Mặt bằng chậm bàn giao
Dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành được Bộ Xây dựng xác định cần sử dụng khoảng 11,99 ha đất để triển khai. Trong đó, phía TP.HCM cần sử dụng 7,85ha và phía tỉnh Đồng Nai cần 4,14 ha.
Dự án mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành được yêu cầu hoàn thành trong năm 2026 nhưng hiện tiến độ vẫn rất chậm do vướng mặt bằng.
Tuy nhiên, đến nay đã hơn 3 tháng kể từ ngày khởi công, các địa phương vẫn chưa thể hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng theo kế hoạch. Trong đó, phía TP.HCM hầu như vẫn chưa chốt phương án đền bù, cũng như chưa có kế hoạch và thời gian cụ thể để bàn giao hết mặt bằng sạch cho nhà thầu thi công.
Cụ thể, ngay sau lễ khởi công ngày 19/8, tại công trường thi công mở rộng cầu Long Thành hiện hữu từ 4 lên 8 làn xe, nhà thầu đã huy động gần hàng trăm nhân sự cùng máy móc thiết bị để tổ chức thi công. Thế nhưng, phía địa bàn TP.HCM chỉ mới bàn giao mặt bằng trong ranh đã giải phóng ở giai đoạn 1, có chiều rộng khoảng 5-6m.
Với khối lượng mặt bằng được giao hẹp như vậy, nhà thầu chỉ có thể thi công một phần cọc khoan nhồi các trụ cầu cạn, không đảm bảo điều kiện thi công hoàn thiện kết cấu móng trụ cầu. Trong khi đó, để thi công ranh giai đoạn 2, cần chiều rộng hành lang từ 10-15cm.
Nhà thầu thi công "cầm chừng" do chưa được bàn giao mặt bằng.
Ngoài ra, phần diện tích đất cần giải tỏa để thi công đoạn cầu dẫn khi mở rộng cầu Long Thành (thuộc địa phận phường Long Trường, phường Long Phước) khoảng 7,85 ha, phía TP.HCM vẫn còn dậm chân tại chỗ, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư mới dừng ở bước bàn giao mốc, chưa triển khai thực địa. Việc di dời hạ tầng kỹ thuật vẫn đang trong quá trình thống nhất phương án, chưa có kế hoạch thời gian cụ thể để bàn giao cho nhà thầu.
Theo người dân sống dưới chân cầu Long Thành, những hộ thuộc diện giải tỏa vẫn chưa nhận được thông báo của chính quyền phường Long Phước, TP.HCM về mức giá đền bù. Tại cuộc họp gần nhất với người dân, chính quyền phường Long Phước thông báo phải chờ đến tháng 3/2026 mới hoàn tất đền bù, giải phóng mặt bằng.
Hiệm máy móc chủ yếu tập trung thi công ở khu vực cầu Long Thành, nơi lòng sông không phải GPMB.
Nếu công tác giải phóng mặt bằng tại TP.HCM không được đẩy nhanh, áp lực đè lên tiến độ chung của toàn dự án là rất lớn.
Nguy cơ vỡ tiến độ
Đối lập với TP.HCM, tỉnh Đồng Nai lại cho thấy những bước tiến khả quan hơn trong công tác giải phóng mặt bằng. Dự án có 13km đi qua địa bàn tỉnh Đồng Nai. Để phục vụ thi công, tỉnh Đồng Nai phải thực hiện thu hồi hơn 4ha với 394 thửa đất trên địa bàn các xã Nhơn Trạch, Long Thành và An Phước.
Theo Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Đồng Nai, hiện địa phương này đã hoàn thành công tác đo đạc lập bản đồ địa chính thu hồi đất và bàn giao bản đồ thu hồi đất, hồ sơ kỹ thuật thửa đất và cung cấp thông tin địa chính thửa đất thu hồi thuộc dự án cho các đơn vị để thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, đã thực hiện việc kiểm đếm, lập hồ sơ bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho 140 thửa đất với diện tích gần 1,6ha; đạt hơn 35% số thửa đất trong phạm vi dự án. Bên cạnh đó cũng đã triển khai thực hiện công tác định giá đất cụ thể, đã làm việc với đơn vị tư vấn, cung cấp hồ sơ và triển khai thực hiện.
Dự án mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành khó về đích theo yêu cầu do giải phóng mặt bằng chậm.
Về giải quyết tái định cư cho các hộ dân, hiện xã Long Thành, tỉnh Đồng Nai có 27 hộ dân có nhà ở, đã được kiểm đếm. Trung tâm Phát triển quỹ đất chi nhánh Long Thành đã chuyển danh sách các hộ dân có nhà trên đất đến UBND xã Long Thành để lập hồ sơ xét giải quyết bố trí tái định cư theo quy định. Địa phương này dự kiến sẽ hoàn thành và bàn giao toàn bộ mặt bằng dự án cho chủ đầu tư trong tháng 12/2025.
Trước tình trạng vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng như hiện nay, nhà thầu đang phải gánh chịu các chi phí đội lên do nhân sự, thiết bị huy động về phải dừng, để chờ bàn giao mặt bằng trong thời gian dài. Hơn nữa, nguy cơ dự án sẽ khó thể hoàn thành đúng tiến độ theo chỉ đạo của Chính phủ và Hợp đồng đã ký giữa Chủ đầu tư với Nhà thầu.
Nếu công tác giải phóng mặt bằng tại TP.HCM không được đẩy nhanh, áp lực đè lên tiến độ chung của toàn dự án là rất lớn.
Cao tốc TP.HCM - Long Thành không chỉ là công trình giao thông mà còn là mắt xích chiến lược quan trọng, đảm bảo kết nối giao thông đồng bộ sau khi Sân bay Long Thành đi vào hoạt động.
Do đó, chính quyền các địa phương, đặc biệt là TP.HCM cần phải tăng cường sự quan tâm và chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu các xã, phường có dự án đi qua tập trung, đẩy nhanh thủ tục giải phóng mặt bằng, sớm bàn giao mặt bằng sạch cho Nhà thầu thi công trong năm 2025, đảm bảo tiến độ hoàn thành dự án trong 12/2026 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính Phủ.
Phi Long/VOV.VN