Đồng chí đã vĩnh biệt chúng ta vào hồi 10 giờ 10 phút ngày 11-6-2025 (tức ngày 16 tháng 5 năm Ất Tỵ), hưởng thọ 103 tuổi.
Trái tim dạt dào tình cảm, nhiệt huyết báo chí của một nhà báo luôn hết lòng, hết sức vì Báo Quân đội nhân dân, vì nền báo chí cách mạng Việt Nam ngừng đập trong niềm tiếc thương vô hạn của mỗi chúng ta.
Đồng chí Đại tá Nguyễn Khắc Tiếp sinh ngày 14-7-1923; quê quán: Thôn Bình Hồ, xã Quảng Lãng, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên; trú quán tại số nhà 65, ngõ 12A Lý Nam Đế, phường Hàng Mã, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội.
Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ, Bí thư Đảng ủy, Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân cùng đoàn cán bộ Báo Quân đội nhân dân thăm hỏi sức khỏe Đại tá, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp (tháng 6-2023). Ảnh: VIỆT TRUNG
Là người con của quê hương văn hiến, tinh thần và khí phách cách mạng đã sớm nảy nở trong tâm hồn chàng trai Nguyễn Khắc Tiếp, thúc giục anh hăng hái tham gia các phong trào hoạt động của thanh niên. Đầu năm 1945, khi chưa đầy 22 tuổi nhưng tình cảm cách mạng đã dâng tràn trong anh, để góp sức thanh xuân vào thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 của địa phương. Thế rồi, cách mạng đã chọn, tổ chức đã tin, ngay sau Cách mạng Tháng Tám, Nguyễn Khắc Tiếp được bố trí làm cán bộ chính quyền tại Ủy ban hành chính Bắc Bộ, rồi Ủy ban quân chính Lào Cai.
Thời học sinh, không chỉ nhiệt huyết với các phong trào, học trò Nguyễn Khắc Tiếp luôn học giỏi, chăm ngoan, thành thạo tiếng Pháp từ rất sớm, lại có năng khiếu văn chương và báo chí, nên cán bộ trẻ Nguyễn Khắc Tiếp rất thuận lợi trong thực thi và thực thi với hiệu quả cao trong mọi công việc được tổ chức phân công. Cũng chính từ những điều đó, đầu năm 1947, đồng chí Nguyễn Khắc Tiếp được tổ chức điều chuyển làm cán bộ nghiên cứu và biên tập viên của Nha Thông tin, sau đó chính thức làm phóng viên của Thông tấn xã Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam.
Cuối năm 1950, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta bước vào giao đoạn cam go, quyết liệt. Trước những yêu cầu bức thiết của công tác tuyên truyền, báo chí trong Quân đội, phóng viên Nguyễn Khắc Tiếp được trên “chọn mặt gửi vàng” điều chuyển vào làm cán bộ thông tin-báo chí của Cục Tuyên huấn, rồi phóng viên Báo Quân đội nhân dân.
Được vào Quân đội, được làm người chiến sĩ cầm bút của Báo Quân đội nhân dân, phóng viên Nguyễn Khắc Tiếp vô cùng tự hào và thể hiện hết trách nhiệm trên từng con chữ, tin, bài đăng báo. Không quản ngại khó khăn, ác liệt, phóng viên Nguyễn Khắc Tiếp xông xáo trên khắp các mặt trận nóng bỏng của cuộc kháng chiến chống Pháp.
Nhà báo lão thành Nguyễn Khắc Tiếp. Ảnh: VIỆT TRUNG
Cuối năm 1953, đầu năm 1954, trước yêu cầu tuyên truyền của mặt trận Điện Biên Phủ, theo chỉ đạo của trên, Báo Quân đội nhân dân đã nhanh chóng thiết lập một tòa soạn tiền phương tại sở chỉ huy chiến dịch Mường Phăng, để trực tiếp làm báo, in báo và phát hành báo tại mặt trận. Trước nhiệm vụ mới mẻ, khó khăn, chưa từng có tiền lệ, Báo Quân đội nhân dân đã chọn 5 cán bộ, phóng viên, họa sĩ thực hiện nhiệm vụ đặc biệt này, trong đó có phóng viên Nguyễn Khắc Tiếp. Với bản lĩnh chính trị vững vàng, nghiệp vụ tinh thông, không sợ gian khổ, ác liệt, phóng viên Nguyễn Khắc Tiếp như con thoi đến tận các công sự, trận địa tác nghiệp. Tinh thần quả cảm, trình độ và bản lĩnh nghiệp vụ vững vàng đã tôi luyện nên một chiến sĩ Điện Biên, một nhà báo chiến trường lừng danh tên tuổi.
Phóng viên Nguyễn Khắc Tiếp đã góp phần hết sức quan trọng để tòa soạn tiền phương Báo Quân đội nhân dân tại mặt trận Điện Biên Phủ ra được 33 số báo trong lửa đạn, hoàn thành vẻ vang sứ mệnh tuyên truyền, xây dựng niềm tin chiến đấu và chiến thắng của quân và dân ta, góp phần xứng đáng vào thắng lợi “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”; khẳng định vai trò to lớn của “Binh chủng báo chí” trong chiến tranh; cũng là khẳng định và làm giàu truyền thống của báo chí cách mạng Việt Nam; mà độc đáo nhất, có một không hai trong lịch sử báo chí Việt Nam và thế giới là tổ chức thành công một tòa soạn ở ngay mặt trận.
Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của phóng viên mặt trận Điện Biên, ngày 19-9-1954, phóng viên Nguyễn Khắc Tiếp được Ban biên tập tin tưởng giao tác nghiệp một sự kiện đặc biệt, ở nơi linh thiêng đặc biệt. Đó là vào sáng 19-9-1954, tại Đền Hùng, Bác Hồ nói chuyện, căn dặn cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn Quân Tiên Phong, trên đường về tiếp quản Thủ đô. Không có máy ảnh, không có máy ghi âm, nhưng hình ảnh và những lời căn dặn ân cần mà sâu sắc của Bác đối với bộ đội, được nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp khắc cốt, khắc ghi không thiếu một chữ, để rồi ngay sau đó khắc in trên Báo Quân đội nhân dân lời thiêng: “... Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Lời căn dặn thiêng liêng của Bác đã nhanh chóng lan tỏa, thấm sâu vào tinh thần và hành động không chỉ của cán bộ, chiến sĩ toàn quân, mà nhân dân cả nước, không chỉ trong chiến tranh, mà cả trong hòa bình, luôn là kim chỉ nam, luôn còn nguyên giá trị với sự nghiệp dựng nước và giữ nước ở mọi thời kỳ. Lời căn dặn thiêng liêng của Bác Hồ kính yêu thực tế đã thành linh thiêng, linh nghiệm và bất tử.
Báo Quân đội nhân dân và nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp luôn tự hào về điều này.
Sau lần tác nghiệp đặc biệt và vinh dự đó, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ và xây dựng đất nước trong hòa bình, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp còn nhiều lần được dự các cuộc họp, các sự kiện quan trọng, trọng đại của đất nước để đưa tin, viết bài. Ông cũng nhiều lần được đi tuyên truyền các chuyến thăm, làm việc, những buổi nói chuyện với các tầng lớp nhân dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Được nghe Bác nói, Bác khuyên, ông đều trào dâng trong mình những cảm xúc, để rồi lại truyền cảm hứng về Chủ tịch Hồ Chí Minh, về những điều Bác dạy trong toàn quân, toàn dân qua trang báo và mọi cán bộ, phóng viên của tòa soạn.
Từ các sự kiện, vấn đề trong nước và thế giới, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp đã kịp thời có những bài bình luận sắc sảo, góp phần tích cực định hướng dư luận, để thế giới hiểu về tình hình và thiện chí của Việt Nam, để người Việt Nam hiểu về thế giới.
Điều thật đáng quý là từ trình độ, kinh nghiệm được đúc kết trong tác nghiệp và cuộc sống của mình, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp sẵn lòng chia sẻ với đồng chí, đồng nghiệp. Quan điểm “để mọi người cùng tiến bộ, để tờ báo ngày càng phát triển” của ông thật sinh động trong xây dựng một tập thể yêu thương, đoàn kết và thống nhất.
Sau gần 40 năm tham gia các hoạt động phong trào, công tác trên các lĩnh vực, nhất là trong lĩnh vực tuyên truyền, báo chí của Quân đội, của Báo Quân đội nhân dân, tháng 3-1984, Đại tá, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp được Nhà nước, Quân đội cho nghỉ hưu.
Nghỉ hưu nhưng không nghỉ việc, “cựu mà không cũ”, duyên nợ, tình cảm với tờ báo chiến sĩ ở cựu phóng viên Nguyễn Khắc Tiếp vẫn y nguyên, tươi mới. Sự trân trọng, cảm phục, quý mến của cán bộ, phóng viên, biên tập viên, công nhân viên, chiến sĩ Báo Quân đội nhân dân dành cho nhà báo lão thành cũng không hề vơi cạn. Cựu nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp thường xuyên sang tòa soạn để trao đổi kinh nghiệm, truyền thụ kỹ năng làm báo và giáo dục truyền thống cho lớp trẻ.
“Văn là người”-thật đúng với nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp. Tâm tính hồn hậu của ông thể hiện qua những bài viết và hiện thực trong đời thường. Khi tuổi đã cao, sức đã yếu, ông vẫn nhiều lần lên Điện Biên. Ông lên để trả nghĩa đất và người nơi đây đã tận tình giúp đỡ, cưu mang để ông hoàn thành tốt nhiệm vụ của một phóng viên mặt trận Điện Biên. Ông lên Tây Bắc để góp phần làm những cuộc hành quân về nguồn của thế hệ trẻ Báo Quân đội nhân dân thêm sinh động, giàu tính giáo dục, thuyết phục.
Khi còn công tác hay đã nghỉ hưu, dù ở cương vị công tác nào, làm công việc gì, đồng chí Nguyễn Khắc Tiếp cũng đều tận tâm, tận lực, cũng vì nhiệm vụ chung, vì tinh thần xây dựng, thấm đẫm tình người, tình đồng chí, đồng đội, đồng nghiệp.
Có phóng viên Nguyễn Khắc Tiếp là có sự lan tỏa về tinh thần trách nhiệm và tận tụy, xông xáo.
Có đồng chí Nguyễn Khắc Tiếp là có sự cảm thông, sẻ chia, có tình yêu thương ấm áp.
Thấy bút danh “Liên Thanh”, “Nguyễn Khắc” là thấy những bài báo hay, hồn hậu trong từng con chữ, những bài bình luận sáng nhãn quan chính trị, vừa sắc sảo, vừa sang hùng chất lính!
Với Báo Quân đội nhân dân, với nghề báo, với đồng chí, đồng nghiệp là vậy! Với gia đình, vợ con, cháu chắt, đồng chí luôn ân cần, chu đáo và dạt dào tình yêu thương! Với bà con khối phố, đồng chí thật chan hòa, gần gũi, được mọi người yêu quý, mến phục!
Do công lao và thành tích cống hiến, đồng chí được Đảng, Nhà nước, Quân đội, Hội Nhà báo Việt Nam tặng thưởng: Huân chương Quân công hạng Ba; Huân chương Chiến công hạng Ba; Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Ba; Huân chương Kháng chiến chống Mỹ, cứu nước hạng Nhất; Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng Nhất, Nhì, Ba; Huy chương Quân kỳ Quyết thắng; Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng; Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam.
Cuộc đời hoạt động cách mạng, hoạt động báo chí của đồng chí đã góp phần làm giàu truyền thống, bản sắc của Báo Quân đội nhân dân, của nền báo chí cách mạng Việt Nam, đã để lại cho lớp lớp cán bộ, phóng viên kế tiếp biết bao kinh nghiệm quý báu. Ngay cả khi sức lực đã cạn kiệt, đồng chí vẫn không quên khuyên nhủ thế hệ trẻ giữ gìn và phát huy truyền thống, bản lĩnh, bản sắc của tờ báo chiến sĩ. Dường như lời dạy thiêng liêng của Bác Hồ năm xưa tại Đền Hùng, đồng chí luôn muốn được cụ thể hóa sống động hơn trong làm báo, trong xây dựng tờ báo chiến sĩ hôm nay!
(Trích điếu văn Đại tá, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp)
------------------------------
Thành kính tiễn đưa “cây đại thụ” của làng báo Việt Nam
Hôm qua (13-6), trong tình cảm trân trọng, nhớ thương, các thế hệ nhà báo-chiến sĩ Báo Quân đội nhân dân đã hội tụ đông đủ tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng (số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội) để vĩnh biệt một trong những “cây đại thụ”, có tâm, có tầm của Báo Quân đội nhân dân và làng báo Việt Nam: Đại tá, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp.
Trong dòng người đến tiễn đưa nhà báo lão thành Nguyễn Khắc Tiếp về với cõi tiên, bên cạnh gia đình, họ hàng, bạn bè, độc giả yêu quý ngòi bút Nguyễn Khắc Tiếp với các bút danh Liên Thanh, Nguyễn Khắc... còn có nhiều thế hệ người làm báo Báo Quân đội nhân dân. Từ những nhà báo ở tuổi “xưa nay hiếm” đến những nhà báo-chiến sĩ tuổi đời còn trẻ, ai nấy đều rưng rưng xúc động khi nhớ về ông-một nhà báo rất đỗi nhân hậu, mẫn cán, sắc bén, giàu tình thương yêu.
Trong không gian trầm lắng, thay mặt các thế hệ người làm báo Báo Quân đội nhân dân, Đại tá Nguyễn Hồng Hải, Phó tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân đọc điếu văn, ôn lại cuộc đời nhà báo-chiến sĩ Nguyễn Khắc Tiếp. Ông đã dấn thân, tận hiến, tâm huyết, trí tuệ và tài năng của mình, góp phần tô thắm những trang sử vẻ vang của nền báo chí cách mạng Việt Nam và truyền thống vinh quang của Báo Quân đội nhân dân. Các thế hệ người làm báo Báo Quân đội nhân dân luôn kính trọng gọi nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp là một “thư ký thời đại” kiên cường và xuất sắc.
Đại tá, nhà báo Trần Nhung, nguyên Trưởng phòng biên tập Thời sự quốc tế, Báo Quân đội nhân dân, nguyên Tổng biên tập Báo Cựu chiến binh chia sẻ: “Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp có tác phong làm việc rất cẩn thận, chu đáo, đọc, sửa chữa từng dấu chấm, dấu phẩy và câu chữ trong mỗi tin, bài của chúng tôi. Tuy nhiên, ông cũng rất tôn trọng các phóng viên trẻ, nhiều lúc trao đổi thân tình, cởi mở về các vấn đề mà hai bên còn có nhận thức, cách viết và trình bày chưa thống nhất với nhau, ông chú ý lắng nghe và rất tôn trọng ý kiến của họ chứ không áp đặt ý kiến của mình là người duyệt tin, bài... Cái đáng quý nhất ở Đại tá, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp là ông rất tâm huyết và có trách nhiệm với từng tin, bài của mình cũng như của bạn bè, đồng nghiệp. Ông sống chân thành, khiêm tốn và giản dị nên được các thế hệ người làm báo Báo Quân đội nhân dân rất quý trọng, yêu mến”.
Tiễn đưa Đại tá, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp về với thế giới người hiền trong niềm tiếc thương vô hạn không chỉ là dịp để bày tỏ lòng tri ân với một nhà báo lão thành-người có công gây dựng tờ báo Quân đội nhân dân từ thuở ban đầu mà còn là dịp để kết nối các thế hệ, trao truyền những giá trị văn hóa nhà báo-chiến sĩ. Đó là xây dựng đội ngũ nhà báo-chiến sĩ luôn vững vàng về tư tưởng chính trị, sắc sảo về nghiệp vụ, luôn mang tinh thần xung kích, nhiệt huyết Bộ đội Cụ Hồ trên mặt trận tư tưởng-văn hóa, phát huy vị thế của cơ quan báo chí truyền thông chủ lực, đa phương tiện, định hướng dư luận xã hội, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao.
Khánh Phương