Mùa bão bất thường cả về số lượng, cường độ, phạm vi ảnh hưởng

3 giờ trướcBài gốc

Ông Cường cho hay, 9 tháng qua, thiên tai tại Việt Nam diễn biến phức tạp, bất thường và có xu hướng cực đoan hơn so với trung bình nhiều năm, riêng mùa bão năm nay ghi nhận những con số cực đoan hiếm gặp cả về cường độ, tần suất và phạm vi ảnh hưởng.

Chỉ trong 9 tháng đầu năm, Biển Đông xuất hiện 14 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, cao hơn hẳn trung bình nhiều năm. “Trong đó 6 cơn ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến nước ta, tạo thành chuỗi thiên tai dồn dập, hầu như không có khoảng nghỉ đủ dài để khắc phục hậu quả”, ông Cường nói.

Lý giải về số lượng bão nhiều bất thường, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho hay, sự xuất hiện của số lượng cơn bão trong thời gian qua liên quan đến hoạt động của dải hội tụ nhiệt đới hoạt động mạnh và ổn định ở khu vực xích đạo, nơi rất thuận lợi cho việc hình thành các nhiễu động khí quyển và xoáy nhỏ, là mầm mống hình thành nên các cơn bão/áp thấp nhiệt đới.

Ngoài ra, điều kiện về động lực và nhiệt lực trên khu vực biển Tây Bắc Thái Bình Dương, nhất là ở phía đông của Philippines cũng rất thuận lợi cho việc hình thành và phát triển của các cơn bão mạnh.

Theo ông Cường, sự bất thường của mùa bão năm xuất hiện ngay từ tháng 6 khi bão số 1 (bão Wutip) trở thành cơn bão đầu tiên xuất hiện sớm nhất trên Biển Đông trong hơn 40 năm. Dù không đổ bộ đất liền nước ta nhưng hoàn lưu bão lại gây mưa kỷ lục 250-550mm cho một khu vực kéo dài từ Nam Hà Tĩnh đến Đà Nẵng, nhiều nơi vượt 800mm, dẫn đến lũ lịch sử trên các sông Trung Bộ trong mùa hè.

Chỉ hơn một tháng sau, bão số 3 và số 5 liên tiếp đổ bộ, gây gió cấp 10-11, giật cấp 12, mưa 200-400 mm, có nơi trên 500 mm, kéo theo lũ vượt báo động 3 trên hệ thống sông Cả, sông Mã, sông Hoàng Long và sông Thao.

Cơ quan chức năng tiếp lương thực cho các khu vực bị lũ chia cắt tại Hà Tĩnh trong cơn bão Bualoi. Ảnh: Hoài Nam

Siêu bão số 9 (siêu Ragasa) xuất hiện trên Biển Đông những ngày cuối tháng 9 với cường độ mạnh nhất, vượt qua siêu bão Yagi năm 2024. Lần đầu tiên trong lịch sử dự báo, Việt Nam xác định cấp gió bão đạt cấp 17, giật trên cấp 17, đây là cấp cuối cùng của thang đo gió bão mà Việt Nam đang sử dụng.

“Siêu bão Ragasa trở thành siêu bão mạnh nhất từng ghi nhận trên Biển Đông. Dù suy yếu trước khi vào bờ, nó cho thấy nguy cơ thực sự của các siêu bão trong bối cảnh biến đổi khí hậu”, lãnh đạo Cục Khí tượng Thủy văn nêu.

Đặc biệt, ngay sau bão số 9, bão số 10 (Bualoi) đổ bộ trực tiếp vào Hà Tĩnh, Bắc Quảng Trị với cường độ gió cấp 10-12, giật cấp 14, gây mưa 300-600mm trên diện rộng, kéo theo ngập lụt, sạt lở, lũ quét từ Bắc Bộ đến Trung Bộ.

Theo ông Cường, đây là cơn bão có nhiều điểm dị thường, cực đoan khi tốc độ di chuyển rất nhanh, trung bình lên tới 30-35km/h (gấp đôi so với các cơn bão bình thường). Thời gian lưu bão trên đất liền ở Nghệ An-Bắc Quảng Trị kéo dài hơn 12 tiếng, là thời gian lưu bão dài hiếm thấy, làm tăng sức tàn phá của cơn bão này với đất liền nước ta.

Đây cũng là cơn bão có hoàn lưu gió bão mạnh từ cấp 6 trở lên trải dài tới 11/21 tỉnh ven biển, trong đó khu vực có gió mạnh từ cấp 8 trải dài suốt từ Ninh Bình đến Quảng Trị, vùng tâm bão Nam Hà Tĩnh-Bắc Quảng Trị hứng chịu gió mạnh nhất với cường độ phổ biến cấp 10-11, giật cấp 13-14.

Đặc biệt, dù ở cách xa tâm bão đến hàng trăm km nhưng từ rạng sáng đến trưa ngày 29/9, tại một số tỉnh Bắc Bộ đã ghi nhận hiện tượng dông lốc xoáy, vòi rồng gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn.

Theo lãnh đạo Cục Khí tượng Thủy văn, chỉ trong vòng một tháng, cơn bão số 5 và cơn bão số 10 đã gây ra hai đợt tổ hợp thiên tai nghiêm trọng và rất nghiêm trọng, khốc liệt, xảy ra gần như đồng thời các loại hình thiên tai đặc biệt nguy hiểm gồm, bão mạnh và rất mạnh, lũ lớn, đặc biệt lớn, lũ quét, sạt lở đất, ngập lụt diện rộng.

“Các loại hình thiên tai này tác động, ảnh hưởng nặng nề đến hầu hết các hoạt động kinh tế xã hội, thiết chế hạ tầng từ vùng biển đến đồng bằng, trung du và miền núi, trong đó có tình trạng mưa lớn gây ngập lụt nặng ở Hà Nội vào những ngày cuối tháng 8 và cuối tháng 9”, ông Cường nêu.

Theo số liệu của Ban Chỉ đạo Phòng thủ Dân sự Quốc gia, chỉ tính riêng cơn bão Bualoi đã khiến 67 người chết và mất tích, 172 người bị thương, ước tính thiệt hại vật chất ảnh hưởng đến hơn 18.000 người.

Đáng chú ý, các khu vực chịu thiệt hại nặng nhất về người lại ở miền Bắc, nơi nằm xa tâm bão nhưng hứng chịu các thiên tai do bão như lốc xoáy, mưa lớn, lũ quét và sạt lở đất.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhận định, từ tháng 10-12/2025, bão/ATNĐ hoạt động trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến nước ta tiếp tục ở mức cao hơn trung bình nhiều năm với khoảng 4-5 cơn bão hoạt động trên Biển Đông, 1-2 cơn có thể ảnh hưởng đến đất liền nước ta.

Ngoài ra, từ khoảng tháng 10/2025, không khí lạnh có xu hướng gia tăng cường độ và tần suất, sau đó hoạt động mạnh trong tháng 11-12/2025. Không khí lạnh kết hợp với bão/áp thấp nhiệt đới có thể gây ra một mùa mưa lũ phức tạp ở miền Trung trong thời gian từ tháng 10 đến nửa đầu tháng 12.

Nguyễn Hoài

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/mua-bao-bat-thuong-ca-ve-so-luong-cuong-do-pham-vi-anh-huong-post1784380.tpo