'Miếng bánh' thương mại điện tử hết ngọt

8 giờ trướcBài gốc

Sàn thương mại điện tử đồng loạt tăng phí

Từ đầu tháng 4/2025, nhiều sàn TMĐT sẽ đồng loạt tăng phí giao dịch. Mức tăng có thể từ 2-3 lần. Cụ thể, sàn TMĐT Shopee đưa ra thông báo, từ ngày 1/4 sẽ thay đổi phí cố định theo từng ngành hàng. Trong đó, nhóm voucher và dịch vụ từ 3% lên 9%; nhóm sức khỏe tăng từ 4% lên 9,5%, nhiều ngành hàng quan trọng khác cũng có mức tăng từ 4 - 6%. Tổng thể, mức phí sẽ tăng từ 0,5 - 6%, và một số ngành hàng có thể lên đến 10%.

Các sàn TMĐT đồng loạt tăng phí.

Còn TikTok Shop cũng áp dụng biểu phí hoa hồng trên nền tảng mới. Mức phí hoa hồng đối với các nhà bán hàng thường sẽ tăng từ mức trung bình 3% lên 4%. Đối với các nhà bán hàng thuộc phân khúc Shop Mall, phí hoa hồng sẽ tăng từ mức tối đa hiện tại 4,54 - 5,78% lên mức mới 6,05 - 7,7%.

Trước đó Lazada cũng đã tăng phí cố định với nhà bán hàng từ 3% lên 4%, đồng thời giảm giá gói phí vận chuyển Freeship Max từ 8% xuống 6% giá trị đơn hàng. Nhà bán hàng cũng sẽ không còn được miễn phí cố định khi tham gia chương trình Freeship Max. Như vậy, tính tổng thể các loại phí thì người bán phải chia cho sàn khoảng 15% doanh thu, cao hơn trước 2%.

Không chỉ tăng phí cố định, các sàn còn cắt giảm ưu đãi và siết chặt các chính sách hỗ trợ, đẩy áp lực chi phí lên phía người bán. Việc tăng phí này được cho là sẽ ảnh hưởng đến cả người bán và người mua, nhất là khi biên lợi nhuận ngày càng thu hẹp.

Kinh doanh mỹ phẩm trên sàn TMĐT, chị Trần Mỹ Hạnh (Hà Đông, Hà Nội) cho biết, bản thân rất áp lực với mức tăng phí của các sàn. Bởi lúc trước toàn bộ hàng hóa bán trên sàn đều có mức giá thấp hơn so với bán trực tiếp. Nhưng hiện tại với mức phí mới, nhiều sản phẩm trên sàn còn có giá cao hơn so với mua trực tiếp. “Nếu không tăng giá sản phẩm thì không có lãi, còn nếu tăng thì lại khó cạnh tranh. Vì vậy, có thể tôi phải chuyển hướng sang kênh kinh doanh khác” – chị Hạnh cho hay.

Theo dữ liệu từ Hãng Metric - đơn vị phân tích dữ liệu bán hàng thị trường công bố, tổng doanh số của 5 sàn TMĐT hàng đầu tại Việt Nam năm 2024 đạt gần 320.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, có tới 165.000 shop phải đóng cửa, rời khỏi sàn. Nguyên nhân là nhà bán hàng không đủ sức chống đỡ với các loại phí. Con số này phản ánh sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt của những người bán trên các “mặt trận online”. Rõ ràng, TMĐT không còn là “miếng bánh ngọt”, chỉ cần có nguồn hàng, nhập về rồi chụp ảnh, đăng bán, khéo léo quảng cáo một chút là có thể kiếm tiền dễ dàng như trước đây.

Nhiều chuyên gia nhận định, nếu chi phí trên các sàn tiếp tục tăng mà không có chính sách hỗ trợ hợp lý, sự dịch chuyển sang những nền tảng khác hoặc phương thức mua sắm mới là điều tất yếu.

Theo TS. Nguyễn Minh Phong, nguyên tắc của bất kỳ dịch vụ nào trên thị trường đều phải có chi phí và mức phí này khó có thể cố định theo thời gian mà phải điều chỉnh theo tình hình thị trường.

TS. Nguyễn Minh Phong cho rằng, nếu phí tăng kèm theo dịch vụ tốt hơn, trải nghiệm mua sắm thuận lợi hơn, thì ảnh hưởng tiêu cực có thể không đáng kể. Do đó, tăng phí nên đi đôi với nâng cao chất lượng để đảm bảo lợi ích hài hòa giữa các bên liên quan.

Chuyên gia cũng nhận định rằng, để đảm bảo sự phát triển bền vững, các sàn TMĐT cần tính toán kỹ lưỡng mức phí áp dụng, đồng thời có chính sách hỗ trợ phù hợp để duy trì hệ sinh thái TMĐT ổn định và công bằng cho cả người bán lẫn người mua.

Bổ sung chính sách bảo vệ quyền lợi người bán

Tại góp ý dự thảo Đề nghị xây dựng Luật Thương mại điện tử mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, nhà điều hành cần bổ sung chính sách bảo vệ quyền lợi cho người bán trên nền tảng TMĐT.

VCCI chỉ ra, hiện tại người bán hàng trên các sàn TMĐT phần lớn là hộ, cá nhân kinh doanh nhỏ. Họ có thể dễ bị áp đặt các chính sách bất lợi và mất khả năng thương lượng, như thay đổi điều khoản đột ngột, bị đình chỉ hoặc cấm mà không có lý do rõ ràng, hạn chế tiếp cận dữ liệu… Theo VCCI, các hành vi này có thể ảnh hưởng bất lợi với cá nhân kinh doanh nhỏ, đưa họ vào tình thế bị động và dần bào mòn nhiệt huyết kinh doanh của họ.

Vì vậy, VCCI đề nghị cần thiết kế chính sách để đảm bảo cân bằng quyền lợi giữa các chủ thể, trong đó có quy định bảo vệ người kinh doanh nhỏ lẻ trên nền tảng TMĐT. Việc này sẽ đảm bảo tính cạnh tranh trên thị trường TMĐT, thúc đẩy các DN, cá nhân kinh doanh nhỏ tiếp tục gia nhập, hoạt động và phát triển trong nền kinh tế số. “Các chính sách nên tập trung vào tăng cường tính minh bạch trong hoạt động của sàn TMĐT đối với người bán, đảm bảo khả năng tiếp cận dữ liệu kinh doanh và quyền tự do thương lượng của họ” - VCCI góp ý.

TS. Lê Quốc Phương đánh giá, việc tăng phí là điều tất yếu trong sự vận hành của các nền tảng TMĐT. Trước đây các sàn chấp nhận lỗ để thu hút người bán và người mua, nhưng khi đã có thị phần lớn, họ điều chỉnh phí để tối ưu lợi nhuận tương tự mô hình của các hãng xe công nghệ. Các cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ lẻ sẽ chịu tác động nặng nề. Khi giá sản phẩm tăng, sức mua giảm, chi phí quảng cáo cao hơn và người bán còn gánh thêm rủi ro từ khách đặt hàng nhưng không nhận. Biên lợi nhuận có thể giảm từ 15% xuống chỉ còn 7%.

Trong bối cảnh này, người bán cần tối ưu nhân công, tìm nhà cung cấp giá tốt nhưng vẫn đảm bảo chất lượng. Hàng Việt cũng đang chịu sức ép lớn từ hàng Trung Quốc giá rẻ, vì vậy cần xây dựng lợi thế cạnh tranh bằng sản phẩm khác biệt và chế độ hậu mãi tốt.

Bên cạnh phát triển sản phẩm bình dân, cũng có thể hướng đến những hàng cao cấp hơn, nâng phân khúc. Ngoài ra không nên phụ thuộc vào sàn TMĐT mà cần đa dạng hóa kênh bán hàng như mạng xã hội và các nền tảng tìm kiếm.

Phương Nga

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/mieng-banh-thuong-mai-dien-tu-het-ngot.html