Ngày 28-11, với 454/455 (94,78%) đại biểu Quốc hội có mặt tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) gồm 8 chương, 63 điều, hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025.
Có nhiều loại hành vi bóc lột tình dục
Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết có ý kiến đề nghị bổ sung cụm từ "cưỡng bức hôn nhân" sau cụm từ "cưỡng bức lao động" tại khoản 1, điều 2 vì thực tế có nhiều trường hợp phụ nữ bị bán qua biên giới để buộc làm vợ cũng cần được coi là hành vi mua bán người.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy khái niệm "mua bán người" được thể hiện theo hướng cô đọng, phản ánh đầy đủ những mục đích điển hình, phổ biến nhất trong mua bán người, phù hợp với các quy định của Bộ luật Hình sự và các điều ước quốc tế có liên quan.
"Tiếp thu ý kiến các đại biểu, dự thảo luật đã bổ sung nội dung "ép buộc nạn nhân kết hôn trái ý muốn" vào khái niệm "mục đích vô nhân đạo khác" tại khoản 5 Điều 2 của dự thảo luật" - bà Nga thông tin.
Các đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi). Ảnh: PHẠM THẮNG
Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định tại khoản 2 việc xử lý hành vi lợi dụng nạn nhân để sản xuất nội dung khiêu dâm trực tuyến, đặc biệt trong thời đại công nghệ số phát triển, tội phạm mua bán người có thể sử dụng các nền tảng trực tuyến để phát tán các nội dung khiêu dâm...
Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng khoản 2 Điều 2 của dự thảo luật quy định mục đích bóc lột tình dục, trong đó có "sử dụng nạn nhân làm đối tượng để sản xuất sách, báo, tranh, ảnh, phim, nhạc hoặc vật phẩm khác có nội dung khiêu dâm" là đã bao hàm cả loại hình sản phẩm truyền thống và sản phẩm sử dụng công nghệ hiện đại.
Hơn nữa, việc sử dụng nền tảng trực tuyến để phát tán các nội dung khiêu dâm chỉ là một trong các phương thức để thực hiện hành vi nhằm mục đích bóc lột tình dục nêu trên. Do đó, các khái niệm nêu trên trong dự thảo luật là phù hợp, bảo đảm tính bao quát các hình thức bóc lột tình dục.
Phải giữ bí mật cho nạn nhân
Về hỗ trợ nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân (Chương V), bà Lê Thị Nga cho hay có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về nguyên tắc thực hiện việc hỗ trợ, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc hỗ trợ vào Điều 37.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định nguyên tắc và trách nhiệm thực hiện hỗ trợ nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân đã được quy định tại khoản 3 Điều 4. Cụ thể việc "hỗ trợ phải kịp thời, chính xác, giữ bí mật thông tin và không xúc phạm, kỳ thị, phân biệt đối xử đối với nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân".
Đồng thời, tại khoản 4 Điều 4 của dự thảo Luật cũng quy định rõ, đó là "bảo đảm nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân được hưởng chế độ hỗ trợ phù hợp với tín ngưỡng, tôn giáo của họ trong khuôn khổ pháp luật Việt Nam, phù hợp với độ tuổi, giới tính, tình trạng sức khỏe, đặc điểm cá nhân của họ".
Ngoài ra, trách nhiệm trong việc hỗ trợ của các cơ quan, tổ chức thực hiện việc hỗ trợ được quy định tại Điều 46 và Chương VI của dự thảo luật.
Về quản lý nhà nước về phòng, chống mua bán người (Chương VI), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho hay có ý kiến đề nghị cân nhắc không quy định trách nhiệm của một số bộ tại luật này. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết dự thảo luật do Chính phủ trình quy định trách nhiệm của 12 bộ, ngành trong phòng, chống mua bán người.
Tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã lược bỏ, không quy định trách nhiệm của sáu bộ, ngành trong dự thảo luật do không có tính đặc thù trong phòng, chống mua bán người.
Dự thảo luật quy định Bộ Công an chịu trách nhiệm giúp Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống mua bán người và năm bộ là Quốc phòng, LĐTB&XH, Y tế, Ngoại giao và Tư pháp là những bộ có tính đặc thù trong công tác phòng, chống mua bán người.
NHÓM PHÓNG VIÊN