Ước thu cả năm 2,38 triệu tỷ đồng
Tại phiên họp chiều 13/11, với 419/420 số đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2026. Trước khi Quốc hội thông qua, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã có báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội về nội dung này.
Liên quan đến vấn đề ước thực hiện thu ngân sách năm 2025, báo cáo nêu rõ, phương án Chính phủ trình được tính toán trên cơ sở kết quả thực hiện các tháng đầu năm, đã rà soát kỹ lưỡng theo từng địa bàn, lĩnh vực thu. Theo đó, ước thu cả năm khoảng 2.388,8 nghìn tỷ đồng, tăng 16,9% so năm 2024 và vượt dự toán 21,5% - mức cao nhất từ trước đến nay.
Các đại biểu tại phiên họp chiều 13/11. Ảnh: Như Ý
Tuy nhiên, Chính phủ cho rằng, số thu đang có xu hướng chậm dần các tháng gần đây do thực hiện một số chính sách khuyến khích doanh nghiệp tư nhân, thực hiện quy định tại Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và một số luật thuế sửa đổi vừa qua, cũng như tác động từ tình hình thế giới, chính sách thuế đối ứng của Mỹ.
Trong các tháng cuối năm, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương quyết liệt thực hiện thu, đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, phấn đấu ở mức cao hơn...
Nghị quyết được Quốc hội thông qua với số thu ngân sách nhà nước năm 2026 là 2.529.467 tỷ đồng. Trong đó, thu ngân sách Trung ương 1.225.356 tỷ đồng, thu ngân sách địa phương 1.304.111 tỷ đồng.
Quốc hội cho phép sử dụng 23.839 tỷ đồng nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương đến hết năm 2025 còn dư chuyển sang bố trí dự toán năm 2026 của địa phương để thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng.
Trong khi đó, tổng số chi ngân sách Nhà nước được Quốc hội thông qua là 3.159.106 tỷ đồng. Trong đó, chi ngân sách Trung ương 1.809.056 tỷ đồng, và chi ngân sách địa phương là 1.350.050 tỷ đồng. Như vậy, mức bội chi ngân sách Nhà nước trong năm tới là 605.800 tỷ đồng.
Về số kinh phí đã bố trí thực hiện Nghị định 178, 67 và kinh phí hỗ trợ sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, Chính phủ cho biết, đến 14/10/2025, ngân sách Nhà nước đã chi trả khoảng 167 nghìn tỷ đồng để thực hiện chế độ, chính sách cho hơn 143 nghìn người. Bên cạnh đó, ngân sách Trung ương đã hỗ trợ cho các địa phương khoảng 7,7 nghìn tỷ đồng hỗ trợ sắp xếp đơn vị hành chính và 3,1 nghìn tỷ đồng hỗ trợ đảm bảo cơ sở vật chất cho các xã sau sắp xếp từ nguồn dự toán chi thường xuyên.
Loại trừ nhiều khoản thu để cải cách tiền lương
Về điều hành ngân sách Nhà nước năm 2025, Quốc hội yêu cầu Chính phủ chỉ đạo rà soát tình hình sử dụng nguồn kinh phí ngân sách Trung ương đã giao cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương để thực hiện chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
Mở rộng phạm vi sử dụng nguồn tích lũy cải cách tiền lương để điều chỉnh lương hưu.
Về thực hiện chính sách tiền lương, chính sách xã hội, Quốc hội yêu cầu các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương tiếp tục thực hiện các giải pháp tạo nguồn cải cách chính sách tiền lương theo quy định.
Năm 2026 tiếp tục loại trừ một số khoản thu khi tính số tăng thu ngân sách địa phương so với dự toán dành để cải cách chính sách tiền lương, bao gồm: Thu tiền thuê đất một lần được nhà đầu tư ứng trước để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; thu từ xử lý tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị được cơ quan có thẩm quyền quyết định sử dụng để chi đầu tư theo quy định…
Quốc hội cho phép mở rộng phạm vi sử dụng nguồn tích lũy cải cách tiền lương của ngân sách Trung ương để điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và tinh giản biên chế; cho phép sử dụng nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương để thực hiện các chính sách an sinh xã hội do Trung ương ban hành và tinh giản biên chế.
Nghị quyết giao Chính phủ rà soát kinh phí tiết kiệm chi hỗ trợ hoạt động thường xuyên (chi tiền lương và chi hoạt động theo quy định của pháp luật) do tinh giản biên chế, sắp xếp tổ chức bộ máy thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; cho phép các địa phương sử dụng số kinh phí tiết kiệm này để bổ sung nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương.
Từ năm 2026, Quốc hội giao Chính phủ chủ động sử dụng nguồn tích lũy cho cải cách tiền lương để đảm bảo thực hiện các chế độ tiền lương, phụ cấp, thu nhập theo quy định.
Luân Dũng