500 tỷ USD. Nếu thành công, đây sẽ là một trong những mức định giá cao nhất lịch sử đối với một công ty công nghệ tư nhân.
Sự lạc quan của thị trường được củng cố bởi kết quả kinh doanh tăng trưởng mạnh mẽ của OpenAI. Doanh thu trong 7 tháng đầu năm 2025 đã tăng gấp đôi, đạt 12 tỷ USD, và công ty đặt mục tiêu đạt 20 tỷ USD trước khi kết thúc năm. Cùng với đó, lượng người dùng hoạt động hàng tuần của ChatGPT đã tăng từ 400 triệu hồi đầu năm lên khoảng 700 triệu người.
Từ hợp tác độc quyền đến thế cân bằng "hợp tác - cạnh tranh"
Thỏa thuận mới cũng đánh dấu một giai đoạn chuyển tiếp trong mối quan hệ giữa Microsoft và OpenAI. Microsoft hiện là nhà đầu tư lớn nhất với tổng vốn rót vào OpenAI đã vượt 13 tỷ USD, đổi lại là quyền tích hợp độc quyền công nghệ của OpenAI vào nền tảng đám mây Azure và các sản phẩm khác.
Tuy nhiên, sự phụ thuộc của OpenAI vào Microsoft đang giảm dần. Gần đây, OpenAI đã ký kết các hợp tác về hạ tầng với Oracle và Google Cloud. Điều này cho thấy OpenAI đang hướng tới một mô hình đa đám mây, giúp công ty giảm rủi ro phụ thuộc vào một nhà cung cấp duy nhất và có thêm lợi thế khi đàm phán.
Đối với Microsoft, tình thế này vừa có lợi vừa tiềm ẩn rủi ro. Tập đoàn này vẫn hưởng lợi lớn từ khoản đầu tư vào OpenAI và hệ sinh thái sản phẩm tích hợp AI như Copilot. Mặc dù vậy, việc OpenAI ngày càng độc lập và có khả năng trở thành một đối thủ cạnh tranh trực tiếp buộc Microsoft phải đẩy nhanh việc phát triển các mô hình AI của riêng mình.
Việc tái cấu trúc sang mô hình vì lợi nhuận cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về tính minh bạch và quản trị cho OpenAI, trong khi cuộc đua AI ngày càng trở nên gay gắt với sự tham gia của các đối thủ lớn như Google (Gemini), Meta (LLaMA), và Anthropic (Claude). Thỏa thuận mới đã tạo ra một thế cân bằng phức tạp, nơi Microsoft và OpenAI vừa là đối tác chiến lược, vừa là các đối thủ tiềm tàng trên cùng một thị trường.
Khánh Linh (t/h)