Liên quan đến tình hình mưa lũ đang diễn ra ở khu vực Nam Trung Bộ, ông Phùng Tiến Dũng, Trưởng phòng Dự báo Thủy văn - Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn (KTTV) Quốc gia nhận định, đợt mưa lũ đang xảy ra tại Nam Trung Bộ, đặc biệt ở Gia Lai, Đắk Lắk và Khánh Hòa là hiện tượng hiếm gặp trong nhiều năm trở lại đây.
Ông Phùng Tiến Dũng, Trưởng phòng Dự báo Thủy văn (Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia)
“Nhiều nơi lũ đạt đỉnh lịch sử, thậm chí có điểm vượt mốc. Chưa bao giờ TP Nha Trang lại ngập sâu và rộng như lần này”, ông Dũng nhấn mạnh.
Theo ông Dũng, để đánh giá tổng thể nguyên nhân, cần có thời gian phân tích lại tần suất mưa - lũ, đồng thời xem xét tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội đến dòng chảy, hệ thống công trình thủy lợi và khả năng thoát lũ.
Tổ hợp thời tiết cực đoan gây mưa lớn bất thường
Ông Trương Bá Kiên, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng Khí hậu cho rằng, đợt mưa lớn tại Nam Trung Bộ và Tây Nguyên xuất phát từ sự cộng hưởng của hàng loạt yếu tố cực đoan hiếm khi xảy ra cùng lúc.
Không khí lạnh tăng cường mạnh, tràn xuống sớm và sâu hơn bình thường, khi gặp dãy Trường Sơn Nam đã bị bẻ hướng thành gió đông bắc rồi gió đông, tạo mưa diện rộng. Cùng lúc, gió đông thổi từ biển vào đất liền với cường độ lớn mang theo lượng ẩm dồi dào, bị chặn bởi địa hình khiến mưa càng thêm dữ dội.
“Vùng hội tụ gió quy mô lớn hình thành, khiến mưa đổ dồn và kéo dài”, ông Kiên giải thích, đồng thời cho biết khối gió này còn được tăng cường bởi áp cao Thái Bình Dương đang hoạt động mạnh.
Nhiệt độ biển cao bất thường làm mưa tăng mạnh
Số liệu quan trắc cho thấy, nhiệt độ mặt biển ở Biển Đông hiện cao hơn trung bình 1–1,5 độ C dù đang trong mùa lạnh. Điều này được đánh giá là bất thường và là lý do khiến các khối gió Bắc - Đông mang lượng ẩm lớn hơn hẳn.
Mưa lũ lịch sử xảy ra ở Nam Trung Bộ có nhiều yếu tố cực đoan, hiếm gặp xuất hiện cùng lúc.
Biển ấm như “tiếp thêm nhiên liệu” cho mưa, làm tăng cường độ khi gặp địa hình chắn gió. Những năm trước dù xuất hiện hội tụ gió tương tự nhưng lượng mưa không lớn bằng, chủ yếu do không có nền nhiệt biển cao như hiện nay.
Ngoài ra, dải mây xích đạo trong những ngày qua hoạt động mạnh và lan lên phía Bắc, góp phần tăng nhiễu động và duy trì mưa kéo dài tại Nam Trung Bộ – Tây Nguyên.
Biến đổi khí hậu: Nền tảng khiến mưa cực đoan xuất hiện dày hơn
Ông Trương Bá Kiên nhấn mạnh, khí quyển và đại dương đang ấm lên do biến đổi khí hậu, khiến không khí chứa nhiều hơi ẩm hơn. Đây là điều kiện nền làm gia tăng các đợt mưa cực đoan cả về tần suất lẫn cường độ.
“Những hình thái thời tiết hiếm gặp đang xuất hiện nhiều hơn, mưa lớn kéo dài có thể trở thành xu hướng trong bối cảnh khí hậu thay đổi”, ông Kiên cho biết thêm.
Văn Ngân/VOV.VN