'Một ông sao sáng, hai ông sáng sao'

2 giờ trướcBài gốc

Năm 1946, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bước vào giai đoạn cam go, từ Thủ đô Hà Nội, nhạc sĩ Văn Chung (tên thật là Mai Văn Chung) cùng vợ và nhiều văn nghệ sĩ khác lên chiến khu Việt Bắc. Giữa núi rừng chiến khu, cuộc sống vừa sản xuất vừa chiến đấu đầy gian khổ, vợ chồng ông đành gửi lại cô con gái bé bỏng tên Thủy Tiên cho người thân ở quê nhà trông nom.

Thời điểm đó, giữa bộn bề công tác, người cha Mai Văn Chung nhận được tin dữ: Trên đường di tản cô con gái bé bỏng của ông đã mất trong một trận ném bom của giặc Pháp. Nỗi đau ập đến xé nát tâm can người nghệ sĩ - chiến sĩ. Vốn là một người thợ khắc chữ tài hoa, ông nén đau thương, tự tay chuẩn bị một tấm bia đá, khắc sẵn tên con để lên đường về quê làm hậu sự cho cô con gái bé bỏng.

Rồi vào một đêm chống càn nằm giữa trời sao, nhạc sĩ xót xa thương nhớ con gái nhỏ. Mới ngày nào còn dạy con bập bẹ tập đếm theo cách dân gian: “một ông sao sáng, hai ông sáng sao..., bé mà lẫn lộn sao sáng thành “sang sáo”, hay sáng sao thành “sáo sang” thì hai bố con cùng đếm lại từ đầu. Rưng rưng trong nỗi đau mất con, một giai điệu sáng trong đã thành hình.

Ngay trong đêm ấy, từ hình ảnh bầu trời sao đầy kỷ niệm và nỗi nhớ thương con da diết, nhạc sĩ Văn Chung đã viết nên bài hát “Đếm sao”. Giai điệu trong sáng, vui tươi đến lạ kỳ, không một gợn mây u ám của sự bi thương. Chính người nhạc sĩ tài hoa đã dùng nghệ thuật để thăng hoa nỗi đau, biến giọt nước mắt cá nhân thành một món quà vui tươi dành tặng cho mọi trẻ em Việt Nam.

Bài hát về sau được nhạc sĩ dựng kịch bản múa cho thiếu nhi và tiết mục này đã được ghi lại trong những thước phim tài liệu quý giá của thời kháng chiến chống Pháp. Cũng từ thời điểm đó, bài hát “Đếm sao” ra đời đã nhanh chóng được đón nhận và trở thành một trong 50 bài hát thiếu nhi hay nhất thế kỷ XX.

Điều kỳ diệu nằm ở chỗ dù được sinh ra từ một bi kịch, nhưng tuyệt nhiên không ai tìm thấy dấu vết của nỗi buồn trong từng nốt nhạc. Nhiều nhạc sĩ, nghệ sĩ gạo cội sau khi biết câu chuyện này cũng phải ngạc nhiên vì sự phi thường đó. Giai điệu bài hát vẫn giữ trọn vẹn sự hồn nhiên, tiết tấu đơn giản, dễ hát, dễ thuộc, như một trò chơi con trẻ đầy thích thú.

“Đếm sao” không chỉ là một bài tập đếm thông thường. Ở đoạn sau của bài hát, một tư tưởng lớn lao hơn đã được gửi gắm khi người nhạc sĩ liên tưởng từ những vì sao lấp lánh trên trời đêm đến ngôi sao vàng năm cánh trên lá cờ Tổ quốc: “Ngày thì sao sáng giữa cờ sao vàng cờ đỏ em đếm/ Kìa một hai ba bốn năm sáu bảy tám chín mười/ Trăm nghìn vạn triệu vô số hằng hà trên nước Việt Nam”.

Từ tình yêu thương cô con gái bé bỏng, người nhạc sĩ đã nâng lên thành tình yêu quê hương, đất nước. Ngôi sao nhỏ của cha đã hòa vào triệu triệu ngôi sao của dân tộc. Đó là một sự chuyển hóa tinh tế, biến tác phẩm thành một bài học giáo dục nhẹ nhàng mà sâu sắc về lòng yêu nước cho các em nhỏ.

Tết Trung thu này, khi cùng con cháu phá cỗ trông trăng, bạn hãy thử một lần cùng nhau ngước nhìn lên bầu trời và hát vang “Một ông sao sáng, hai ông sáng sao…”. Hãy hát để nhớ về một câu chuyện xưa, rằng: Giữa vũ trụ bao la kia, có một ngôi sao đặc biệt sẽ không bao giờ tắt. Đó là ngôi sao của cô bé đã hóa thân vào giai điệu để sống mãi trong ký ức của bao thế hệ tuổi thơ. Và đó cũng chính là ngôi sao của tình phụ tử, của sức mạnh nghệ thuật diệu kỳ đã biến nỗi đau thành vẻ đẹp vượt thời gian, một di sản quý mà nhạc sĩ Mai Văn Chung đã để lại cho kho tàng âm nhạc dành cho thiếu nhi của Việt Nam.

Kim Tuyến

Nguồn Thái Nguyên : https://baothainguyen.vn/van-hoa/202509/mot-ong-sao-sang-hai-ong-sang-sao-db04b55/