Một năm vận hành, Metro số 1 dần thay đổi thói quen đi lại của người dân

4 giờ trướcBài gốc

Quay ngược lại ngày này đúng 1 năm trước (22-12-2024), tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) - tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của TP.HCM chính thức vận hành, phục vụ người dân, đánh dấu cột mốc lịch sử trong việc phát triển hạ tầng giao thông hiện đại.

Rất đông người dân sử dụng metro số 1 để di chuyển.

Từ cột mốc lịch sử đến nhịp sống thường ngày

Ngay trong ngày vận hành đầu tiên, biển người đã đổ về 14 nhà ga của tuyến metro số 1 để tận mắt chứng kiến, trải nghiệm loại hình giao thông hiện đại lần đầu xuất hiện tại TP.HCM. Những đoàn tàu kín chỗ, những nhà ga đông nghịt người, những gương mặt háo hức xen lẫn tự hào… tất cả tạo nên khung cảnh nhộn nhịp hiếm thấy, phản ánh rõ sự mong mỏi, kỳ vọng mà người dân thành phố gửi gắm vào metro sau gần hai thập kỉ thi công.

Một năm trôi qua kể từ ngày giấc mơ metro trở thành hiện thực, tuyến metro số 1 không còn là điều mới lạ, mà đang từng bước len vào đời sống thường nhật của người dân. Metro dần trở thành lựa chọn quen thuộc cho những chuyến đi học, đi làm, đi chơi, dạo phố...

Những chuyến tàu đầy ắp.

Theo ghi nhận của PLO, metro hiện đã trở thành phương thức di chuyển hằng ngày của không ít người dân TP.HCM.

Trên những chuyến tàu sớm buổi sáng, hành khách chủ yếu là nhân viên văn phòng từ phía Đông TP di chuyển vào trung tâm, rồi tiếp tục tỏa đi các nơi bằng xe buýt hoặc các phương tiện công cộng khác. Nhiều người từ các khu vực phía Nam, phía Tây… cũng bắt xe buýt đến ga trung tâm, sau đó lên tàu để di chuyển dọc xa lộ Hà Nội đến nơi làm việc.

Đặc biệt, ngày càng nhiều sinh viên lựa chọn metro để đến các trường đại học ở khu vực Thủ Đức, giấc mơ đi học bằng metro mà bao thế hệ sinh viên đã mong đợi suốt gần hai thập kỉ qua.

Người dân đi làm, đi học, đi chơi...bằng metro.

Không chỉ phục vụ việc đi học, đi làm, vào mỗi tối cuối tuần metro lại trở thành “xương sống” đưa dòng người từ phía Đông TP vào trung tâm để vui chơi, dạo phố, mua sắm sau những ngày làm việc mệt mỏi.

18 giờ tối cuối tuần, anh Lương Anh Vũ (phường Tăng Nhơn Phú) thong thả đi bộ 500 m từ nhà ra ga Thủ Đức, lên tàu metro để vào trung tâm vui chơi cùng bạn bè. Không phải lo gửi xe, không cần chờ xe công nghệ, anh xuống ga Nhà hát TP, chỉ cách điểm hẹn khoảng 500m.

Chỉ sau 15 phút, tàu đã đưa anh đi qua 9 nhà ga. Tổng thời gian từ trung tâm về nhà khoảng 30 phút, với 24.000 đồng tiền vé, nhưng nhanh, mát mẻ, không chen chúc. Không chỉ cuối tuần, ngày thường anh Vũ cũng sử dụng metro để đi làm, rồi kết hợp thêm xe đạp công cộng cho chặng cuối hành trình.

Hành khách thường xuyên phải đứng vì không còn ghế ngồi.

Tương tự, chị Bùi Thị Thanh Tâm (phường Phước Long), sống gần ga Bình Thái, cho biết suốt 1 năm qua, metro đã trở thành phương tiện đi làm mỗi ngày của chị. Tạm biệt cảnh kẹt xe, nắng nóng, chen chúc và phải thức dậy thật sớm, giờ đây chị chỉ mất khoảng 15 phút đi metro từ ga Bình Thái đến ga Ba Son, rồi đi bộ đến cơ quan. Trước kia, hành trình này thường kéo dài 30-40 phút và luôn tiềm ẩn nỗi lo kẹt xe.

Cần phủ rộng mạng lưới metro

Đánh giá sau 1 năm vận hành, kỹ sư cầu đường Trần Văn Tường cho rằng tuyến metro số 1 đã cho thấy hiệu quả rõ rệt, với lượng hành khách lên đến hàng chục triệu lượt một năm. Tần suất hoạt động liên tục từ sáng sớm đến tối muộn đáp ứng tốt nhu cầu đi lại, góp phần giảm áp lực cho giao thông cá nhân, đặc biệt tại khu vực trung tâm TP.

Tuy vậy, theo ông Tường, vẫn còn những bất cập cần sớm tháo gỡ. Việc kết nối giữa metro và các phương tiện công cộng khác như xe buýt chưa thật sự đồng bộ; lối tiếp cận từ khu dân cư đến nhà ga còn thiếu thuận tiện và chưa an toàn cho người đi bộ.

Do đó, TP cần đẩy mạnh kết nối đa phương thức, xây dựng các tuyến đường đi bộ an toàn dẫn đến nhà ga, mở rộng mạng lưới xe buýt đến các khu vực xa trung tâm. Đồng thời, cần nghiên cứu xã hội hóa công tác quản lý, vận hành metro để giảm gánh nặng ngân sách và nâng cao hiệu quả khai thác.

Không gian nhà ga Nhà hát TP.

Nhà ga có nhiều tiện ích phục vụ người dân.

Khi metro số 1 đã và đang hình thành thói quen di chuyển mới cho người dân dọc tuyến, việc cần làm tiếp theo không thể chậm trễ: đẩy nhanh tiến độ phát triển mạng lưới metro, đặc biệt là tuyến metro số 2 và các tuyến liên kết vùng đến Bình Dương, Đồng Nai…

Các nhà ga của metro số 1 đã ngưng sử dụng vé giấy.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhận định, dù nỗ lực mở rộng giao thông công cộng bằng metro và xe buýt điện, song TP.HCM vẫn vướng phải một điểm nghẽn mang tính lịch sử của quy hoạch đô thị: mô hình đô thị nén với mạng lưới hẻm dày đặc. Các nghiên cứu đô thị học cho thấy khoảng 85% dân số TP.HCM đang sinh sống trong hẻm, nơi phần lớn lối đi chỉ rộng dưới 4 m, thậm chí chưa đến 2 m khiến xe buýt, hay các phương tiện trung chuyển 4 bánh không thể tiếp cận.

Thực tế này khiến giao thông công cộng dù có metro vẫn chưa thể bứt phá. Hiện nay, thị phần giao thông công cộng của TP.HCM chỉ đạt khoảng 10–15%, còn cách khá xa mục tiêu 27–31% vào năm 2030.

Metro số 1 đã phục vụ gần 19 triệu hành khách/năm.

Để tháo gỡ nút thắt này, ông Hiếu dẫn kinh nghiệm từ Bangkok (Thái Lan) với ba mô hình đáng tham khảo. Thứ nhất, chính quy hóa “xe ôm” thành lực lượng trung chuyển hợp pháp, có quản lý, đóng vai trò cầu nối từ hẻm ra trục giao thông chính.

Thứ hai, phát triển giao thông công cộng quy mô nhỏ như mô hình MuvMi – các xe tuk-tuk điện nhỏ gọn, chạy theo nhu cầu trong khu dân cư, chuyên gom khách từ ngõ hẻm ra ga tàu điện.

Thứ ba, phát triển TOD theo phiên bản Việt Nam. Thay vì chỉ tập trung xây cao ốc quanh nhà ga, cần ưu tiên ngân sách cải tạo vỉa hè, mở rộng lối đi bộ và làm mái che trong bán kính khoảng 500 m quanh ga metro, để việc đi bộ trở nên thuận tiện, an toàn hơn.

Gần 19 triệu lượt khách

Sáng 18-12, tại buổi thông tin về công tác vận hành tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) sau một năm đưa vào vận hành chính thức, ông Lê Minh Triết, Giám đốc Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TP.HCM (HURC1) cho biết từ khi đưa vào vận hành ngày 22-12-2024 đến ngày 15-12-2025, HURC1 đã tổ chức vận hành an toàn hơn 78.194 lượt tàu, phục vụ khoảng 18,95 triệu lượt hành khách (đạt 114,21% so với kế hoạch).

Trung bình mỗi tháng tuyến phục vụ trên 1,5 triệu lượt khách, khoảng 52.000 lượt/ngày và đạt đỉnh hơn 110.000 lượt/ngày vào các dịp lễ, Tết.

Ông Phan Công Bằng, Trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR), khẳng định sản lượng gần 19 triệu lượt khách/năm là động lực quan trọng để TP.HCM tiếp tục đẩy nhanh phát triển mạng lưới metro.

Trong thời gian tới, MAUR sẽ tập trung nguồn lực triển khai dự án tuyến metro số 2 (đoạn Bến Thành – Tham Lương), đồng thời đẩy mạnh công tác chuẩn bị đầu tư đối với các dự án còn lại nhằm bảo đảm tiến độ chung của mạng lưới đường sắt đô thị TP.

NHƯ NGỌC

Nguồn PLO : https://plo.vn/mot-nam-van-hanh-metro-so-1-dan-thay-doi-thoi-quen-di-lai-cua-nguoi-dan-post887678.html