Thông báo của ông Donald Trump đã khiến khiến thị trường tài chính chao đảo trước viễn cảnh về các rào cản kinh tế mới ở Bắc Mỹ.
Ông Donald Trump ngày 3-3 phát biểu tại Nhà Trắng: "Họ sẽ phải chịu thuế. Vì vậy, những gì họ cần làm là xây dựng các nhà máy sản xuất ô tô và những thứ khác tại Mỹ. Khi đó sẽ không có thuế quan".
Tổng thống Mỹ cũng tuyên bố "không còn chỗ" cho một thỏa thuận nhằm tránh thuế quan bằng cách ngăn chặn dòng chảy ma túy fentanyl vào Mỹ.
Ông Donald Trump cũng thông báo thuế quan đối ứng sẽ có hiệu lực từ ngày 2-4 với các nước áp thuế lên hàng hóa Mỹ.
Bên cạnh đó, ông chủ Nhà Trắng tái khẳng định sẽ tăng thuế với toàn bộ hàng hóa nhập từ Trung Quốc lên 20%, thay vì 10% như trước đó, nhằm trừng phạt Bắc Kinh vì vẫn tiếp tục xuất khẩu fentanyl sang Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Al Drago/Bloomberg
Ngay sau tuyên bố ngày 3-3 của ông Donald Trump, cổ phiếu Mỹ giảm mạnh vào cuối phiên giao dịch buổi chiều. Dow Jones giảm 649,67 điểm (tương đương 1,48%), S&P 500 mất 104,78 điểm (1,76%), Nasdaq Composite mất 497,09 điểm (2,64%).
Cổ phiếu của hãng sản xuất ô tô cũng giảm mạnh, General Motors giảm 4%, trong khi Ford giảm 1,7%.
Đồng peso Mexico và đô la Canada (CAD) đồng loạt giảm. Bộ trưởng Ngoại giao Canada Melanie Joly tuyên bố Ottawa sẵn sàng đáp trả.
Trong khi đó, Mexico, nước xuất khẩu ô tô lớn nhất vào Mỹ, cũng không ngồi yên. Tổng thống Claudia Sheinbaum khẳng định Mexico đã có sẵn "kế hoạch B, C, D" để ứng phó với đòn đánh thuế của ông Donald Trump.
Dù không tiết lộ chi tiết, tổng thống Mexico nhấn mạnh sự phối hợp giữa Mexico và Mỹ về thương mại và kiểm soát fentanyl vẫn đang "rất tốt".
Các nhà kinh tế và giám đốc điều hành nhận định thuế quan của ông Donald Trump với Canada và Mexico, áp lên 900 tỉ USD hàng nhập khẩu vào Mỹ hằng năm, sẽ giáng đòn nặng nề vào nền kinh tế có liên kết chặt chẽ của Bắc Mỹ.
Thủ hiến bang Ontario – Canada, ông Doug Ford, nói với đài NBC rằng các mức thuế của Mỹ và sự trả đũa của Canada sẽ là "thảm họa" đối với cả hai nước.
Ông Gustavo Flores-Macias, giáo sư chính sách công tại Đại học Cornell (Mỹ): lo ngại "Ngành công nghiệp ô tô sẽ chịu hậu quả lớn nhất. Chuỗi cung ứng 3 nước bị gián đoạn sẽ đẩy giá xe tăng mạnh, làm giảm nhu cầu của người tiêu dùng".
Ngoài ra, mức thuế 10% đánh vào ngành năng lượng Canada cũng có thể làm giá nhiên liệu tại Mỹ tăng vọt.
Hạ nghị sĩ Suzan DelBene (thành viên Đảng Dân chủ bang Washington) chỉ trích: "Không một tổng thống nào nên có quyền đơn phương áp thuế mà không cần sự chấp thuận của Quốc hội. Điều này sẽ khiến các gia đình Mỹ phải trả giá đắt từ siêu thị đến trạm xăng".
Huệ Bình