Cuộc tấn công khiến Nga nghĩ lại về lập trường đàm phán
Nga ngày 29/12 cáo buộc Ukraine tìm cách tấn công nơi ở của Tổng thống Vladimir Putin và tuyên bố sẽ có hành động trả đũa, song không đưa ra bằng chứng cho cáo buộc này. Phía Kiev bác bỏ, cho rằng đây là thông tin vô căn cứ nhằm phá hoại các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra đầy khó khăn.
Những tranh cãi giữa hai nước trong ngày 29/12, trong đó có tuyên bố của Nga rằng họ đang xem xét lại lập trường đàm phán để phản ứng trước vụ tấn công trên, đã giáng thêm một đòn vào triển vọng hòa bình tại Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Tổng thống Putin đã trao đổi với ông về vụ tấn công mà phía Moscow cáo buộc do Kiev gây ra trong cuộc điện đàm sáng 29/12 và điều đó khiến nhà lãnh đạo Mỹ tức giận. Tuy vậy, ông Trump vẫn nhắc lại quan điểm rằng một thỏa thuận hòa bình có thể đang đến gần.
“Đây là một giai đoạn rất nhạy cảm”, ông Trump nói, đồng thời lưu ý rằng dù cả hai bên đều đang tiến hành các hoạt động tấn công, “nhưng tấn công vào nơi ở của ông ấy (Tổng thống Putin – ND) thì lại là chuyện khác”. Ông Trump cũng cho biết ông đã ngăn việc bán tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine nhằm tránh xảy ra những hành động như vậy và bày tỏ thái độ tức giận về sự việc xảy ra.
“Tôi biết việc này từ Tổng thống Putin hôm nay và tôi rất tức giận", ông Trump nói với các phóng viên.
Ngày 28/12, Tổng thống Trump đã gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ở Florida và nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng họ đang tiến "gần hơn nhiều, có lẽ là rất gần" một thỏa thuận nhằm chấm dứt xung đột mặc dù những vấn đề "gai góc" về lãnh thổ vẫn chưa được giải quyết,
Trong ngày 29/12, Tổng thống Putin đã thể hiện lập trường cứng rắn, yêu cầu quân đội tiếp tục chiến dịch nhằm kiểm soát toàn bộ vùng Zaporizhzhia. Điện Kremlin cũng nhắc lại yêu cầu Ukraine rút các lực lượng khỏi phần còn lại của khu vực Donbass mà họ vẫn đang kiểm soát.
Ông Yuri Ushakov - cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Putin cho biết “lập trường của Nga đối với một số thỏa thuận đã đạt được trước đó và các giải pháp đang định hình sẽ được xem xét lại” sau vụ tấn công. Theo ông: “Phía Mỹ cần phải hiểu điều này”.
Tổng thống Zelensky bác bỏ cáo buộc của Moscow, gọi đây là “sự bịa đặt hoàn toàn” và cho rằng đó là biểu hiện cho việc Điện Kremlin từ chối thực hiện những bước đi cần thiết để chấm dứt xung đột.
Sau cuộc điện đàm với ông Putin, Tổng thống Trump nói với các phóng viên bên ngoài nhà riêng tại Palm Beach, bang Florida rằng ông không có thêm thông tin nào về vụ tấn công mà phía Moscow cáo buộc.
“Tôi không thích chuyện này, nó không tốt", ông Trump nói. Khi được hỏi liệu các cơ quan tình báo Mỹ có bằng chứng về vụ tấn công hay không, ông trả lời: “Chúng tôi sẽ tìm hiểu".
Lập trường cứng rắn của Nga
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết Ukraine đã tìm cách tấn công nơi ở của Tổng thống Putin tại khu vực Novgorod, phía Tây Moscow, trong các ngày 28 và 29/12 bằng 91 máy bay không người lái tầm xa, nhưng tất cả đều đã bị hệ thống phòng không Nga bắn hạ. Theo ông, không có thương vong hay thiệt hại nào.
“Những hành động liều lĩnh như vậy sẽ không thể không bị đáp trả", ông Lavrov nói trong một tuyên bố, gọi đây là “hành vi khủng bố cấp nhà nước”, đồng thời cho biết các mục tiêu đáp trả của lực lượng vũ trang Nga đã được lựa chọn.
Reuters không thể kiểm chứng độc lập các phát biểu của ông Lavrov. Cả ông Lavrov lẫn các quan chức Nga khác đều không đưa ra bằng chứng cho các cáo buộc tấn công. Hiện cũng không rõ Tổng thống Putin ở đâu vào thời điểm đó.
Ông Lavrov cho biết vụ tấn công bị cáo buộc xảy ra trong lúc các cuộc thảo luận về khả năng đạt được một thỏa thuận hòa bình đang diễn ra và Nga sẽ xem lại lập trường đàm phán nhưng không rút khỏi tiến trình này.
Phủ nhận việc Ukraine lên kế hoạch tấn công như cáo buộc, Tổng thống Zelensky cho rằng Nga đang tìm cớ để đánh vào các tòa nhà chính phủ ở Kiev.
"Chúng tôi đã có cuộc gặp với ông Trump và rõ ràng đối với Nga, nếu không có bê bối giữa chúng tôi và Mỹ và nếu chúng tôi đang đạt được tiến triển, thì đó là một thất bại đối với họ vì họ không muốn chấm dứt cuộc xung đột này", ông Zelensky nói với các phóng viên qua WhatsApp.
Theo Tổng thống Ukraine: “Tôi tin chắc rằng họ đơn giản là đang tạo cớ cho các cuộc tấn công, có lẽ nhằm vào thủ đô cũng như các tòa nhà chính phủ".
Các vấn đề lãnh thổ vẫn chưa được giải quyết
Tổng thống Donald Trump cho biết, cuộc trao đổi hôm 29/12 giữa ông và Tổng thống Vladimir Putin mang tính xây dựng.
“Chúng tôi có một vài vấn đề cần giải quyết và hy vọng là nếu làm được điều đó thì sẽ có hòa bình”, ông Trump nói.
Tổng thống Volodymyr Zelensky thì tiết lộ hôm 28/12 rằng ông và ông Trump đã phác thảo một thỏa thuận song phương về các bảo đảm an ninh cho Ukraine. Tuy nhiên, ông Trump nói rằng thỏa thuận mới chỉ sẵn sàng khoảng 95%, trong khi ông Zelensky cho biết hôm 29/12 rằng ông đã đề xuất một thỏa thuận bao gồm các đảm bảo an ninh kéo dài 50 năm.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn dài với hãng thông tấn nhà nước RIA, được công bố tối 29/12, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng Ukraine và các nước phương Tây cần chấp nhận thực tế rằng Nga đang nắm thế chủ động trên chiến trường.
“Lập trường mang tính nguyên tắc của chúng tôi vẫn không thay đổi. Thế chủ động chiến lược hoàn toàn nằm trong tay quân đội Nga”, ông Lavrov nói.
Tổng thống Trump cho biết ông kỳ vọng các nước châu Âu sẽ “đảm nhận phần lớn” nỗ lực bảo đảm an ninh, với sự hậu thuẫn của Mỹ. Tuy nhiên, việc đạt được đồng thuận về vấn đề này sẽ rất phức tạp, do Nga tuyên bố mọi hình thức triển khai binh lính nước ngoài tại Ukraine đều không thể chấp nhận.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn với Fox News, Tổng thống Zelensky nói rằng Ukraine không thể giành chiến thắng trong cuộc xung đột nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, đồng thời cho biết ông không tin tưởng Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Trước đó trong ngày, theo Tổng thống Ukraine, vẫn còn hai vấn đề chính trong đề xuất hòa bình gồm 20 điểm chưa được giải quyết là vấn đề quyền kiểm soát Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia - hiện do Nga kiểm soát và tương lai của khu vực Donbass. Nga hiện kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine, bao gồm Bán đảo Crimea.
Nga yêu cầu Ukraine rút quân khỏi một số khu vực thuộc tỉnh Donetsk mà Moscow chưa kiểm soát được. Trong khi đó, Ukraine muốn ngừng giao tranh dọc theo các giới tuyến hiện nay và Mỹ đã đề xuất thiết lập một khu kinh tế tự do nếu Ukraine rút quân.
Nhấn mạnh quyết tâm giữ vững các yêu cầu về lãnh thổ, Tổng thống Putin hôm 29/12 yêu cầu các tướng lĩnh tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch nhằm kiểm soát toàn bộ vùng Zaporizhzhia, nơi Moscow hiện kiểm soát khoảng 75% diện tích.
Thượng tướng Mikhail Teplinsky, Tư lệnh Cụm tác chiến Dnieper của Nga, nói với Tổng thống Putin rằng các lực lượng Nga hiện chỉ còn cách thành phố lớn nhất của khu vực – cũng mang tên Zaporizhzhia khoảng 15 km.
“Trong thời gian tới, cần tiếp tục tiến công, phối hợp với Cụm tác chiến miền Đông để kiểm soát Zaporizhzhia”, Tổng thống Putin khẳng định.
Kiều Anh/VOV.VN Tổng hợp