Việc xây dựng cơ chế huy động nguồn nhân lực chất lượng cao gồm nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp, tình nguyện viên người nước ngoài tham gia các hoạt động trong nhà trường, đặc biệt trong các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao, giáo dục kỹ năng sống là nội dung được lãnh đạo các cơ sở giáo dục phổ thông đặc biệt quan tâm.
Đại diện một số trường học đánh giá đây là chủ trương đúng đắn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, giúp phát triển năng lực, phẩm chất học sinh theo đúng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông 2018. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả phải cần thêm hướng dẫn và cơ chế rõ ràng.
Vẫn còn nhiều vướng mắc về kinh phí, cơ chế
Đánh giá về chủ trương này, trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Lê Anh Dũng - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Đặng Dung (xã Quảng Điền, thành phố Huế) cho biết, nếu có thể huy động nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao tham gia hoạt động giáo dục của nhà trường chắc chắn sẽ tác động tích cực đến quá trình học tập của học sinh, giúp thu hút và tạo động lực phấn đầu cho các em.
Để phát triển toàn diện, ngoài việc học tập kiến thức trên lớp, học sinh cần được trau dồi năng khiếu, tham gia các hoạt động phong trào, thể dục thể thao, văn hóa, văn nghệ.
Thầy Dũng chỉ ra: "Tuy nhiên, để thực hiện chủ trương huy động vẫn tồn tại không ít khó khăn. Đầu tiên là vấn đề kinh phí, nhà trường rất cần sự hỗ trợ từ phía các Bộ, ngành vì nguồn tài chính của đơn vị không đủ để đáp ứng. Nhất là khi chế độ thù lao của các nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên chuyên nghiệp tương đối cao. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng cần cầu nối liên hệ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mời đội ngũ này về hỗ trợ hoạt động trong nhà trường.
Hiện nay đơn vị còn gặp vướng mắc về cơ sở vật chất, chưa đủ phòng học để dạy 2 buổi/ngày và đang thiếu đội ngũ giáo viên. Nhà trường phải bố trí dạy 1 buổi cách ngày mới vừa đủ định biên giáo viên. Đơn vị cũng có các lớp bồi dưỡng học sinh giỏi, ôn tập cho học sinh thi vào lớp 10 không thu tiền, thực hiện đúng theo Thông tư số 29 Quy định về dạy thêm, học thêm nên vấn đề phòng học, giáo viên, chi phí càng khó khăn".
Cô Khương Thị Thoa - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Hồng Phong (phường Phú Lợi, thành phố Cần Thơ) cho rằng, việc huy động nghệ sĩ, vận động viên là phù hợp với nhu cầu phát triển toàn diện của học sinh hiện nay. Nhà trường có thể sắp xếp thời gian và cơ sở vật chất để tổ chức các hoạt động phát triển năng khiếu, nhưng gặp nhiều thách thức lớn về kinh phí, biên chế giáo viên và cơ chế triển khai.
Cụ thể, cô Thoa cho hay: “Để thực hiện việc huy động, vấn đề kinh phí là vô cùng quan trọng, trong khi ngân sách của nhà trường có hạn, việc huy động xã hội hóa còn gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, số lượng giáo viên của nhà trường chưa đảm bảo cho công tác dạy học. Nhà trường cần 48 giáo viên để thực hiện nhiệm vụ năm học tương ứng với số lượng học sinh nhưng mà hiện nay mới chỉ có 38 người.
Trước mắt, chúng tôi chỉ có thể tổ chức các lớp học cho học sinh bán trú, phụ huynh có nhu cầu gửi con cả ngày và thực hiện được những tiết học bắt buộc theo quy định của chương trình giáo dục phổ thông 2018".
Ảnh minh họa: Website Trường Tiểu học Lê Hồng Phong (phường Phú Lợi, thành phố Cần Thơ).
Tăng cường sự phối hợp từ phía phụ huynh học sinh
Theo chia sẻ của thầy Trịnh Quốc Hương - Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Quốc Tuấn (xã Trà Giang, tỉnh Hưng Yên) đơn vị có mời các nghệ sĩ chèo về dạy cho câu lạc bộ của nhà trường, tuy nhiên không thường xuyên.
Thông thường, câu lạc bộ sẽ kết hợp với các nghệ sĩ trong các chương trình văn nghệ của địa phương. Nguồn chi chủ yếu đến từ xã hội hóa, cha mẹ học sinh có con tham gia đóng góp, nhà trường chỉ có thể hỗ trợ một phần nhỏ.
Để thực hiện việc huy động nghệ sĩ, vận động viên tham gia hoạt động giáo dục trong nhà trường, thầy Nguyễn Quốc Hương chỉ ra, cần phải có sự liên hệ với các Bộ, ngành liên quan để thống nhất chủ trương kết hợp thực hiện cùng ngành giáo dục.
Đồng thời, phải xây dựng chương trình giảng dạy phù hợp với độ tuổi học sinh, đảm bảo đội ngũ tham gia có chuyên môn sâu, nhiệt tình và phương pháp giảng dạy hiệu quả. Ngoài ra, cũng cần những hỗ trợ về mặt kinh phí, phải cơ chế khuyến khích động viên đội ngũ trên khi giảng dạy tại trường học.
Thầy Hưng nói thêm: “Chương trình giáo dục phổ thông 2018 hướng đến phát triển năng lực, phẩm chất học sinh, trong đó điều kiện về cơ sở vật chất cũng 1 yếu tố quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục. Hiện nay, nhà trường đang tham mưu với chính quyền địa phương từng bước cố gắng đáp ứng tốt hơn điều kiện cơ sở vật chất phục vụ công tác dạy học.
Đơn vị cũng mong muốn tuyển dụng đủ đội ngũ giáo viên, có sự phối hợp đồng thuận của các cơ quan đoàn thể và sự ủng hộ của phụ huynh học trong việc thực hiện các chủ trương, nhiệm vụ giáo dục".
Dưới góc nhìn của cô Khương Thị Thoa, cần có cơ chế pháp lý rõ ràng, từ hợp đồng cụ thể đến quy định về nội dung giảng dạy khi huy động đội ngũ nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên.
“Người dạy phải có chuyên môn sâu, kỹ năng sư phạm phù hợp, đảm bảo đạo đức nghề nghiệp, nhân cách tốt. Nhà trường cần làm việc với các tổ chức, trung tâm được cấp phép đào tạo hoặc các hội nghệ sĩ, vận động viên để tìm kiếm nhân sự phù hợp. Việc ký hết hợp đồng phải quy định rõ thời gian, nội dung, kinh phí và trách nhiệm của các bên.
Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các cơ quan liên quan để xây dựng cơ chế hỗ trợ cụ thể, bao gồm tiêu chuẩn cho người dạy, hướng dẫn triển khai và hỗ trợ kinh phí. Bởi vậy, chúng tôi mong muốn có thêm hướng dẫn để việc triển khai hiệu quả và đảm bảo chất lượng" - vị Hiệu trưởng bày tỏ.
Đặc biệt, cô Thoa nhấn mạnh vai trò của phụ huynh trong công tác này. Nếu không có được sự đồng thuận và hỗ trợ tài chính từ phụ huynh, việc mời đội ngũ có chất lượng cao đến giảng dạy sẽ rất khó thực hiện. Vì thế nên đẩy mạnh tuyên truyền để phụ huynh hiểu giá trị của các hoạt động phát triển năng khiếu, từ đó sẵn sàng đồng hành cùng nhà trường. Tất nhiên, việc hỗ trợ sẽ dựa trên nguyện vọng và khả năng của phụ huynh.
Cùng với đó, việc giải quyết bài toán biên chế giáo viên cũng cần ưu tiên thực hiện. Nhiều năm qua, tình trạng thiếu giáo viên tại Trường Tiểu học Lê Hồng Phong chưa được giải quyết triệt để. Chỉ khi đảm bảo đủ định biên giáo viên, nhà trường mới có thể triển khai các chương trình phát triển năng khiếu và giáo dục toàn diện một cách bền vững.
Hồng Linh