Mua bán điện trực tiếp: Điều doanh nghiệp cần nhất không phải là giá rẻ!

2 giờ trướcBài gốc

Điểm nghẽn khiến doanh nghiệp FDI e ngại

Tại Tọa đàm “Cơ chế mua bán điện trực tiếp: Thách thức và cơ hội đối với doanh nghiệp FDI” diễn ra chiều 27/11, các doanh nghiệp cho rằng, dù Chính phủ đã ban hành Nghị định 57/2025 quy định cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn, tạo hành lang pháp lý cho cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA), song việc triển khai đến thời điểm này gần như chưa có chuyển biến đáng kể.

Ông Alessandr Antonioli - Tổng Giám đốc Copenhagen Offshore Partners (COP), Trưởng đại diện CIP - cho rằng mức trần giá (price cap) đang là yếu tố làm nản lòng các nhà đầu tư quốc tế rót vốn vào các dự án DPPA. Với nhiều dự án năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, bài toán tài chính không thể khả thi nếu áp dụng cơ chế giá trần như hiện nay.

Bên cạnh đó, sự thiếu rõ ràng trong định nghĩa “khách hàng tiêu thụ điện lớn” càng khiến nhiều dự án bị đình trệ, vì không biết đối tượng nào đủ điều kiện tham gia mua bán điện trực tiếp. Đặc biệt, hiện nay quy trình xin giấy phép từ cơ quan địa phương đến Trung ương và việc phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể.

“Nhà đầu tư không biết mình phải làm gì để được cấp phép triển khai dự án. Quy trình phê duyệt thiếu rõ ràng làm chậm tiến trình rất nhiều”, ông Alessandro Antonioli bày tỏ.

Các đại biểu chia sẻ tại tọa đàm chiều 27/11.

Ở góc độ người mua điện, ông Andre Khan - Tổng Giám đốc Carlsberg Việt Nam - cho biết, điều doanh nghiệp FDI cần nhất hiện nay không phải là giá điện rẻ mà là sự ổn định.

Ông Andre Khan khẳng định chi phí điện chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng chi phí của doanh nghiệp, nhưng doanh nghiệp cần biết “rủi ro nằm ở đâu” để chủ động tính toán biện pháp phòng ngừa trong dài hạn. Đặc biệt, nguồn năng lượng tái tạo phải đáng tin cậy và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, nhất là với những doanh nghiệp tham gia sáng kiến RE100 (sử dụng năng lượng tái tạo) nhằm giảm phát thải phạm vi 2 (Scope 2).

“Trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển đổi xanh, một khung pháp lý ổn định và cơ chế hợp đồng rõ ràng, minh bạch là điều doanh nghiệp rất cần để đảm bảo nếu xảy ra tranh chấp. Hiện, thị trường điện mặt trời áp mái ở Việt Nam rất cạnh tranh, nhưng các dự án năng lượng tái tạo quy mô lớn có kết nối lưới và ký hợp đồng mua bán điện trực tiếp vẫn chưa hình thành thị trường cạnh tranh tương tự”, ông Andre Khan chia sẻ.

Đảm bảo sân chơi bình đẳng

Để gỡ vướng cơ chế DPPA, Bộ Công Thương đang sửa đổi Nghị định 57. Theo các doanh nghiệp, để đảm bảo hiệu quả cần có sân chơi bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Với những dự án quy mô lớn, nhà đầu tư nước ngoài cần được nộp hồ sơ xin chấp thuận chủ trương đầu tư trước, thay vì bị yêu cầu góp vốn điều lệ ngay từ ban đầu.

Alessandro Antonioli – Tổng Giám đốc Copenhagen Offshore Partners (COP).

“Phải có cơ chế hợp tác rõ ràng, nghĩa là nhà đầu tư nước ngoài có thể xin chấp thuận chủ trương đầu tư cho dự án quy mô lớn mà không bị yêu cầu góp vốn điều lệ tại Việt Nam ngay từ đầu. Các doanh nghiệp cũng cần được sử dụng bảo lãnh quốc tế để chứng minh năng lực tài chính, thay vì phải góp vốn trước, do đó hợp đồng mua bán điện cần có tính khả tín với EVN”, ông Alessandro Antonioli chia sẻ.

Ở góc độ cơ quan quản lý, bà Phan Thị Thu Thủy - Phó Trưởng phòng Thị trường điện và Hệ thống điện, Cục Điện lực, Bộ Công Thương - cho biết, DPPA được xây dựng dựa trên chỉ đạo của Bộ Chính trị, nhằm tháo gỡ nút thắt thị trường điện và tạo điều kiện phát triển năng lượng tái tạo. Hiện, cơ chế mua bán điện trực tiếp chỉ áp dụng với khách hàng tiêu thụ điện lớn từ 200.000 kWh/tháng và việc mở rộng sẽ được thực hiện từng bước có đánh giá tác động.

Theo bà Thủy, hiện vấn đề chi phí bù trừ chênh lệch là một trong những điểm gây tranh luận nhiều nhất vẫn chưa thể xử lý dứt điểm. Trong bản dự thảo sửa đổi mới nhất Nghị định 57, Chính phủ đang xem xét đánh giá tác động và chưa thể loại bỏ hoàn toàn, bởi đây là cấu phần liên quan trực tiếp đến tài chính của doanh nghiệp và vận hành thị trường.

Dương Hưng

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/mua-ban-dien-truc-tiep-dieu-doanh-nghiep-can-nhat-khong-phai-la-gia-re-post1800075.tpo