Mùa vui không trọn vẹn

4 giờ trướcBài gốc

Nhiều năm nay, đao riềng đã trở thành cây trồng chủ lực, mang lại nguồn thu nhập chính cho hàng trăm hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Bản Xèo, tỉnh Lào Cai. Với 94 ha, mỗi vụ thu hoạch đao riềng luôn được bà con kỳ vọng là "mùa vàng" giúp thay đổi cuộc sống, tích lũy vốn liếng. Tuy nhiên, vụ thu hoạch năm nay, niềm vui đã không trọn vẹn.

Những ngày này, không khí trên các thửa ruộng trồng cây đao riềng tại Bản Xèo không còn tấp nập, rộn ràng tiếng cười nói như mọi năm. Thay vào đó là sự lo lắng, tính toán chi li về chi phí nhân công và giá bán. Trên cánh đồng rộng hơn 2.000 m² tại thôn Thành Sơn, chị Tẩn Tả Mẩy phải mượn thêm người thân trong gia đình để thu hoạch nốt số đao riềng còn lại, thay vì thuê nhân công như mọi năm.

Chị Tẩn Tả Mẩy, thôn Thành Sơn, xã Bản Xèo cho biết: Năm nay rẻ lắm, không ai muốn thu hoạch, bởi giá đao riềng giảm gấp 3 so với năm ngoái, không đủ chi phí và tiền xăng đi lại. Thậm chí, bây giờ cho không, cũng không ai muốn thu.

Chị Tẩn Tả Mẩy mượn người thu hoạch nốt số đao riềng còn lại.

Theo phản ánh từ người dân, mức giá thu mua củ đao riềng tươi hiện tại chỉ còn khoảng 900 đồng đến 1.000 đồng/kg - chỉ bằng 1/3 mức giá năm trước. Với mức giá này, nông dân Bản Xèo đang phải đối mặt với thực tế: bỏ công sức, chi phí chăm sóc cả năm trời nhưng không thu về được lợi nhuận, thậm chí còn thua lỗ. Củ đao riềng vốn là loại cây cần nhiều công chăm sóc, bón phân, làm cỏ. Với mức giá thu mua 1.000 đồng/cân, nhiều hộ dân cho biết, họ không đủ chi phí để trang trải cho đầu tư, thuê nhân công và thậm chí là không đủ công để thu hoạch củ.

Anh Lý Dứu Phê, thôn San Lùng, xã Bản Xèo cho biết: Mọi năm, trồng đao riềng, trừ chi phí tôi còn thu lãi được 10 triệu đồng. Năm nay, giá bán thấp quá, gia đình đang cố gắng thu hoạch, bán được đồng nào hay đồng đấy...

Anh Lý Dứu Phê thu hoạch củ đao riềng trên ruộng của gia đình.

Củ đao riềng rớt giá, đồng nghĩa với việc công sức, tiền phân bón, thuê người làm cỏ suốt cả vụ... thành công cốc. Trung bình mỗi người, một ngày chỉ đào được từ 100 - 150 kg củ đao riềng, giá bán 1.000 đồng/kg, tiền thu về chỉ đủ hoặc thậm chí không đủ trả cho nhân công đào củ. Nhiều hộ dân cho biết, nếu tình trạng này kéo dài, họ buộc phải tính đến phương án chuyển đổi sang cây trồng khác.

Chị Lý Mùi Nẩy, thôn Pờ Sì Ngài, xã Bản Xèo: Năm nay, trồng đao riềng tính ra không đủ tiền công. Sang năm tình hình không cải thiện, tôi sẽ tìm hiểu để chuyển sang trồng loại cây khác nếu có thị trường ổn định.

Người dân Bản Xèo cho biết, nếu giá đao riềng không cải thiện, sang năm họ sẽ chuyển sang cây trồng khác.

Theo chính quyền địa phương, việc giá thu mua củ đao riềng rớt mạnh là kết quả của sự mất cân đối cung - cầu và vướng mắc trong khâu chế biến, tiêu thụ. Với năng suất bình quân 20 tấn/ha, mỗi năm người dân Bản Xèo trồng được khoảng gần 20.000 tấn củ đao riềng. Gần một nửa sản lượng trên cung cấp cho nhà máy chế biến tinh bột duy nhất tại địa phương để sản xuất miến đao. Còn lại, chủ yếu bán cho các doanh nghiệp ngoài tỉnh với giá bán bấp bênh, phụ thuộc hoàn toàn vào nhu cầu của thị trường. Trong khi hiện nay, nguồn cầu trên thị trường có dấu hiệu giảm sút, nguồn cung củ đao riềng tại Bản Xèo lại liên tục tăng do người dân mở rộng diện tích trồng.

Phần lớn sản lượng củ đao riềng tươi được xuất bán cho các doanh nghiệp ngoài tỉnh.

Bà Phùng Thúy Vân - Trưởng Phòng Kinh tế xã Bản Xèo cho biết: Do siết chặt kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm đã khiến các nhà máy chế biến tinh bột đao riềng khắt khe hơn trong khâu thu mua nguyên liệu đầu vào. Trong khi đó, giữa người dân và doanh nghiệp không có hợp đồng liên kết sản xuất nên người trồng đao riềng năm nay gặp khó trong việc tiêu thụ.

Trước thực trạng trên, để đảm bảo sinh kế bền vững cho người dân, chính quyền xã Bản Xèo đang tính đến giải pháp căn cơ và dài hạn. Trong đó, địa phương sẽ đề xuất chính sách khuyến khích, hỗ trợ các hợp tác xã nông nghiệp, doanh nghiệp địa phương đầu tư vào công nghệ chế biến sâu các sản phẩm từ tinh bột đao riềng, nhằm đa dạng hóa sản phẩm, giảm sự phụ thuộc vào thị trường thu mua củ tươi ngoài tỉnh. Cùng với đó, hỗ trợ nông dân chuyển đổi diện tích đao riềng kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác có chuỗi liên kết bền vững hơn, tránh tình trạng cung vượt cầu và rủi ro thị trường.

Lê Trung Kiên - Phạm Xuân Anh

Nguồn Lào Cai : https://baolaocai.vn/mua-vui-khong-tron-ven-post889438.html