Một cuộc đời chân thật, một cuộc đời tự do

3 giờ trướcBài gốc

Robert Redford (1936-2025).

Đi trên con đường không ai từng đi

Thập niên 60 của thế kỷ trước, trong khi cả “kinh đô điện ảnh thế giới” Hollywood “phát cuồng” với những ngôi sao hành động hay những “gã trai hư” táo bạo và bất cần, như James Dean, Steve McQueen, Marlon Brando, Clint Eastwood, R. Redford xuất hiện với một khí chất hoàn toàn khác biệt. Mái tóc vàng tung bay, nụ cười tỏa nắng và ánh mắt xanh thẳm, dường như luôn ẩn chứa một nỗi cô đơn, cùng sự ấm áp và điềm tĩnh, R. Redford hiện diện như một biểu tượng “phản anh hùng”.

Thay vì theo những kịch bản bom tấn hay nhà sản xuất đình đám, R. Redford hướng tới những kịch bản độc đáo, thể hiện chiều sâu nội tâm. Đó có thể là tay tội phạm đầy trí tuệ trong Butch Cassidy and the Sundance Kid (tên tiếng Việt: Cao bồi phiêu lưu), một nhà văn theo chủ nghĩa tự do trong The Way We Were (tên tiếng Việt: Thuở ấy đôi mình), một nhà báo sắc bén và quả cảm trong All the President's Men (tên tiếng Việt: Tất cả những người đàn ông của Tổng thống), chàng thợ săn thú lớn trong cuộc tình lãng mạn với nữ bá tước người Đan Mạch đã có gia đình (phim Out of Africa, tên tiếng Việt: Xa mãi Phi châu)…

R. Redford và Meryl Streep trong phim Out of Africa.

Dù đạt được thành công vang dội với các vai diễn nổi tiếng, R. Redford không hề thoải mái với hào quang mà chúng mang lại. “Tôi không nhìn nhận bản thân theo cách người khác nhìn nhận, và tôi cảm thấy bị mắc kẹt vì không thể thoát khỏi hình mẫu... một nam chính điển trai. Dù rất được ca ngợi, nhưng nó lại gò bó” - ông từng chia sẻ.

Trong dòng chảy như vũ bão của ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ những năm 1960-1970, việc R. Redford, trong vai trò của một đạo diễn, bị thu hút bởi những kịch bản có chiều sâu hơn là lợi nhuận thường khiến ông bất đồng quan điểm với nhiều hãng phim. Như ông đã thẳng thắn bày tỏ: “Điều đáng buồn mà một nhà làm phim phải đối mặt là những định kiến cố hữu về những gì ăn khách và không ăn khách”.

Luôn có xu hướng trốn chạy khỏi Hollywood, R. Redford chọn một hướng đi riêng, sử dụng tầm ảnh hưởng của mình để hỗ trợ những tiếng nói nghệ thuật mới. “Hãy đi trên một con đường chưa từng có ai đi” - câu nói được ông coi như triết lý sống, thể hiện sự độc lập và khao khát thoát khỏi khuôn mẫu, được ông nhắc lại nhiều lần với những nhà làm phim trẻ đang loay hoay trên con đường sáng tạo.

Ông đã dành phần lớn cuộc đời để xây dựng một hệ sinh thái nhằm giúp đỡ và tôn vinh những nhà sáng tạo trẻ tài năng. Cuối thập niên 70, ông là thành viên trong một nhóm các nhà sản xuất phim đứng ra gây dựng Liên hoan phim Utah, tiền thân của Liên hoan phim độc lập Sundance thuộc Viện Sundance (Sundance Institute). Được chính Redford sáng lập vào năm 1981, Viện Sundance hoạt động theo mô hình một tổ chức phi lợi nhuận với mục tiêu hỗ trợ những tiếng nói mới của điện ảnh Mỹ. Ngay từ ngày đầu thành lập viện, ông sẵn sàng lăn xả tìm kiếm tài trợ, rồi lại có lúc đứng phát tờ rơi quáng bá hoạt động của viện như một người bán hàng rong.

Sau gần nửa thế kỷ hình thành và phát triển, Sundance Institute và sau là Liên hoan phim Sundance đã trở thành bệ phóng cho sự nghiệp của hàng loạt đạo diễn và diễn viên tài năng, như Quentin Tarantino, Steven Soderbergh, Ryan Coogler, Jennifer Lawrence, Octavia Spencer, Kristen Stewart… Liên hoan là sự kiện thường niên lớn nhất Hoa Kỳ dành cho phim độc lập, thậm chí được coi là một đối thủ xứng tầm với Liên hoan phim Cannes (Pháp) danh giá.

Trung thành với sự tĩnh tại

Năm 1961, R. Redford và vợ đã dùng những đồng tiền đầu tiên trong sự nghiệp điện ảnh để mua một mảnh đất ở vùng đất phía Tây nước Mỹ có thiên nhiên kỳ vĩ - bang Utah, với giá 500 USD. Đây là bước đầu tiên thể hiện khao khát thoát ly khỏi những ồn ào của kinh đô điện ảnh của ông.

Năm 1969, sau một loạt thành công từ những bộ phim nổi tiếng đã kể trên, mặc cho Hollywood hào nhoáng và nhiều hãng phim lừng lẫy vẫy gọi, ông vẫn quyết định tìm về trang trại ở Utah ấy, nơi có những dãy núi phủ tuyết trắng và những cánh đồng hoang vu, để tìm sự tĩnh tại và thuần khiết.

R. Redford cũng mua lại khu nghỉ dưỡng trượt tuyết Timp Haven và đổi tên thành Sundance Mountain Resort. Ông đã tự tay biến khu đất thành một ngôi làng xinh đẹp, như một cam kết bảo tồn vẻ đẹp thiên nhiên và nuôi dưỡng nghệ thuật. Khu đất Sundance khiêm nhường đó sau này trở thành địa điểm hoạt động của Viện Sundance.

“Tôi không hối tiếc, bởi vì tôi luôn làm mọi thứ có thể với khả năng tốt nhất của mình” - ông nói. Những tháng ngày phiêu bạt khi còn trẻ đã khiến ông mạnh mẽ, bình thản và sống chân thật hơn. Không chạy theo những tràng pháo tay hay những danh hiệu hào nhoáng, R. Redford tìm thấy ý nghĩa trong việc hòa mình vào thiên nhiên, trong sự yên bình của một buổi chiều tà, trong tiếng gió thổi qua những rặng thông.

Trong suốt sự nghiệp điện ảnh lừng lẫy, dù ở bất kỳ giai đoạn nào, R. Redford cũng chưa từng sống khác với những giá trị đích thực mà ông theo đuổi. “Tôi luôn cố gắng độc lập trong Hollywood, cố gắng là chính mình!” - Robert nói với Daily Telegraph. Đó là sự chân thành, sâu sắc, lắng nghe trái tim mình. Đó cũng là cách ông tạo ra những vai diễn lưu dấu trong tim của khán giả nhiều thế hệ.

Ngoài lĩnh vực phim ảnh, R. Redford còn được biết đến là một người bảo vệ môi trường tận tụy. Bên cạnh việc dành nhiều thời gian đóng góp vào hoạt động bảo vệ các khu vực hoang dã, ông là người tiên phong trong việc sử dụng năng lượng mặt trời, như là hành động thiết thực chống lại biến đổi khí hậu và ủng hộ chính sách thân thiện với môi trường.

Sau tất cả những vai diễn, những cống hiến cho nghệ thuật và môi trường, di sản lớn nhất mà R. Redford để lại chính là cuộc đời ông, qua một hành trình tìm kiếm sự bình yên, tự tại đồng thời kết nối sâu sắc với tự nhiên và đồng loại.

LAN ANH

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/mot-cuoc-doi-chan-that-mot-cuoc-doi-tu-do-post912461.html