Từ ngày 1-7, Luật BHXH sửa đổi chính thức có hiệu lực, mở rộng nhóm tham gia BHXH bắt buộc, trong đó có chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký.
Theo quy định mới, người thuộc nhóm này sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc theo lộ trình, với mức đóng linh hoạt nhưng có giới hạn tối thiểu và tối đa.
Cán bộ BHXH tuyên truyền chính sách đến hộ kinh doanh
Cụ thể, chủ hộ kinh doanh là người đứng tên đăng ký kinh doanh, có mã số thuế và hoạt động ổn định, sẽ thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc.
Giai đoạn đầu, từ 1-7, chủ hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai sẽ tham gia BHXH bắt buộc; các nhóm còn lại dự kiến áp dụng từ 1-7-2029. Đây là bước mở rộng nhằm bao phủ an sinh cho lực lượng lao động phi chính thức – nhóm chiếm tỉ lệ lớn nhưng ít tiếp cận được BHXH.
Theo quy định, mức đóng BHXH của chủ hộ kinh doanh là 25% tiền lương làm căn cứ đóng. Trong đó, 22% đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất và 3% vào quỹ ốm đau, thai sản.
Tiền lương để tính mức đóng do người tham gia tự lựa chọn nhưng không được thấp hơn mức tham chiếu, hiện là 2,34 triệu đồng/tháng (bằng mức lương cơ sở), và không được vượt quá 20 lần mức này.
Như vậy, tới đây từ tiệm tạp hóa, hàng ăn sáng đến quán cà phê, hàng chục ngàn hộ kinh doanh cá thể sẽ phải đóng BHXH bắt buộc theo quy định mới.
Mức đóng BHXH bắt buộc thấp nhất với chủ hộ là khoảng 585.000 đồng/tháng, cao nhất là hơn 11,7 triệu đồng/tháng. Người tham gia có thể chọn đóng theo tháng, theo quý hoặc theo chu kỳ 6 tháng, phù hợp với điều kiện kinh doanh thực tế.
Chủ hộ kinh doanh có đăng ký sẽ là đối tham gia BHXH bắt buộc
Quyền lợi khi tham gia BHXH bắt buộc gồm các chế độ cơ bản như ốm đau, thai sản, hưu trí và tử tuất. Trong trường hợp không may xảy ra tai nạn hoặc bệnh tật dài ngày, người tham gia được hỗ trợ một phần thu nhập thay vì mất hoàn toàn nguồn sống.
Khi đủ điều kiện nghỉ hưu, sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng và được cấp thẻ BHYT miễn phí.
Nếu không tham gia đúng quy định, chủ hộ kinh doanh có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 12 - 20% tổng số tiền phải đóng, tối đa lên đến 75 triệu đồng.
Theo đại diện BHXH Việt Nam, việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc nhằm tăng cường bảo vệ người lao động, đồng thời hạn chế tình trạng bỏ sót lực lượng lao động không được đảm bảo an sinh.
D.Thu