Con đường được Nhà nước đầu tư vào khu tái định cư Pom Dụng, xã Mường Mìn.
Lo mùa mưa bão
Ngôi nhà cấp 4 của gia đình anh Lương Văn Trịnh, dân tộc Thái ở bản Mìn, xã Mường Mìn nằm bên ven đường vào trung tâm bản. Phía sau ngôi nhà là con suối Yên và cánh đồng lúa Mường Mìn xanh mướt. Gia đình anh Trịnh gồm 4 khẩu, thuộc hộ cận nghèo. Đưa tay chỉ những vết nứt trong gian bếp nhỏ tuềnh toàng, anh Lương Văn Trịnh chia sẻ: Vào những ngày mưa lớn, gia đình tôi nơm nớp lo sợ đất nền nhà yếu, ngôi nhà xây dựng đã lâu chưa được tu sửa sẽ không trụ nổi với mưa bão. Gia đình mong mỏi dự án tái định cư sẽ được triển khai thực hiện trong thời gian sớm để ổn định cuộc sống.
Gia đình anh Lương Văn Trịnh là một trong 81 hộ dân trên địa bàn xã Mường Mìn thuộc diện di dời đến khu tái định cư Pom Dụng thuộc Đề án sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi (cũ) tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021-2025; Dự án sắp xếp, ổn định dân cư các hộ dân bản Mìn, bản Luốc Lầu, xã Mường Mìn, huyện Quan Sơn (cũ) (còn gọi khu tái định cư Pom Dụng).
Gia đình anh Lương Văn Trịnh, bản Mìn thuộc diện di dời đến khu tái định cư Pom Dụng.
Dẫn chúng tôi đến thăm mặt bằng khu tái định cư Pom Dụng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Mìn Ngân Thị Kiệu chia sẻ: Khu tái định cư Pom Dụng được xây dựng trên khu đồi Pom Dụng, đây là dự án thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021-2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ. Có 81 hộ dân trên địa bàn xã Mường Mìn, chủ yếu các hộ bản Mìn, bản Luốc Lầu nằm trong khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở cao, lũ ống, lũ quét thuộc diện khu tái định cư Pom Dụng. Khu tái định cư có diện tích 5,3ha, tổng nguồn vốn đầu tư của Nhà nước hơn 33 tỷ đồng. Hiện nay, nhà thầu đang đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, dự kiến tháng 9/2025 hoàn thành bàn giao mặt bằng để các hộ dân triển khai việc xây dựng nhà ở. Khu tái định cư đã hoàn thiện đường nội thôn/bản; hệ thống rãnh thoát nước, kéo nước sinh hoạt, trạm điện hạ thế...
Trên khu tái định cư Pom Dụng phóng tầm mắt ra xa, cánh đồng Mường Mìn trong nắng chiều trải dài một màu xanh. Nơi đây trong tương lai, những nếp nhà xinh xắn, thiên nhiên tươi đẹp là điểm nhấn để Pom Dụng xây dựng bản cộng đồng làm du lịch gắn với gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số.
Ước vọng về ngày mai...
Ngoài khu tái định cư Pom Dụng, hiện nay xã Mường Mìn còn có khu tái định cư liền kề Chiềng Lào (bản Luốc Lầu) và khu tái định cư tập trung bản Yên. Đối với khu tái định cư Chiềng Lào đã sắp xếp, ổn định đời sống cho 42 hộ dân thuộc các bản Luốc Lầu, bản Chiềng, xã Mường Mìn. Trong đó, bản Luốc Lầu có 24 hộ, bản Chiềng có 18 hộ. Khu tái định cư có diện tích 2,75ha, với tổng mức đầu tư hơn 9 tỷ đồng thuộc Quyết định số 2561/QĐ-UBND ngày 23/7/2025 của UBND tỉnh phê duyệt dự án sắp xếp, ổn định dân cư cho các hộ dân bản Luốc Lầu, xã Mường Mìn, tỉnh Thanh Hóa. Hiện, dự án đang chuẩn bị triển khai thực hiện trong năm 2025.
Khu tái định cư liền kề Chiềng Lào sẽ được triển khai thực hiện năm 2025.
Khu tái định cư bản Yên có 49 hộ dân với diện tích 3,11ha, tổng mức 22 tỷ đồng cũng sẽ được triển khai thực hiện trong năm 2025. Bí thư, trưởng bản Yên Vi Văn Chuôn cho biết: Bản thuộc khu vực biên giới, cách trung tâm xã hơn 7km, có 141 hộ, 684 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái sinh sống. Hàng bao đời nay, con suối Yên chảy qua bản mang lại nguồn nước sinh hoạt, tưới tiêu trong nông nghiệp với những mùa màng ấm no, tuy nhiên suối Yên cũng mang lại nỗi lo vào mùa mưa bão khi suối nước dâng cao. Mong mỏi của nhiều hộ dân trong bản là Nhà nước sớm triển khai dự án tái định cư để họ an cư, từ đó tích cực lao động, sản xuất, phát triển kinh tế.
Đồng chí Lương Văn Hiệp, Bí thư Đảng ủy xã Mường Mìn, chia sẻ: Qua rà soát, xã Mường Mìn có hơn 200 hộ thuộc diện di dời khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở, lũ ống, lũ quét. Thời gian qua, địa phương phối hợp với các ngành chức năng tổ chức quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện các văn bản của Trung ương, của tỉnh về thực hiện quy hoạch, bố trí sắp xếp, ổn định dân cư các vùng thiên tai trên địa bàn xã thông qua các văn bản hành chính, phương tiện truyền thông, lồng ghép các nội dung tại các hội nghị tổ chức ở xã, bản để Nhân dân nắm được chủ trương, nâng cao ý thức của người dân và thực hiện theo quy định. Hiện nay, 3 khu tái định cư trên địa bàn xã cũng đang được địa phương phối hợp với các ngành chức năng triển khai thực hiện, trong đó khu tái định cư Pom Dụng sắp bàn giao mặt bằng cho hộ dân, còn 2 khu tái định tập trung bản Yên và tái định cư liền kề Chiềng Lào sẽ được triển khai trong năm 2025.
Khu tái định cư Pom Dụng sắp bàn giao mặt bằng để hộ dân triển khai xây dựng nhà ở năm 2025.
Thực hiện Nghị quyết số 1686/NQ-UBTVQH ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Thanh Hóa năm 2025, Mường Mìn là một trong 21 địa phương của tỉnh không thực hiện sắp xếp. Xã có 5 bản, 614 hộ, 2.991 khẩu gồm 3 dân tộc cùng sinh sống là Thái, Mường, Kinh, trong đó dân tộc Thái chiếm 85%, là xã biên giới với 14,5km đường biên giáp nước CHDCND Lào. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần I, nhiệm kỳ 2025-2030, Mường Mìn đề ra khâu đột phá đó là phát triển du lịch cộng đồng gắn với gìn giữ, phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Mường Mìn phát huy lợi thế nằm giữa trung tâm các khu, điểm du lịch như Cửa khẩu quốc tế Na Mèo, động Bo Cúng, du lịch cộng đồng bản Ngàm; khai thác tiềm năng sẵn có về cảnh quan thiên nhiên để phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng gắn với phát triển kinh tế, phát huy, bảo tồn giá trị truyền thống văn hóa phi vật thể, tập trung phát triển bản du lịch cộng đồng tại bản Bơn và khu Pom Dụng. Phấn đấu đến năm 2030 xây dựng xã Mường Mìn đạt chuẩn NTM.
Bài và ảnh: Ngọc Huấn