Đây là những quyết định tích cực, góp phần mở ra giai đoạn hợp tác, hỗ trợ Syria tiến tới ổn định, thực hiện cải cách nhằm phục hồi nền kinh tế sau xung đột.
Mỹ và EU đã áp đặt các biện pháp trừng phạt sâu rộng đối với Syria trong suốt cuộc nội chiến kéo dài 14 năm. Sau sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad vào tháng 12/2024, chính quyền lâm thời của Syria tìm cách khôi phục quan hệ với phương Tây và kêu gọi dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Các quyết định dỡ bỏ trừng phạt nhằm hỗ trợ người dân Syria trong công cuộc đoàn kết và xây dựng lại một đất nước mới.
Theo đó, Hội đồng châu Âu đã loại bỏ 24 thực thể khỏi danh sách bị phong tỏa tài sản và các nguồn lực kinh tế của EU. Danh sách này bao gồm nhiều ngân hàng, cùng các công ty hoạt động trong những lĩnh vực then chốt như sản xuất và lọc dầu, bông và viễn thông.
Trong khi đó, theo Bộ Tài chính Mỹ, việc dỡ bỏ áp dụng các biện pháp trừng phạt sẽ tạo điều kiện thúc đẩy các hoạt động trong mọi lĩnh vực của nền kinh tế Syria thông qua việc cho phép thúc đẩy đầu tư mới và hoạt động của khu vực tư nhân, qua đó tạo điều kiện tái thiết nền kinh tế, khôi phục lĩnh vực tài chính và cơ sở hạ tầng của Syria.
Việc dỡ bỏ trừng phạt áp dụng với điều kiện Syria không trở thành nơi trú ẩn cho các tổ chức khủng bố, đồng thời bảo đảm an ninh cho các cộng đồng tôn giáo và sắc tộc thiểu số.
Bộ Ngoại giao Mỹ đã ban hành lệnh miễn trừ để các đối tác và đồng minh nước ngoài có thể tham gia quá trình tái thiết Syria, bật đèn xanh cho các công ty triển khai hoạt động kinh doanh tại quốc gia Trung Đông này.
Việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt phản ánh sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận của EU và Mỹ đối với Syria sau khi chế độ của Tổng thống Bashar Al-Assad sụp đổ cũng như cho thấy cam kết vững chắc của EU trong việc đồng hành cùng Syria trên con đường chuyển đổi và phát triển bền vững. EU một lần nữa khẳng định sẵn sàng hợp tác với chính phủ chuyển tiếp tại Syria, hướng tới một tương lai hòa bình, toàn diện và độc lập, không có sự can thiệp từ bên ngoài.
Chính quyền lâm thời Syria hy vọng quyết định của Mỹ và EU sẽ giúp Syria giảm bớt khó khăn, đồng thời mở đường cho các hoạt động nhân đạo phân phối nhu yếu phẩm cần thiết đến người dân Syria đang thiếu thốn. Hiện ở nước này có 16,5 triệu người, chiếm gần 70% dân số, cần được bảo vệ và hỗ trợ nhân đạo. Hơn một nửa trong số đó phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực, gần 3 triệu người có nguy cơ bị đói nghiêm trọng. Chính phủ lâm thời Syria tuyên bố sẵn sàng hợp tác với các đối tác quốc tế, với điều kiện không can thiệp vào công việc nội bộ của nước này.
Sau khi Mỹ và EU quyết định dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Damascus, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) khẳng định sẵn sàng cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho Syria. Theo IMF, Syria cần sự hỗ trợ khá lớn để xây dựng lại nền kinh tế sau 14 năm xung đột. Ngân hàng Thế giới (WB) mới đây cũng cho biết Qatar và Saudi Arabia đã thanh toán khoản nợ 15,5 triệu USD của Syria đối với WB, mở đường cho Damascus tiếp cận các nguồn viện trợ và hỗ trợ tài chính. Theo một báo cáo phân tích của Quỹ Carnegie vì Hòa bình, chi phí cho công cuộc tái thiết Syria ước tính lên tới khoảng 250-400 tỷ USD.
Các quyết định dỡ bỏ lệnh trừng phạt của phương Tây mang lại hy vọng cho công cuộc tái thiết của Syria, góp phần mở ra giai đoạn mới về hợp tác và hỗ trợ để giúp quốc gia vốn bị chìm trong khủng hoảng kéo dài có thể phục hồi.
Tuy nhiên, quốc gia Trung Đông này vẫn đối mặt nhiều thách thức, với nguy cơ xung đột tái diễn và chia rẽ sâu sắc chưa được giải quyết. Đặc phái viên Liên hợp quốc về Syria Geir Pedersen bày tỏ lo ngại về khả năng xảy ra bạo lực mới và sự suy yếu lòng tin sau những diễn biến bạo lực gần đây ở Syria liên quan các cuộc tấn công mang tính giáo phái nhắm vào cộng đồng thiểu số Alawite và Druze.
Phó Đại sứ Syria tại Liên hợp quốc Riyadh Khdair cũng cho rằng, Syria vẫn đối mặt những thách thức to lớn, bao gồm nguy cơ nền kinh tế sụp đổ, sự tàn phá lan rộng và tình trạng bất ổn tiếp diễn. Bên cạnh hành động quyết liệt, chính quyền lâm thời Syria cần sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa của cộng đồng quốc tế để giúp quốc gia Trung Đông này phục hồi, từng bước ổn định và phát triển.
HÀ ANH