Điều chỉnh mức đóng theo lương và từng nhóm đối tượng
Theo Nghị định 188/2025/NĐ-CP, mức đóng bảo hiểm y tế (BHYT) hàng tháng phổ biến là 4,5% tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), tiền lương hưu, trợ cấp hoặc mức lương cơ sở. Đây là mức cụ thể hóa tỷ lệ đóng tối đa 6% đã quy định tại Luật BHYT năm 2024.
Mức đóng được phân theo các nhóm đối tượng:
Người lao động có hợp đồng lao động: Đóng theo tiền lương tháng, người sử dụng lao động đóng 2/3, người lao động đóng 1/3.
Người nghỉ hưu, mất sức, hưởng trợ cấp: Đóng theo mức trợ cấp hoặc lương hưu.
Hộ gia đình: Người đầu tiên đóng 4,5% mức lương cơ sở, người thứ hai, ba, tư lần lượt giảm còn 70%, 60%, 50%, từ người thứ năm trở đi đóng 40%.
Nếu Nhà nước điều chỉnh mức lương cơ sở hoặc mức đóng BHYT, các nhóm được ngân sách hỗ trợ 100% có thể được điều chỉnh tương ứng. Tuy nhiên, các nhóm tự đóng hoặc được hỗ trợ một phần sẽ không phải đóng bổ sung hay được hoàn lại chênh lệch.
Ảnh minh họa
Ai được Nhà nước hỗ trợ mức đóng?
Chính sách hỗ trợ nhằm hướng đến bao phủ BHYT toàn dân, ưu tiên nhóm dễ bị tổn thương.
Hỗ trợ 100%: Hộ cận nghèo tại xã nghèo.
Hỗ trợ tối thiểu 70%: Hộ cận nghèo; người dân tộc thiểu số ở khu vực đã chuyển ra khỏi vùng khó khăn (trong 36 tháng).
Hỗ trợ tối thiểu 50%: Học sinh, sinh viên; nạn nhân mua bán người; nhân viên y tế thôn bản, nghệ nhân ưu tú,...
Hỗ trợ tối thiểu 30%: Người làm nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình; nạn nhân bom mìn.
Ngoài ra, chính quyền địa phương có thể chủ động nâng mức hỗ trợ hoặc mở rộng nhóm được hưởng tùy theo ngân sách.
Trách nhiệm đóng BHYT phân theo từng nhóm
Nghị định mới phân loại rõ trách nhiệm đóng BHYT:
Do doanh nghiệp hoặc người lao động đóng: Áp dụng với người có hợp đồng lao động, cán bộ công chức, công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam,... Mức đóng chia theo tỷ lệ 2/3 – 1/3.
Do cơ quan BHXH đóng: Người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng,...
Do ngân sách Nhà nước đóng toàn bộ: Trẻ em dưới 6 tuổi, người có công với cách mạng, sĩ quan công an, quân đội, thân nhân,... Tổng cộng có gần 30 nhóm đối tượng được ngân sách đảm bảo.
Được ngân sách hỗ trợ một phần: Học sinh, sinh viên, nghệ nhân, người dân tộc thiểu số, lực lượng bảo vệ an ninh cơ sở,...
Tự đóng: Người không thuộc các nhóm trên, người tham gia BHYT hộ gia đình, làm việc trong tổ chức từ thiện, nghỉ không lương, hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động.
Ngoài ra, nếu một người thuộc đồng thời nhiều nhóm, nguyên tắc đóng BHYT sẽ ưu tiên theo thứ tự quy định tại Điều 12 Luật BHYT năm 2024. Trong các trường hợp đặc biệt, người tham gia có thể chọn nhóm có quyền lợi cao hơn (ví dụ: hỗ trợ mức đóng cao hơn).
NB (T/h)