Hội nghị được xem là bước đi cụ thể hóa những định hướng lớn của Đảng, Nhà nước về cải cách tổ chức bộ máy, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, hướng đến phục vụ Nhân dân một cách thiết thực, chủ động và hiện đại hơn.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu bế mạc Hội nghị toàn quốc tập huấn về tổ chức và hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể chính trị ở cấp xã (mới). Ảnh: Dương Giang/TTXVN
Chuẩn bị kỹ lưỡng cho chuyển đổi bộ máy
Mục tiêu của Hội nghị là đảm bảo sự thống nhất trong nhận thức và hành động khi vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp sau quá trình sáp nhập các đơn vị hành chính cấp huyện.
Hội nghị cũng nhằm thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Cụ thể hóa Nghị quyết số 60-NQ/TW và các kết luận quan trọng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư liên quan đến tổ chức lại hệ thống chính quyền địa phương. Đây cũng là bước thực hiện các Thông báo Kết luận 155-KL/TW, 160-KL/TW và 163-KL/TW của Bộ Chính trị về việc sáp nhập đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp không còn cấp huyện trung gian.
15 chuyên đề sâu về tổ chức xây dựng Đảng, hoạt động của cấp ủy xã mới, phân cấp – phân quyền – phân định thẩm quyền theo từng lĩnh vực như tài chính, y tế, nông nghiệp, tư pháp, khoa học công nghệ, hành chính công… được các lãnh đạo bộ, ngành trực tiếp trình bày. Đặc biệt, có những chuyên đề mang tính mới như hướng dẫn sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong tổ chức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp nhằm tăng hiệu quả điều hành, giảm thủ tục hành chính và tăng tính tự động hóa trong cung ứng dịch vụ công.
Nội dung tập huấn chú trọng tính thực tiễn, cập nhật những thay đổi về thể chế và phương pháp quản trị hiện đại, giúp đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, đặc biệt ở cấp xã sau sắp xếp nắm vững nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế hoạt động trong mô hình mới. Các nội dung về tổ chức và hoạt động của MTTQ, các đoàn thể chính trị – xã hội, vai trò của trung tâm hành chính công cấp tỉnh, cấp xã cũng được làm rõ.
Trong phát biểu khai mạc tại hội nghị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, việc tổ chức Hội nghị với quy mô lớn, chuẩn bị công phu, nội dung sâu sắc thể hiện tinh thần vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, hướng tới mục tiêu đưa bộ máy mới hoạt động đồng bộ, thông suốt, hiệu quả từ ngày 1/7/2025 như tinh thần Kết luận 167-KL/TW đã đề ra. Đồng thời cũng đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của các ban, bộ, ngành trong việc biên soạn tài liệu, cử báo cáo viên và tổ chức tập huấn kịp thời, đầy đủ.
Phải thần tốc, táo bạo, hiệu quả
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá, quá trình tổ chức lại đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp là một “cuộc cách mạng” về tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị. “Đây không chỉ là sắp xếp về hành chính mà là chuyển đổi về tư duy quản lý, phương pháp quản trị, cách vận hành bộ máy, chuyển từ bị động sang chủ động, từ hành chính sang phục vụ” - Thủ tướng nhấn mạnh.
Ảnh minh họa
Thủ tướng khẳng định, khi đã thực hiện cách mạng tổ chức bộ máy thì phải xác định tinh thần đồng lòng, đồng bộ, đồng thuận, đồng chí, cùng hành động. Trong đó, phải phát huy những thuận lợi để tạo động lực, truyền cảm hứng. Đồng thời kiên định, kiên trì vượt qua khó khăn, vướng mắc trong chuyển đổi trạng thái quản trị. Thủ tướng nhấn mạnh phương châm “Đã làm là chắc thắng, không làm nửa vời. Đã quyết thì phải thần tốc, táo bạo, hiệu quả và thành công”.
Để đảm bảo thành công, Thủ tướng yêu cầu các cấp, ngành phải triển khai đồng bộ, toàn diện, quyết liệt và kiên định. Trong giai đoạn chuẩn bị, cần đẩy mạnh rà soát hệ thống pháp luật, tháo gỡ các rào cản thể chế. Đồng thời cho biết, cuộc cách mạng cũng là một giải pháp, cùng với các giải pháp khác như triển khai "bộ tứ trụ cột" để góp phần thúc đẩy tăng trưởng từ 8% trở lên trong năm nay và 2 con số trong những năm tới, thực hiện 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra. Đây cũng là những giải pháp được bổ sung so với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Theo Thủ tướng, đến nay, đã có 28 Nghị định được ban hành, trong đó phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn giữa T.Ư và địa phương, gắn với cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực thực thi và hậu kiểm.
Thủ tướng cũng yêu cầu nâng cao vai trò quản trị của T.Ư theo hướng không làm thay địa phương mà tập trung vào xây dựng chiến lược, chính sách, quy hoạch tổng thể, cơ chế huy động nguồn lực, đánh giá hiệu quả thực hiện. Các địa phương cần chuyển đổi tư duy hành chính sang tư duy phục vụ, xây dựng chính quyền gần dân, sát dân, vì dân, lắng nghe dân và kiến tạo cho dân phát triển.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đặc biệt lưu ý về việc tăng cường truyền thông chính sách, hướng dẫn quy định pháp luật thông qua các cơ quan báo chí, cổng thông tin điện tử để người dân nắm bắt, hiểu rõ từ đó tạo sự đồng thuận xã hội và giám sát việc thực hiện. Việc công khai minh bạch cũng là yếu tố sống còn trong cải cách hành chính và xây dựng chính quyền điện tử.
"Nhà nước quản lý phải chặt chẽ nhưng phải kiến tạo, kiến tạo để phát triển, giảm phiền hà cho người dân nhưng vẫn phải quản lý được. Càng kiến tạo được bao nhiêu, càng xây dựng được thể chế bao nhiêu thì việc quản lý của chúng ta càng nhàn hơn vì người dân sẽ tham gia giám sát" - Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.
Có thể thấy, Hội nghị tập huấn toàn quốc là bước chuẩn bị quan trọng và bài bản cho một trong những cuộc cải cách hành chính lớn nhất trong lịch sử hiện đại của Việt Nam – triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Với sự chỉ đạo quyết liệt từ T.Ư, sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương, cùng tinh thần đổi mới, trách nhiệm, sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công chức, mô hình mới hứa hẹn mang lại hiệu lực, hiệu quả vượt trội. Đồng thời, nâng cao chất lượng quản trị Nhà nước, tăng cường niềm tin của Nhân dân và tạo ra những động lực phát triển mới cho đất nước.
Đây không chỉ là sự sắp xếp lại đơn vị hành chính hay tinh gọn bộ máy mà còn là khởi đầu cho một nền hành chính phục vụ – nơi mà cơ quan công quyền không chỉ giải quyết công việc mà còn chủ động kiến tạo, đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp. Với tinh thần “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”, chính quyền địa phương hai cấp sẽ là cấu trúc tổ chức hành chính phù hợp hơn với thực tiễn phát triển nhanh, mạnh và bền vững của đất nước.
Cuộc cách mạng tổ chức bộ máy đang được triển khai không chỉ để phục vụ cho hiện tại mà còn nhằm kiến tạo tương lai – nơi người dân được phục vụ tốt hơn, chính quyền hoạt động minh bạch hơn, xã hội vận hành hiệu quả hơn. Đó là đích đến của cải cách “vì Nhân dân, do Nhân dân và phục vụ Nhân dân”.
Nguyên Bảo