Mưu sinh nơi miền rừng chắn sóng

3 giờ trướcBài gốc

Hàng rào phi lao dài hàng chục km là giải pháp "phi công trình" rất hiệu quả, giúp che chắn hoa màu và nhà cửa của người dân vùng Duyên Hải.

Bờ biển Trường Long Hòa từng xảy ra sạt lở, những vách đất, bộ rễ cây trơ trọi là minh chứng cho sự xâm thực khắc nghiệt của biển cả. Nhưng, thay vì "khoanh tay" đối mặt, người dân chọn "sống thuận thiên" bằng cách thay đổi nhận thức, cùng chính quyền địa phương xây dựng một “pháo đài xanh” bảo vệ đê biển với hàng ngàn ha rừng ngập mặn nhờ các dự án đầu tư và phát triển rừng phòng hộ.

Cộng đồng chung tay trồng cây, góp phần tạo nên những "lá chắn xanh" cho vùng đất ven biển.

Hôm chúng tôi đến cũng là thời điểm bà con nơi đây đang tham gia trồng rừng. Mỗi người lớn, trẻ nhỏ cùng gửi vào đất mẹ một mầm sống cho hiện tại và cả tương lai.

Em Mai Tuấn Kiệt, ấp Cồn Tàu tâm sự: “Em thấy trồng rừng rất là vui, nhiều khi bắt được tôm, cua, cá lên ăn; lại giúp bảo vệ môi trường và tạo hệ sinh thái cho các loài động vật sinh sống. Thầy cô dạy bảo vệ rừng để đất nước xanh, sạch đẹp hơn”.

Dân "làng rừng" cùng nhau lội bùn, gầy dựng nên những cánh rừng ngập mặn để giữ đất, mưu sinh.

Cùng đi trên con đường đất nhỏ, hai bên là rừng đước bạt ngàn, chúng tôi được anh Lê Văn Khoảng, cán bộ Kiểm lâm khu vực 1 giới thiệu về khu rừng, khoe với chúng tôi về cộng đồng “làng rừng” được xây dựng trong nhiều năm qua. Rừng ngập mặn có khả năng bảo vệ bờ biển tốt và lọc nước thải, giảm ô nhiễm môi trường. Không chỉ vậy, còn có thể cân bằng khí hậu và tăng cường đa dạng sinh thái. Vì thế mà từ thời điểm tỉnh Trà Vinh cũ, đến nay là Vĩnh Long mới, lãnh đạo địa phương đã quy hoạch gần 24.000ha đất vùng ven biển, trong đó có khoảng một nửa để phát triển diện tích rừng kết hợp nuôi trồng thủy sản. Nhiều gia đình ở đây được giao khoán rừng để chăm sóc bảo vệ, nuôi thủy sản kiếm thêm thu nhập. Không chỉ hộ sống gần mé rừng mà cả người từ những nơi khác đến lập nghiệp cũng được đón nhận.

Toàn cảnh mô hình nuôi trồng thủy sản kết hợp phát triển rừng, lối sống "thuận thiên" giúp người dân làm giàu bền vững.

Ở “làng rừng”, được nghe bà con nhắc nhiều đến anh Tôn Văn Lành chuyên nuôi tôm, cua dưới tán rừng mà không cần phá rừng, chúng tôi tìm tới nơi, tận mắt "hệ sinh thái thu nhỏ”.

Tận dụng diện tích rừng giao khoán, anh Lành thả nuôi tôm, cua và thu những nguồn cá tự nhiên. Đặc biệt, còn trồng dặm cây rừng vào ao nuôi tạo môi trường sống ổn định giúp các loài thủy sản phát triển khỏe mạnh, ít bệnh, có giá bán cao hơn 20% so với nuôi công nghiệp.

Chia sẻ về lợi ích của việc trồng cây trong vuông tôm, anh Lành vui vẻ khoe: “Từ ngày có mấy hàng cây này, nhiệt độ nước ổn định, con tôm khỏe hơn hẳn, ít bệnh tật. Rễ cây còn là nơi trú ẩn tự nhiên, giúp tôm mau lớn. Lợi đủ đường!”

Anh Tôn Văn Lành ở phường Trường Long Hòa trồng cây trong ao giúp tôm nuôi phát triển tốt.

Tiếp tục hành trình, chúng tôi dừng chân tại biển Ba Động, phường Trường Long Hòa. Ở ranh giới giữa hàng phi lao và bãi biển, có thể cảm nhận một sự khác biệt rõ rệt: Bên kia là gió biển gào thét, cát bay; còn bên này là một không gian hoàn toàn bình yên của những luống rau xanh mướt. Rừng phi lao dài 30km được trồng từ rất lâu và mỗi năm thường được thay thế, bổ sung.

Ở ranh giới giữa hàng phi lao và bãi biển, có thể cảm nhận một sự khác biệt rõ rệt: Bên kia là gió biển gào thét, cát bay; còn bên này là một không gian hoàn toàn bình yên của những luống rau xanh mướt.

Nhờ có phi lao mà vào mùa gió chướng, bà con không còn khốn đốn vì nạn cát bay phủ lấp ruộng, vườn, nhà cửa và sương muối gây thiệt hại cây trồng. Bức tường thành này cũng chở che để người dân làm nông quanh năm, giúp chắn sóng giảm bớt tình trạng xâm thực biển và sạt lở.

Chung tay với người dân là lực lượng chiến sĩ biên phòng trên địa bàn. Trung tá Nguyễn Đa Lộc, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Trường Long Hòa cho biết, khi địa phương triển khai các chương trình trồng, bảo vệ rừng, đơn vị cửa khẩu phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan làm tốt công tác tuyên truyền. Ngoài ra, đơn vị cũng thường xuyên đi kiểm tra không để xảy ra tình trạng cháy nổ để rừng luôn phát triển bền vững...

Bên cạnh dùng rừng ngập mặn và rặng phi lao - giải pháp“phi công trình” đầy trí tuệ để "phòng thủ" trước thiên nhiên, những người dân nơi đây còn chủ động tìm kiếm những món quà mà thiên nhiên ban tặng để làm giàu.

Ông Nguyễn Văn Gia ở phường Trường Long Hòa thành công với mô hình nuôi hàu trên dòng kênh Quan Chánh Bố.

Ông Nguyễn Văn Gia là một trong những hộ đón dòng nước mặn lợ trên dòng kênh Quan Chánh Bố để thả nuôi hàu.

Cái quý nhất ở đây là nguồn nước. Chỗ này là nơi giao thoa của nhiều dòng chảy, nước sạch, ít ô nhiễm. Con hàu nó sống trong môi trường trong lành thì tự khắc to khỏe, thịt ngọt. Mình hiểu và thuận theo tự nhiên thì nó cho mình cái lộc”…

Ông Nguyễn Văn Gia, phường Trường Long Hòa

Theo ông Gia, hàu là nhóm nhuyễn thể, rất dễ nuôi, ít tốn công chăm sóc, thức ăn là nguồn sinh vật tảo có sẵn trong nước nên không phải tốn chi phí. Kênh Quan Chánh Bố có nguồn nước, thức ăn tự nhiên khá phong phú giúp hàu sinh trưởng tốt, có chất lượng thịt ngon tự nhiên, to khỏe. Ngồi trên ghe, nhìn ông tự tay kéo lên một chùm hàu bám đầy trên dây chúng tôi không khỏi ngạc nhiên trước kích thước to và đều của những con hàu.

Ông Gia dùng dao tách những con hàu tươi đưa cho mọi người thưởng thức, ai cũng gật gù tán thưởng bởi vị ngọt thanh, rất đậm đà mùi biển, không hề có chút tanh.

Khi được hỏi điều gì đã làm nên sự khác biệt cho con hàu ở vùng đất này, ông trả lời giọng hào sảng: “Cái quý nhất ở đây là nguồn nước. Chỗ này là nơi giao thoa của nhiều dòng chảy, nước sạch, ít ô nhiễm. Con hàu nó sống trong môi trường trong lành thì tự khắc to khỏe, thịt ngọt. Mình hiểu và thuận theo tự nhiên thì nó cho mình cái lộc”…

Người dân thu hoạch cua, cá dưới tán rừng bần.

Câu chuyện của những con người cần cù, sáng tạo nơi đây là minh chứng cho lối sống “thuận thiên”, dùng chính thiên nhiên để khắc phục tác động của biến đổi khí hậu, tạo nên một miền đất “lành” đúng nghĩa.

Vùng đất ven biển từng là nơi gió rát, cát bay, nay đã khoác lên mình màu xanh của rừng phi lao, bần và mắm. Những cánh rừng bất tận được giữ gìn, gầy dựng đã che chở cho cuộc mưu sinh, duy trì vẻ bình yên và sung túc của cư dân miền duyên hải nắng gió.

Bài và ảnh: LIÊN HÂN

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/muu-sinh-noi-mien-rung-chan-song-post913695.html