Theo Trung tâm Dự báo khí tượng - thủy văn quốc gia, trong tháng 11-2024, lượng mưa tại Bắc bộ hầu như không đáng kể, giảm tới 90-100% so với trung bình nhiều năm (TBNN).
Sang tháng 12, tình trạng thiếu mưa tiếp tục kéo dài, lượng mưa phổ biến thấp hơn TBNN 20-40mm. Đến nửa đầu tháng 1-2025, hầu hết các địa phương miền Bắc không ghi nhận mưa, không khí lạnh liên tục gây ra tình trạng khô hạn kéo dài.
Cầu Văn Lang nối Hà Nội với Phú Thọ đã cạn trơ móng do nước sông Hồng xuống thấp (chụp trước thời điểm thủy điện xả nước). Ảnh: VNN
Tình trạng này kéo dài không chỉ làm tăng mức độ ô nhiễm không khí, mà còn khiến nguồn nước trên các sông lớn giảm mạnh. Mực nước hạ lưu sông Hồng tại Hà Nội, sông Lô tại Tuyên Quang đều ở mức thấp, dòng chảy đến các hồ thủy điện lớn như Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình giảm 10-45%. Riêng tại sông Thao qua Yên Bái, sông Cầu và sông Lục Nam, mức giảm dao động 5-20%.
Sông Thao (sông Hồng) qua huyện Văn Yên (tỉnh Yên Bái) đang cạn dần. Ảnh: PHÚC HẬU
Tổng dung tích các hồ chứa thủy điện lớn trên lưu vực sông Hồng hiện chỉ tương đương cùng kỳ năm ngoái, trong khi nhu cầu sử dụng nước tăng cao vào vụ Đông Xuân.
Trung tâm Dự báo khí tượng - thủy văn quốc gia cảnh báo, từ nay đến tháng 4-2025, tình trạng khan hiếm nước tại miền Bắc vẫn tiếp diễn. Dòng chảy trên các sông chính dự báo tiếp tục thấp hơn TBNN 10-40%. Đặc biệt, dòng chảy sông Lô tại Tuyên Quang và sông Thao tại Yên Bái có thể giảm sâu tới 45-60%, làm gia tăng nguy cơ hạn hán và thiếu nước nghiêm trọng.
Sau trận lụt lịch sử vào tháng 9-2024, hiện lòng sông Thao (sông Hồng) qua huyện Văn Yên (tỉnh Yên Bái) đang trơ dần đáy. Ảnh: VĂN PHÚC
Tuy nhiên, theo các đơn vị thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, từ giữa tháng 1-2025, mực nước hạ lưu sông Hồng và sông Lô có thể được cải thiện khi các hồ thủy điện lớn như Sơn La, Hòa Bình, Tuyên Quang tăng cường phát điện để bổ sung nguồn nước phục vụ đổ ải Đông Xuân.
Cụ thể, trong các giai đoạn từ ngày 15 đến 16-1 và từ ngày 8 đến 14-2, mực nước tại Hà Nội và Tuyên Quang dự kiến tăng nhẹ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tưới tiêu. Nhưng do thời gian thủy điện tăng xả rất ngắn, đòi hỏi các địa phương phải tích cực tận dụng và chủ động các biện pháp phòng chống khô hạn để đảm bảo sản xuất và đời sống.
VĂN PHÚC