Ngày 12-9, TAND TP.HCM xét xử phúc thẩm vụ án Thái Thanh Sang (sinh năm 1976) và Lê Quang Tiến (sinh năm 1972) cùng bị truy tố về tội cố ý gây thương tích.
Vụ án xuất phát từ mâu thuẫn trong sinh hoạt hàng ngày của hàng xóm. Sang và Tiến được xác định là bị cáo đồng thời cũng là bị hại trong vụ án.
Thái Thanh Sang và Lê Quang Tiến vừa là bị cáo vừa là bị hại. Ảnh: YC
Từ vụ này, nhiều bạn đọc thắc mắc sao một người lại có thể vừa là bị cáo lại là bị hại?
Giải thích vấn đề này, Luật sư Chu Văn Hưng (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết theo các Điều 61, 62 Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) 2015, bị cáo là người hoặc pháp nhân đã bị tòa án quyết định đưa ra xét xử. Quyền và nghĩa vụ của bị cáo là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân.
Còn bị hại là cá nhân trực tiếp bị thiệt hại về thể chất, tinh thần, tài sản hoặc là cơ quan, tổ chức bị thiệt hại về tài sản, uy tín do tội phạm gây ra hoặc đe dọa gây ra.
BLTTHS không có quy định về việc một người là bị cáo thì không thể là bị hại trong cùng một vụ án hình sự.
Vì vậy, trong nhiều trường hợp, một người vừa có hành vi phạm tội (dẫn đến bị coi là bị cáo) nhưng đồng thời cũng bị người khác phạm tội làm tổn hại đến mình (dẫn đến việc được coi là bị hại).
Như trong vụ án nêu trên, khi hai người xô xát, người này có thể bị khởi tố vì gây thương tích cho người khác (bị cáo) nhưng cũng bị người khác gây thương tích trong vụ xô xát đó (bị hại).
Trên thực tế cũng đã có nhiều vụ xét xử một người vừa là bị cáo vừa là bị hại trong cùng một vụ án và thường là tội cố ý gây thương tích hoặc gây rối trật tự công cộng.
Ví dụ như Bản án 28/2022/HS-PT ngày 1-4-2022 của TAND tỉnh An Giang. Trong vụ án, C đã dùng dao đâm H thương tích 2%, H đánh C gây thương tích 35%. Cả 2 cùng bị truy tố về tội cố ý gây thương tích. C vừa là bị cáo, vừa là bị hại trong vụ án và tại phiên tòa sơ thẩm được H rút yêu cầu khởi tố vụ án nên đã được đình chỉ giải quyết vụ án hình sự đối với C...
"Tóm lại, BLTTHS 'không cấm' trong một vụ án hình sự một người chỉ được tham gia vụ án với một tư cách tố tụng. Do đó, họ có thể tham gia với nhiều tư cách khác nhau. Điều quan trọng là các cơ quan tố tụng phải bảo đảm các quyền và nghĩa vụ của họ", luật sư Hưng nói.
YẾN CHÂU