Nhiếp ảnh gia Gaia Squarci và nhà nghiên cứu Jacopo Crimi đã tới Brazil, Ấn Độ, Indonesia và Italy để ghi lại cuộc sống trong nắng nóng khắc nghiệt. Khi nhiệt độ toàn cầu tăng cao, một khía cạnh bất bình đẳng khác cũng phơi bày rõ nét hơn. Điều hòa là nhu yếu phẩm với một số người, song lại là xa xỉ phẩm với một số người khác. Do đó, dự án The Cooling Solution (tạm dịch: Giảm pháp làm mát) ghi lại cách các nhóm kinh tế - xã hội khác nhau thích ứng với nắng nóng oi bức và nghiên cứu khả năng tiếp cận điều hòa ở những cá nhân này.
Nhiệt độ 31 độ C, độ ẩm 65%: Một nhân viên văn phòng tại Bộ Công chính, một tòa nhà xanh ở Jakarta, Indonesia, hồi năm 2022. Theo ông Crimi, nhiều tòa nhà hiện đại được thiết kế thành các khoang biệt lập, chật chội, có trang bị điều hòa. Sau khi nhận thấy điểm yếu này, một số kiến trúc sư tìm cách tạo các tòa nhà không phụ thuộc điều hòa. "Các kiến trúc sư vừa áp dụng phong cách hiện đại để đối phó với cái nóng, như tòa nhà trong bức ảnh, vừa khôi phục lối kiến trúc cổ xưa. Có nhiều giải pháp thay thế cho máy điều hòa, nhưng rất đắt đỏ", ông Crimi nói.
Nhiệt độ 28 độ C, độ ẩm 71%: Một gia đình đi xe tay ga ở khu Kemayoran của Jakarta (Indonesia) hồi năm 2022. Bà Squarci cho biết đường phố tại khu Kemayoran thường chật cứng xe máy. Nhiệt độ từ xe máy cộng hưởng với thời tiết oi bức khiến việc di chuyển ngoài đường không hề dễ chịu.
Nhiệt độ 29 độ C, độ ẩm 72%: Trẻ em chơi đùa ở Cachoeira Piscininha do Silvestre, một thác nước ở Rio de Janeiro (Brazil) năm 2022. Nhiều trẻ em chọn cách bơi ở ao hồ để giải nhiệt. Song có nhiều trường hợp, người dân không còn lựa chọn tránh nóng nào khác ngoài nhảy xuống khu vực nước ô nhiễm, đối mặt với nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. "Khi thực hiện đề tài về điều hòa không khí, chúng tôi quyết tâm chọn đại diện cho mọi tầng lớp xã hội, cả những người có lẫn không có máy lạnh", bà Squarci nói.
Nhiệt độ 32 độ C, độ ẩm 50%: Anna Gabriela Patrocinio Gregório (giữa) và hai con gái Lara (8 tuổi) và Sãnella (5 tuổi) ở nhà riêng tại khu ổ chuột Santa Teresa của Rio de Janeiro (Brazil). Gréorio cho biết hồi còn mang thai, cô thường xuyên mệt mỏi và ngất xỉu vì thời tiết nóng bức. Nhà không có cửa sổ nên cô chỉ có thể làm mát bằng quạt.
Nhiệt độ 26 độ C, độ ẩm 77%: Người dân quận Bangu tại Rio de Janeiro (Brazil) trò chuyện bên ngoài một trung tâm thương mại. Cơ sở này có hệ thống điều hòa không khí và thu hút người dân địa phương tìm đến tránh nóng. Khả năng tiếp cận không gian có điều hòa đặc biệt quan trọng với những nhóm dễ bị tổn thương, như người già và trẻ em. Với những người không thể chi trả cho máy lạnh tại nhà, không gian công cộng có điều hòa không khí là lựa chọn phổ biến.
Nhiệt độ 26 độ C, độ ẩm 77%: Người dân tại làng chài Worli, xa xa là các tòa nhà dân cư ở Mahim - một khu vực giàu có của Mumbai (Ấn Độ) - hồi năm 2019. Sự chênh lệch về mức độ giàu nghèo ở Mumbai được thể hiện rõ nét ở hai bên bờ sông. Bà Squarci cho biết bức ảnh "thể hiện sự chuyển mình của thành phố, phát triển nhanh hơn nhiều so với các khu vực đang tụt hậu, sống trong điều kiện thiếu thốn phương tiện thích nghi với nắng nóng ngày càng tăng".
Nhiệt độ 28 độ C, độ ẩm 34%: Du khách tại Đài thiên văn Nehru ở New Delhi (Ấn Độ) năm 2019. Các địa điểm như khách sạn hay trung tâm giải trí ở Ấn Độ có hệ thống điều hòa tiên tiến. Song với bà Squarci và ông Crimi, căn phòng trong ảnh cực kỳ lạnh và hoàn toàn trái ngược với cái nóng nhóm kinh tế xã hội thấp hơn ở Ấn Độ phải chịu đựng. Bà Squarci cho biết bức ảnh tượng trưng cho "tình trạng lạm dụng máy lạnh. Tôi không muốn tạo định kiến ở các nước đang phát triển, nên muốn đưa cả ví dụ về tầng lớp trung lưu ở Ấn Độ và Brazil".
Nhiệt độ 31 độ C, độ ẩm 60%: Khách du lịch trên quảng trường Piazza San Marco trong lễ hội Festa del Redentore ở Venice (Italy) năm 2015. Nhu cầu thuê căn hộ cho kỳ nghỉ ngắn ngày là một trong những động lực chính thúc đẩy lắp đặt điều hòa không khí tại các thành phố du lịch.
Nhiệt độ 25 độ C, độ ẩm 75%: Một gia đình người Đức nghỉ ngơi dưới chiếc thuyền mắc cạn trên bãi biển Stromboli, một hòn đảo gần Sicily (Italy) năm 2022. Dưới chiếc thuyền là bóng râm duy nhất trên bãi biển. Gia đình này chia sẻ họ không ngờ trời lại nóng tới vậy.
Nhiệt độ 28 độ C, độ ẩm 68%: Andrea Squarci (69 tuổi) đang xem trận đấu quần vợt trên TV trong đợt nắng nóng tại Lido dei Pini - một địa điểm ven biển cách Rome khoảng một giờ lái xe. Ngôi nhà nơi Andrea sống cùng vợ Chiara kể từ khi nghỉ hưu vào năm 2019 nằm ngay trước biển. Bà Squarci cho biết cha mình chỉ bật điều hòa khi quá nóng và sẽ thường mở cửa cho gió lùa vào nhà. Bà Squarci chụp bức ảnh này nhằm thể hiện hình ảnh một người Italy thuộc tầng lớp trung lưu có khả năng chi trả cho máy lạnh nhưng dùng tiết kiệm.
Trí Ân
Ảnh: The Cooling Solution/Gaia Squarci