Mối liên hệ giữa cân bằng nước ngầm và phục hồi hệ sinh thái chống sa mạc hóa

2 giờ trướcBài gốc

Hình minh họa. Ảnh: THX/TTXVN

Theo Viện Tài nguyên và Môi trường Sinh thái Tây Bắc (NIEER), thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, nghiên cứu chỉ ra rằng việc phục hồi thảm thực vật ở các khu vực khô hạn là biện pháp quan trọng để ngăn chặn quá trình sa mạc hóa. Các vùng đất khô cằn thường có lượng nước bốc hơi nhiều hơn lượng mưa, khi đó nước trở thành yếu tố sống còn đối với sự tồn tại và phát triển của thực vật.

Ông Zhang Zhishan, trưởng nhóm nghiên cứu của NIEER, cho rằng nước ngầm là nguồn nước quan trọng trong các hệ sinh thái sa mạc. Ở những vùng đất khô cằn, cân bằng nước ngầm gắn chặt với sự phát triển của thực vật và quyết định hiệu quả phục hồi sinh thái cũng như ngăn ngừa sa mạc hóa.

Các chuyên gia đã tiến hành nghiên cứu dựa trên hệ thống giám sát mô phỏng tự động về cân bằng nước tại trạm nghiên cứu và thí nghiệm sa mạc Sa Pha Đầu (Shapotou) ở Khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ (Ningxia Hui), Tây Bắc Trung Quốc. Họ sử dụng 12 thiết bị Lysimeter cỡ lớn, để đo lượng nước bốc hơi và theo dõi sự phát triển của thực vật trong các loại hình sinh thái sa mạc khác nhau trong giai đoạn từ năm 2019–2023.

Các thiết bị Lysimeter như những chiếc chậu trồng cây được nạp cát từ sa mạc Tengger và mô phỏng các điều kiện môi trường khác nhau từ chậu chỉ có cát không có cây trồng cho đến các chậu trồng cây bụi và cây bán bụi đơn loài cũng như trồng cây hỗn hợp. Sau đó, nhóm nghiên cứu đánh giá mức độ phát triển của cây dựa trên khả năng sử dụng nước.

Kết quả cho thấy bổ sung nước ngầm đã làm thay đổi cân bằng nước trong đất, làm tăng lượng nước bốc hơi thực tế. Mô hình phân tích cũng chứng minh nước ngầm tác động đáng kể đến các yếu tố cân bằng nước và cải thiện sự phát triển của cây trồng. Đặc biệt, các hệ sinh thái sa mạc phụ thuộc vào nước ngầm có mức độ thoát hơi thực tế cao hơn so với những khu vực không phụ thuộc vào nguồn nước này.

Nghiên cứu cũng chỉ ra cây bán bụi giữ vai trò chủ đạo trong các hệ sinh thái sa mạc, dù có hay không có nước ngầm. Phát hiện này là cơ sở quan trọng để đề xuất dự án thảm thực vật phù hợp cho các hệ sinh thái sa mạc có nguồn nước ngầm. Nhà nghiên cứu Zhang nhận định việc phục hồi thảm thực vật tại các khu vực sa mạc khô hạn là giải pháp hiệu quả để ngăn chặn sa mạc hóa. Trong đó, lựa chọn cơ cấu thảm thực vật hợp lý là “chìa khóa” giúp đảm bảo tính bền vững lâu dài của quá trình phục hồi sinh thái.

Đức Việt (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/khoa-hoc-doi-song/moi-lien-he-giua-can-bang-nuoc-ngam-va-phuc-hoi-he-sinh-thai-chong-sa-mac-hoa-20251117180933561.htm