Bộ Tư pháp đang thẩm định dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
Theo Bộ Nội vụ, nếu tiếp tục duy trì mức lương tối thiểu tháng hiện hành có thể gây bức xúc cho một bộ phận người lao động (đặc biệt nhóm hưởng lương thấp), tiềm ẩn những mâu thuẫn, phức tạp, có thể phát sinh thành các tranh chấp lao động.
Do vậy, giải pháp đề xuất được cơ quan này đưa ra là điều chỉnh mức lương tối thiểu tháng tăng bình quân 7,2% (tương ứng tăng từ 250.000 đồng – 350.000 đồng) so với mức lương tối thiểu hiện hành.
Cụ thể, vùng I là 5.310.000 đồng/tháng, vùng II là 4.730.000 đồng/tháng, vùng III là 4.140.000 đồng/tháng và vùng IV là 3.700.000 đồng/tháng.
Dự kiến điều chỉnh mức lương tối thiểu tháng tăng bình quân 7,2%.
Nếu điều chỉnh theo phương án nêu trên, mức lương tối thiểu theo tháng sẽ cao hơn khoảng 0,6% so với mức sống tối thiểu đến hết năm 2026. Từ đó cải thiện thêm tiền lương cho người lao động.
Phương án này tính toán đến bối cảnh kinh tế, xã hội và mức độ ảnh hưởng đến chi phí sản xuất của doanh nghiệp (dự báo tăng bình quân khoảng 0,5% - 0,6%, trong đó ngành dệt may, da giày tăng khoảng 1,1% - 1,2%);
Cũng theo Bộ Nội vụ, mức điều chỉnh này có sự chia sẻ, kết hợp hài hòa được lợi ích của người lao động và doanh nghiệp, với mục tiêu vừa chú ý cải thiện đời sống cho người lao động, vừa chú ý đến việc bảo đảm duy trì, phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
“Đa phần các doanh nghiệp đã trả lương cho người lao động cao hơn mức lương tối thiểu dự kiến. Khi thực hiện mức lương tối thiểu mới chủ yếu chỉ làm tăng chi phí đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc. Đối với nhóm người lao động hiện nay đang hưởng lương thấp, phải điều chỉnh lại để bảo đảm không thấp hơn mức lương tối thiểu mới”, Bộ Nội vụ cho hay.
Theo Bộ Nội vụ, việc điều chỉnh mức lương tối thiểu tháng để đảm bảo mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ theo quy định của Bộ luật Lao động, góp phần tích cực cho việc cải thiện tiền lương, đời sống của người lao động, thúc đẩy phát triển thị trường lao động.
Lương tối thiểu giờ chỉ là “mức sàn thấp nhất”
Về mức lương tối thiểu theo giờ, nội dung này được Chính phủ ban hành lần đầu tiên vào năm 2022. Từ đó đến nay đều được xác định dựa trên cơ sở lấy mức lương tối thiểu tháng quy đổi tương đương ra giờ.
Bộ Nội vụ cho rằng, nếu giữ nguyên mức lương tối thiểu giờ hiện nay, sẽ không khuyến khích được người lao động tăng năng suất lao động. Mặt khác, nếu tiếp tục duy trì mức lương tối thiểu giờ hiện hành (trong bối cảnh lương tối thiểu tháng được điều chỉnh tăng) sẽ tạo tâm lý so sánh, bức xúc cho một bộ phận người lao động làm việc không trọn thời gian, hưởng lương theo giờ.
Do vậy, trường hợp lương tối thiểu tháng năm 2026 được Chính phủ thống nhất điều chỉnh tăng 7,2%, thì mức lương tối thiểu giờ cũng cần phải được xem xét, điều chỉnh.
Bộ Nội vụ đề xuất điều chỉnh mức lương tối thiểu giờ tương ứng với lương tối thiểu tháng, cụ thể: vùng I là 25.500 đồng/giờ, vùng II là 22.700 đồng/giờ, vùng III là 20.000 đồng/giờ, và vùng IV là 17.800 đồng/giờ.
Bộ Nội vụ lưu ý, mức lương tối thiểu giờ chỉ là “mức sàn thấp nhất” để hai bên thỏa thuận, trả lương cho 1 giờ lao động. Hiện tại, mức lương tối thiểu giờ nêu trên chỉ tương đương với các mức lương thấp nhất đang được trả cho các công việc không trọn thời gian (phục vụ nhà hàng, quán ăn, quán cà phê...).
Vì vậy, khi áp dụng mức lương tối thiểu giờ nêu trên cơ bản sẽ không làm tăng chi phí và ảnh hưởng đến khả năng chi trả của doanh nghiệp (đa phần đã trả bằng hoặc cao hơn mức này), do đó không làm ảnh hưởng đến cơ hội việc làm của người lao động.
Còn tác động về mặt xã hội, giải pháp này sẽ tạo điều kiện cho người lao động cải thiện cuộc sống, tăng tính bảo vệ của tiền lương tối thiểu đối với các nhóm lao động làm những công việc linh hoạt, bán thời gian.
Các chính sách điều chỉnh trên được Bộ Nội vụ đề xuất áp dụng từ đầu năm 2026 và thẩm quyền do Chính phủ ban hành.
Luân Dũng