Miến khoai lang Hoàng Long - giá trị mới từ nông sản địa phương

6 giờ trướcBài gốc

Trăn trở trước cảnh khoai lang bị đổ bỏ

Tốt nghiệp chuyên ngành kế toán, trường Đại học Tài chính, anh Quách Hạ Long từng làm việc xa quê. Mỗi lần trở về nhà, hình ảnh người bố cần mẫn chở từng bao khoai lang đi bán khắp các chợ trong vùng lại khiến anh không khỏi trăn trở. Từ sáng sớm đến chiều muộn, bố anh rong ruổi ngoài chợ nhưng mỗi ngày chỉ bán được vài chục cân, trong khi khoai lang thu hoạch gần chục tấn. Phần khoai còn lại, do không có điều kiện bảo quản, chỉ sau vài tuần là hư hỏng, buộc phải đổ bỏ.

Anh Quách Hạ Long, Giám đốc Hợp tác xã sản xuất và chế biến nông sản Hoàng Long

Anh Long chia sẻ: “Khoai lang ở đây rất sạch, bà con trồng xen canh với cây khoai sọ, gần như không dùng thuốc bảo vệ thực vật, vậy mà lại không bán được. Nhìn bố mẹ và bà con vất vả, tôi thấy xót xa và tiếc lắm”.

Trong quá trình làm việc và tìm hiểu thị trường, anh Long nhận ra rằng việc chỉ bán khoai lang tươi thì giá trị nông sản thấp và phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái. Nếu không có đầu ra ổn định, người nông dân luôn đối mặt với rủi ro “được mùa mất giá”.

Từ năm 2020, anh bắt đầu ấp ủ ý tưởng chế biến sâu khoai lang, nhằm kéo dài thời gian bảo quản và nâng cao giá trị sản phẩm. Anh dành thời gian đi tham quan, học hỏi các mô hình làm miến dong tại Bắc Kạn, Yên Bái, nghiên cứu quy trình sản xuất, máy móc và cách tổ chức vùng nguyên liệu. Nhận thấy nhiều cơ sở phải mua nguyên liệu từ nơi khác, trong khi quê mình lại có sẵn vùng trồng hơn 200 héc-ta khoai lang, anh càng tin rằng việc chế biến miến khoai lang tại địa phương là hướng đi phù hợp.

Mỗi ngày HTX Hoàng Long sản xuất khoảng 3 tạ miến khoai lang.

Sau gần bốn năm tìm tòi, thử nghiệm và tích lũy kinh nghiệm, tháng 4/2024, anh Quách Hạ Long mạnh dạn thành lập Hợp tác xã sản xuất và chế biến nông sản Hoàng Long tại xã Nho Quan, tỉnh Ninh Bình.

Để bảo đảm chất lượng sản phẩm, HTX Hoàng Long xây dựng quy trình chế biến khép kín ngay tại địa phương. Khoai lang sau khi thu mua từ bà con được rửa sạch, nghiền và lọc lấy tinh bột nguyên chất bằng máy. Phần tinh bột được lắng, sấy khô và bảo quản trong kho để sử dụng dần quanh năm. Khi sản xuất miến, tinh bột khoai lang được hòa trộn theo tỷ lệ chuẩn, tạo sợi, sau đó sấy trong nhà kính bằng nhiệt sạch, không sử dụng chất bảo quản hay phẩm màu. Nhờ đó, sợi miến có màu trắng hơi vàng hoặc xám nhạt tự nhiên, dai, mềm, thơm mùi khoai lang và bảo đảm an toàn thực phẩm. Miến được làm từ tinh bột khoai lang nên rất tốt cho hệ tiêu hóa, giúp nhuận tràng, không gây nóng ruột, đặc biệt khoai lang có hàm lượng calo thấp nên thích hợp cho người tiểu đường, ăn kiêng.

Xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn

Hiện nay, sản phẩm miến khoai lang Hoàng Long đã có mặt tại nhiều thị trường lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Thanh Hóa và một số tỉnh, thành khác. Bên cạnh kênh phân phối truyền thống, hợp tác xã còn chủ động đưa sản phẩm lên các nền tảng số như Facebook, TikTok, Shopee,… qua đó tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng, giảm phụ thuộc vào trung gian. Nhờ nguồn gốc rõ ràng, quy trình sản xuất khép kín và chất lượng ổn định, sản phẩm dần tạo được niềm tin và lượng khách hàng quen ngày càng tăng.

Sản phẩm miến khoai lang Hoàng Long đã có mặt tại nhiều thị trường lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh

Về quy mô sản xuất, trung bình mỗi ngày HTX Hoàng Long sản xuất khoảng 3 tạ miến khoai lang. Vào mùa nắng, khi điều kiện sấy thuận lợi, sản lượng có thể đạt từ 5 - 6 tạ/ngày; mùa mưa, sản lượng giảm nhưng vẫn duy trì ổn định để đáp ứng đơn hàng.

Ông Quách Văn Dự cho biết: “HTX thu mua sản phẩm nên chúng tôi không phải thấp thỏm chờ rồi hẹn thương lái nữa. Khoai thu hoạch lúc nào là HTX thu mua luôn lúc ấy”.

Ông Quách Văn Dự, xã Nho Quan, tỉnh Ninh Bình

Đặc biệt, mô hình của HTX Hoàng Long đã góp phần tạo việc làm ổn định cho lao động địa phương. Hiện hợp tác xã sử dụng thường xuyên 7 lao động, chủ yếu là người dân tộc thiểu số trong xã, với mức thu nhập bình quân khoảng 6 triệu đồng/người/tháng. Ngoài thu nhập, người lao động còn được làm việc gần nhà, giảm áp lực mưu sinh xa quê.

Không chỉ dừng lại ở chế biến, HTX Hoàng Long còn xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn, tận dụng triệt để phụ phẩm trong quá trình sản xuất. Phần bã khoai sau khi lọc tinh bột được ủ men vi sinh làm thức ăn chăn nuôi, phục vụ mô hình nuôi lợn và nuôi ốc của các thành viên HTX, vừa giảm chi phí, vừa hạn chế chất thải ra môi trường.

Bã khoai lang HTX dùng để nuôi ốc cho giá trị kinh tế cao

Từ năm 2023 đến nay, hợp tác xã đã thu mua cho bà con hơn 200 tấn khoai lang, giúp nhiều hộ nông dân thoát khỏi cảnh khoai lang bị tồn đọng, phải đổ bỏ, HTX thu mua cả những củ khoai cồ mà thương lái thường không mua, đã góp phần nâng cao thu nhập và tạo động lực cho bà con tiếp tục duy trì diện tích trồng khoai.

Những kết quả bước đầu cho thấy, HTX Hoàng Long không chỉ giải bài toán đầu ra cho khoai lang địa phương, mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho nông nghiệp nông thôn, nâng cao giá trị nông sản bằng chế biến, liên kết và sự chủ động của người làm nông nghiệp.

Vân Hồng - CTV Trần Hồng/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/mien-khoai-lang-hoang-long-gia-tri-moi-tu-nong-san-dia-phuong-post1254469.vov