Việc tiếp xúc với thực phẩm bị nhiễm nấm mốc có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người, đặc biệt là các loại hạt ngũ cốc, lạc, đậu, gạo, ngô, và nhiều thực phẩm khác.
Khí hậu nhiệt đới gió mùa của Việt Nam với đặc trưng nắng nóng, mưa nhiều, và độ ẩm cao tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm mốc trên thực phẩm.
Theo PGS-TS.Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia công nghệ thực phẩm, hầu hết các loại thực phẩm đều dễ bị nhiễm nấm mốc khi bảo quản không đúng cách.
Một số loại nấm mốc có thể sản sinh ra các độc tố cực kỳ nguy hiểm, được gọi là mycotoxins, có thể tích tụ trong cơ thể và gây ra các bệnh nghiêm trọng. Một trong những độc tố nguy hiểm nhất là aflatoxin, được sản sinh bởi nấm mốc Aspergillus flavus, thường xuất hiện trên các loại hạt ngũ cốc và đậu phộng.
Aflatoxin không chỉ gây ngộ độc cấp tính mà còn có thể gây ung thư gan khi tích tụ lâu dài trong cơ thể. Đặc biệt, độc tố này rất bền vững với nhiệt, vì vậy nấu chín cũng không thể loại bỏ được hoàn toàn. Do đó, chuyên gia khuyến cáo rằng nếu thực phẩm đã bị nhiễm nấm mốc, người tiêu dùng tuyệt đối không nên sử dụng, dù đã rửa sạch hay nấu chín.
Một trong những thói quen sai lầm của nhiều người là chỉ rửa sạch nấm mốc trên thực phẩm rồi tiếp tục sử dụng. Tuy nhiên, việc này chỉ làm trôi đi phần nấm mốc bên ngoài, còn bên trong thực phẩm, chất độc vẫn còn tồn tại và có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe.
Ngoài mối nguy từ thực phẩm nấm mốc thì thực phẩm đông lạnh cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu người dân không biết cách bảo quản.
Thực phẩm đông lạnh đã trở thành lựa chọn phổ biến trong đời sống hiện đại, đặc biệt là đối với những gia đình bận rộn. Thực phẩm đông lạnh bao gồm các sản phẩm chế biến sẵn hoặc thực phẩm tươi sống đã qua sơ chế, được bảo quản ở nhiệt độ dưới 0°C.
Quá trình đông lạnh giúp kéo dài thời gian bảo quản thực phẩm mà không cần sử dụng nhiều chất bảo quản. Tuy nhiên, nếu không được bảo quản đúng cách, thực phẩm đông lạnh cũng có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Một vấn đề đáng chú ý là việc bảo quản thực phẩm đông lạnh không đúng cách hoặc sản phẩm đông lạnh kém chất lượng có thể chứa các vi khuẩn có hại như Salmonella, Listeria, hoặc vi sinh vật gây bệnh khác.
Quá trình bảo quản đông lạnh không đúng cách, chẳng hạn như nhiệt độ bảo quản không ổn định hoặc lưu trữ quá lâu, có thể khiến các vi khuẩn này phát triển và gây nhiễm trùng thực phẩm.
Đặc biệt, trong các siêu thị và cửa hàng đông lạnh, người tiêu dùng có thể gặp phải các sản phẩm không rõ nguồn gốc, không có giấy tờ chứng minh xuất xứ hoặc đã hết hạn sử dụng.
Một số gian thương còn tẩy rửa, ngâm tẩm các loại thực phẩm đã hư hỏng để đóng gói thành sản phẩm đông lạnh, gây nguy cơ ngộ độc thực phẩm và bệnh tật.
Để giảm thiểu nguy cơ từ thực phẩm bị nhiễm nấm mốc và đảm bảo an toàn với thực phẩm đông lạnh, chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng cần thực hiện các biện pháp sau
Khi mua thực phẩm, đặc biệt là các sản phẩm đông lạnh, cần chọn các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, bao bì được ghi nhãn đầy đủ về ngày sản xuất, hạn sử dụng, và điều kiện bảo quản.
Nên mua thực phẩm đông lạnh từ các nhà sản xuất uy tín, kiểm tra kỹ các thông tin trên bao bì và đảm bảo sản phẩm không bị thay đổi màu sắc, không có dấu hiệu phỏng lạnh hay hư hỏng.
Thực phẩm đông lạnh cần được bảo quản ở nhiệt độ dưới -18°C. Người tiêu dùng nên lưu ý không để thực phẩm bị rã đông và đông lại nhiều lần vì điều này có thể làm giảm chất lượng thực phẩm và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Để giảm thiểu nguy cơ ngộ độc và bệnh tật từ thực phẩm, người dân cần chú ý chế biến thực phẩm đúng cách, tránh sử dụng thực phẩm có dấu hiệu bị nhiễm nấm mốc hoặc hư hỏng.
Thực phẩm đông lạnh là một lựa chọn tiện lợi và an toàn nếu được bảo quản đúng cách. Tuy nhiên, việc lựa chọn thực phẩm đông lạnh cần thận trọng, đặc biệt là khi sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc không được bảo quản đúng quy trình. Người tiêu dùng nên ưu tiên mua thực phẩm từ những cơ sở uy tín, có trang bị tủ đông bảo quản phù hợp và đầy đủ giấy tờ chứng minh xuất xứ.
Mối nguy từ thực phẩm bị nấm mốc và thực phẩm đông lạnh không đúng cách là một vấn đề cần được quan tâm đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng sử dụng thực phẩm chế biến sẵn và đông lạnh nhiều hơn.
Để bảo vệ sức khỏe, mỗi người tiêu dùng cần nâng cao nhận thức về cách bảo quản và lựa chọn thực phẩm, đồng thời tuân thủ các hướng dẫn an toàn thực phẩm để tránh nguy cơ bị ngộ độc và các bệnh lý nghiêm trọng
D.Ngân