Mở rộng Khu kinh tế Vũng Áng gắn với Khu thương mại tự do

5 giờ trướcBài gốc

Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh Trần Việt Hà trình bày tham luận

Trong tham luận, ông Trần Việt Hà nhấn mạnh rằng Khu kinh tế Vũng Áng chính là trụ cột quan trọng nhất trong quá trình phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh hơn một thập kỷ qua. Nơi đây đã trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng, đóng góp trên 25% tổng sản phẩm trên địa bàn, chiếm hơn 95% kim ngạch xuất nhập khẩu và khoảng 60% thu ngân sách toàn tỉnh.

VŨNG ÁNG – TRUNG TÂM TĂNG TRƯỞNG CHIẾN LƯỢC

Với hơn 20.000 lao động đang làm việc trực tiếp, Vũng Áng không chỉ tạo công ăn việc làm mà còn góp phần hình thành đội ngũ công nhân công nghiệp lành nghề, từng bước đưa Hà Tĩnh chuyển mình từ nền kinh tế nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ.

Một số sản phẩm công nghiệp chủ lực đã vươn lên có vị trí quốc gia. Thép từ Vũng Áng chiếm khoảng 18% sản lượng cả nước, điện chiếm trên 3%. Cảng nước sâu Sơn Dương – Vũng Áng đã đón được những con tàu trọng tải lớn nhất thế giới, khẳng định lợi thế đặc biệt về logistics. Sự phát triển của Vũng Áng cũng kéo theo nhu cầu về dịch vụ, thương mại, nhà ở, hạ tầng xã hội, tạo nên diện mạo mới cho khu vực Kỳ Anh và phụ cận.

Khu kinh tế Vũng Áng chính là trụ cột quan trọng nhất trong quá trình phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh hơn một thập kỷ qua

Tuy nhiên, ông Trần Việt Hà cũng thẳng thắn chỉ ra những giới hạn. Mô hình phát triển còn phụ thuộc quá lớn vào một số dự án công nghiệp nặng, chủ yếu là Formosa. Công nghiệp phụ trợ chưa hình thành, tỷ lệ lấp đầy đất công nghiệp rất cao khiến quỹ đất còn lại hạn chế, hạ tầng dịch vụ chưa đồng bộ.

Cảng nước sâu chưa phát huy hết tiềm năng do thiếu hệ thống logistics quy mô và chính sách đặc thù để thu hút các tập đoàn toàn cầu. Nếu không có đột phá về cơ chế, Vũng Áng có nguy cơ chững lại và chưa thể trở thành một trung tâm hội nhập quốc tế thực sự.

KHU THƯƠNG MẠI TỰ DO – HƯỚNG ĐI MỚI

Theo ông Trần Việt Hà, giải pháp cho giai đoạn tới là mở rộng KKT Vũng Áng gắn với mô hình Khu thương mại tự do (Free Trade Zone – FTZ). Trên thế giới, FTZ đã được nhiều quốc gia áp dụng thành công, trở thành công cụ quan trọng để thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy thương mại quốc tế, phát triển logistics, chuyển giao công nghệ và hình thành hệ sinh thái sản xuất hiện đại. Những nền kinh tế Đông Á như Hàn Quốc, Singapore, Trung Quốc đều từng sử dụng FTZ như bàn đạp để hội nhập nhanh hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Vũng Áng hội đủ nhiều điều kiện để thí điểm FTZ thế hệ mới của Việt Nam. Thứ nhất, Hà Tĩnh có cụm cảng nước sâu Sơn Dương – Vũng Áng nằm trên tuyến hàng hải quốc tế, đủ khả năng tiếp nhận tàu trọng tải lớn. Thứ hai, hệ thống công nghiệp nặng đã hình thành, tạo nền tảng để phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ và công nghiệp chế biến sâu. Thứ ba, hạ tầng kết nối vùng đang được đầu tư, từ cao tốc Bắc – Nam, quốc lộ 8A, quốc lộ 12C kết nối Lào – Thái Lan đến các tuyến đường ven biển. Thứ tư, chủ trương của Bộ Chính trị tại Kết luận số 115-KL/TW cũng đã nhấn mạnh nghiên cứu xây dựng FTZ thế hệ mới gắn với các cực tăng trưởng chiến lược.

Nếu được xây dựng, FTZ Vũng Áng sẽ là khu vực có chính sách vượt trội về thuế, hải quan, đầu tư và thương mại. Đây sẽ là không gian kinh tế đặc thù với cơ chế mở cửa cao, phương thức quản lý linh hoạt, gắn liền với hệ thống logistics, công nghiệp xanh và dịch vụ chất lượng quốc tế. Vũng Áng khi đó không chỉ mở rộng diện tích đất công nghiệp mà còn nâng cấp toàn bộ thể chế quản lý, từ đó thu hút được những tập đoàn công nghệ và thương mại lớn, biến Hà Tĩnh thành điểm đến hàng đầu của khu vực Bắc Trung Bộ.

Vũng Áng hội đủ nhiều điều kiện để thí điểm FTZ thế hệ mới của Việt Nam

Ông Trần Việt Hà cho rằng việc gắn Vũng Áng với FTZ không chỉ nhằm tăng trưởng về số lượng dự án đầu tư, mà quan trọng hơn là để tạo bước nhảy về chất lượng phát triển, từ nền sản xuất dựa vào khai thác tài nguyên sang nền sản xuất dựa vào công nghệ, từ dựa vào một vài nhà đầu tư lớn sang tạo môi trường thu hút đa dạng nhà đầu tư, từ tăng trưởng khép kín trong phạm vi tỉnh sang hội nhập với toàn cầu. Đây chính là định hướng chiến lược để Hà Tĩnh thoát khỏi điểm nghẽn và vươn lên một vị thế mới.

5 GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM

Trong tham luận, ông Trần Việt Hà đã đưa ra 5 nhóm giải pháp cụ thể nhằm hiện thực hóa định hướng này.

Một là, tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội, coi phát triển Vũng Áng gắn với FTZ là quyết tâm chung của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Chỉ khi có sự đồng thuận và đồng hành thì mới huy động được sức mạnh tổng hợp cho một mô hình kinh tế mới, phức tạp và nhiều đòi hỏi cao.

Hai là, hoàn thiện quy hoạch tổng thể, đồng thời đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội cho Vũng Áng. Nhà nước cần ưu tiên vốn đầu tư công cho các công trình hạ tầng chiến lược như cảng biển, đường cao tốc, hệ thống logistics. Song song, cần rà soát lại quỹ đất, bố trí hợp lý để vừa mở rộng công nghiệp vừa dành không gian cho dịch vụ và đô thị hiện đại, bảo đảm phát triển hài hòa.

Ba là, cải cách mạnh mẽ về thể chế và thủ tục hành chính. Việc thành lập FTZ đòi hỏi cơ chế quản lý mới, minh bạch, linh hoạt, ứng dụng công nghệ số trong quản trị. Xây dựng chính quyền số, hải quan điện tử, thủ tục đầu tư nhanh gọn, minh bạch sẽ là điều kiện tiên quyết để tạo môi trường cạnh tranh và hấp dẫn nhà đầu tư quốc tế.

Bốn là, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Vũng Áng muốn trở thành FTZ thế hệ mới thì không chỉ cần đất đai và hạ tầng, mà cần đội ngũ nhân lực có trình độ, am hiểu công nghệ và có kỹ năng quản lý hiện đại. Hà Tĩnh cần phối hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp để đào tạo nhân lực theo nhu cầu thực tiễn, đồng thời có chính sách thu hút chuyên gia trong và ngoài nước đến làm việc.

Năm là, bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững. Việc xây dựng FTZ phải gắn với yêu cầu bảo vệ môi trường, sử dụng công nghệ xanh, năng lượng tái tạo, đồng thời quan tâm đến sinh kế lâu dài của người dân. Phát triển phải đi đôi với bảo đảm an sinh xã hội, để mỗi bước tiến của Vũng Áng không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo ra sự ổn định và phát triển bền vững cho cả khu vực.

Thiên Anh

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/mo-rong-khu-kinh-te-vung-ang-gan-voi-khu-thuong-mai-tu-do.htm