Người bệnh đái tháo đường nên kiểm tra bàn chân mỗi ngày. Ảnh: Nvinoticias.
Bệnh nhân nam (70 tuổi) có tiền sử đái tháo đường suốt 12 năm và hút thuốc lào trong thời gian dài, đã nhập viện trong tình trạng nhiễm trùng hoại tử nghiêm trọng ở bàn chân trái.
Ba tuần trước khi vào viện, ông bắt đầu cảm thấy đau và sưng ở bàn chân trái, không rõ nguyên nhân. Thay vì đi khám, ông nghe theo lời khuyên của hàng xóm dùng cách ngâm chân bằng nước lá cây và củ rừng sẽ nhanh khỏi.
Tin tưởng vào kinh nghiệm dân gian, ông đã tự đun nước và ngâm chân trong 3 ngày liên tiếp. Tuy nhiên, tình trạng không cải thiện mà còn trở nên tồi tệ hơn. Bàn chân của ông bắt đầu mưng mủ, bốc mùi hôi thối nồng nặc. Khi nhập viện, vùng hoại tử đã lan rộng và bác sĩ đánh giá nguy cơ phải cắt cụt chi rất cao.
Bác sĩ Dương Minh Tuấn, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết không ít người bệnh, đặc biệt là người lớn tuổi, vẫn tin vào các bài thuốc truyền miệng như "ngâm cho rút độc". Thế nhưng, họ quên mất rằng bàn chân người bệnh tiểu đường không giống người bình thường.
"Biến chứng thần kinh ngoại vi khiến họ mất cảm giác ở bàn chân, không nhận biết được nhiệt độ hay tổn thương nên rất dễ bị bỏng khi ngâm nước quá nóng. Ngoài ra, các loại lá cây, củ rừng không rõ nguồn gốc, không được tiệt trùng, có thể chứa vi khuẩn, nấm hoặc chất gây kích ứng, làm vết thương thêm trầm trọng", bác sĩ Tuấn nhấn mạnh.
Ngoài ra, ngâm chân trong môi trường ẩm ướt còn tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn yếm khí phát triển, khiến nhiễm trùng lan nhanh và mô bị hoại tử nặng hơn.
Theo bác sĩ Tuấn, trường hợp này càng phức tạp khi người bệnh có tiền sử đái tháo đường lâu năm, nhiều khả năng đường huyết không được kiểm soát tốt. Đường huyết cao ức chế hoạt động của hệ miễn dịch, làm giảm khả năng chống lại vi khuẩn và khiến vết thương lâu lành. Những mô đã bị tổn thương dễ dàng bị vi khuẩn tấn công hơn, đặc biệt nếu không được điều trị sớm và đúng cách.
Bên cạnh đó, việc hút thuốc lào kéo dài kết hợp với đái tháo đường mạn tính làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Hậu quả là máu nuôi dưỡng mô không đủ, khiến tế bào da và cơ không nhận đủ oxy, nhanh chóng hoại tử. Nếu mạch máu bị tắc, cấp tính hoặc mạn tính, nhiễm trùng sẽ lan rộng hơn, kháng sinh khó có tác dụng và khả năng điều trị bị hạn chế.
Đồng thời, nguy cơ mắc bệnh mạch vành hoặc tai biến mạch máu não cũng tăng cao, khiến tiên lượng điều trị càng nặng nề.
"Đừng xem nhẹ những vết trầy xước nhỏ ở bàn chân hay tự ý dùng các bài thuốc dân gian khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ. Việc kiểm soát đường huyết chặt chẽ, từ bỏ thuốc lá, khám định kỳ chuyên khoa nội tiết và tim mạch là rất cần thiết", bác sĩ Tuấn nói.
Người bệnh đái tháo đường nên kiểm tra bàn chân mỗi ngày, lựa chọn giày dép phù hợp và đến bệnh viện sớm ngay khi có dấu hiệu bất thường.
"Y học hiện đại không phủ nhận hoàn toàn giá trị của các bài thuốc dân gian, nhưng việc sử dụng cần đúng người, đúng bệnh, đúng thời điểm. Một chút chủ quan hay chậm trễ trong xử lý có thể phải trả giá bằng cả bàn chân, thậm chí là cả mạng sống", vị chuyên gia khuyến cáo.
Phương Anh