Mỹ áp thuế cao với đồ nội thất: Thách thức với ngành gỗ Việt Nam

4 giờ trướcBài gốc

Ngành gỗ Việt Nam đã phát triển vượt bậc, với doanh thu hàng năm 16–17 tỷ USD/năm.

Phát biểu mở đầu phiênwebinar, ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, cho biết trong tuyên bố ngày 30/9, Hoa Kỳ quyết định áp thuế 10% đối với gỗ xẻ từ gỗ mềm và 25% đối với tủ bếp, tủ phòng tắm cùng đồ nội thất bọc nệm. Các mức thuế này sẽ có hiệu lực từ 14/10/2025 và tăng mạnh từ 1/1/2026, trong đó, thuế với tủ bếp, bàn trang điểm có thể lên đến 50%, còn thuế với đồ nội thất bọc nệm khoảng 30%.

THUẾ MỚI THEO MỤC 232: CÚ SỐC BẤT NGỜ

“Washington viện dẫn Mục 232 của Đạo luật Thương mại 1974, cho rằng nhập khẩu gỗ và nội thất đang “xói mòn an ninh quốc gia”, làm suy yếu ngành gỗ nội địa và đe dọa chuỗi cung ứng liên quan đến hạ tầng, quốc phòng. Tuy nhiên, theo đánh giá của giới chuyên gia, lập luận này khá mâu thuẫn khi lý do ban đầu là an ninh quốc gia, sau đó lại chuyển sang bảo hộ ngành công nghiệp trong nước”, ông Hoài nhận định.

Ông Ngô Sỹ Hoài: "Động thái áp thuế ngay lập tức tạo làn sóng lo ngại tại các quốc gia xuất khẩu lớn như Canada, Mexico và Việt Nam".

Động thái áp thuế ngay lập tức tạo làn sóng lo ngại tại các quốc gia xuất khẩu lớn như Canada, Mexico và Việt Nam. Riêng Việt Nam, trong 7 tháng năm 2025 đã xuất khẩu gần 8,2 tỷ USD đồ nội thất sang Mỹ, tiệm cận mức 8,4 tỷ USD của Trung Quốc, và nhiều khả năng vượt lên trở thành nhà cung cấp số một ngay trong năm nay. Mỹ hiện là thị trường lớn nhất của gỗ Việt Nam.

Hơn 9 tỷ USD sản phẩm gỗ và nội thất xuất khẩu của Việt Nam sẽ rơi vào nhóm chịu thuế 25%. Nếu mức thuế tăng lên 30–50% từ đầu năm 2026, nhiều doanh nghiệp buộc phải tính toán lại chiến lược, bởi việc tìm thị trường thay thế cho Mỹ trong ngắn hạn là gần như bất khả thi. Chúng ta không có lựa chọn khác ngoài việc phải chấp nhận, bởi mức thuế 25% chắc chắn sẽ được áp dụng”.

Ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam.

Ông Phạm Quang Huy – Tham tán phụ trách Nông nghiệp, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ, cho biết sắc lệnh mới theo Điều khoản 232 là một bước đi mới của chính quyền Tổng thống Trump nhằm bảo hộ ngành sản xuất trong nước Mỹ.

Ông Phạm Quang Huy: "Hiện Tòa án Tối cao Mỹ đang xem xét tính hợp pháp của các mức thuế đối ứng. Nếu bị vô hiệu, chính quyền Trump vẫn có thể tiếp tục sử dụng công cụ thuế 232".

“Điểm đáng chú ý, sản phẩm gỗ Việt Nam vốn đã trở thành nguồn cung ổn định, đáng tin cậy cho thị trường Mỹ. Do đó, thuế mới không chỉ tác động đến nhà sản xuất tại Việt Nam mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới toàn chuỗi cung ứng và người tiêu dùng Mỹ. Hiện Tòa án Tối cao Mỹ đang xem xét tính hợp pháp của các mức thuế đối ứng. Nếu bị vô hiệu, chính quyền Tổng thống Trump vẫn có thể tiếp tục sử dụng công cụ thuế 232”, ông Huy nói.

Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ đã xác định ba nhiệm vụ trọng tâm. Một, đối thoại và vận động chính sách: truyền tải đầy đủ quan ngại, kiến nghị của Việt Nam. Hai, thúc đẩy hợp tác hiệp hội – doanh nghiệp: duy trì chuỗi cung ứng, tìm giải pháp hài hòa. Ba, khẳng định cam kết Việt Nam: đảm bảo tuân thủ quy định, phát triển ngành gỗ bền vững.

THÁCH THỨC CHỒNG CHẤT TỪ CHÍNH SÁCH THUẾ

Ông Trần Lê Huy - Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, cho rằng cần phải hiểu rõ về chính sách thuế tại Mỹ với từng mã HS sản phẩm, thì mới giải được bài toán kỹ thuật tại thị trường này. Theo nhóm kỹ thuật của Hiệp hội Gỗ và Forest Trends, Mỹ phân loại các sản phẩm gỗ thành 3 nhóm.

Nhóm 1: Gỗ mềm và gỗ xẻ: thuế 10% từ 14/10/2025, mã HS từ 4403 đến 4407.

Nhóm 2: Đồ nội thất gỗ bọc nệm: hàng từ Anh 10%, từ EU và Nhật 0–15%, các quốc gia khác (trong đó có Việt Nam) 25% đến 31/12/2025, tăng lên 30% từ 1/1/2026. Mã HS 940161.

Nhóm 3 – Tủ bếp, tủ bàn trang điểm: từ Anh 10%, EU/Nhật 0–15%, các quốc gia khác 25% đến hết 2025, tăng lên 50% từ 2026. Mã HS 940340, 940360, 940391.

Ngoài ra, từ 14/10/2025, ván ép (HS 4412) sẽ bị áp thuế đối ứng 20%. Đây là thay đổi quan trọng bởi trước đó, mặt hàng này không thuộc diện chịu thuế đối ứng. Trong khi đó, gỗ dùng trong xây dựng (HS 4418) không bị áp thuế, nhưng nếu có thêm gia công, rất dễ bị hải quan Mỹ quy sang nhóm 9403, tức chịu mức thuế cao hơn.

Giám đốc Công ty Thiên Phát cảnh báo thêm: trong bản tăng thuế còn có cả “sắt và thép”, đồng nghĩa phạm vi áp dụng rộng hơn, liên quan đến phụ kiện. Do đó, doanh nghiệp cần khai báo mã HS chính xác để tránh bị áp thêm các biện pháp phòng vệ.

Ông Nguyễn Chánh Phương – đại diện Công ty AIA, xuất khẩu đồ gỗ bọc nệm, cho biết nhiều khách hàng Mỹ đã giảm hoặc hủy đơn hàng ngay sau thông tin thuế 232. Một số doanh nghiệp sofa có vốn Trung Quốc tại Việt Nam báo cáo tới 30% đơn hàng bị hủy. Điều này cho thấy tác động trực tiếp, đặc biệt với phân khúc bọc nệm.

KHUYẾN KHÍCH DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ NHÀ MÁY TẠI MỸ

Ông Đỗ Ngọc Hưng – Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ cho biết những mặt hàng nào bị Mỹ áp thuế theo mục 232 thì sẽ không phải chịu thuế đối ứng nữa.

“Việt Nam và Mỹ đã nâng tầm quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, như quan hệ giữa Mỹ với EU, Nhật, Anh. Nhưng tại sao đồ nội thất gỗ bọc nệm hàng từ Anh chỉ chịu thuế 10%, từ EU và Nhật 0–15%, trong khi Việt Nam bị áp thuế cao? Lý do chính là lo ngại doanh nghiệp Trung Quốc lẩn tránh thuế bằng cách chuyển sản xuất sang các nước này”, ông Hưng đặt vấn đề.

Việt Nam cần sớm thu thập dữ liệu, xây dựng thông điệp thuyết phục để đàm phán hiệu quả với Mỹ. Thời gian không còn nhiều, bởi thuế sẽ có hiệu lực chỉ trong vài tuần tới”.

Ông Joseph Mayen – Chuyên gia tư vấn thương mại cho Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ.

Việt Nam có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, nên Mỹ xếp vào nhóm cần theo dõi đặc biệt. Chỉ riêng 7 tháng năm 2025, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Mỹ đã tăng 41–44%, thặng dư thương mại gần 100 tỷ USD. Các mặt hàng gỗ nổi lên như nhóm xuất khẩu lớn nhất, khiến Mỹ đặc biệt chú ý.

Ông Hưng cho rằng ngoài gỗ, các ngành khác như thủy sản, nông nghiệp, thậm chí công nghiệp bán dẫn cũng có thể chịu ảnh hưởng từ xu hướng bảo hộ này. Do đó, đàm phán với Mỹ cần duy trì thường xuyên, đồng thời doanh nghiệp cần vận động đối tác, nghị sĩ Mỹ chia sẻ khó khăn.

Cũng đề cập về vấn đề này, một doanh nghiệp kiến nghị để bảo vệ ngành gỗ Việt Nam, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cần đề nghị các địa phương không cấp phép đầu tư cho các dự án FDI mới vào ngành gỗ nữa. Cần chấm dứt “trải thảm” thu hút đầu tư với ngành chế biến gỗ.

Trao đổi qua webinar, các hiệp hội và doanh nghiệp ngành gỗ cho rằng giải pháp cần song hành hai hướng.

Ngắn hạn: Tăng cường truyền thông, chứng minh chuỗi cung ứng gỗ Việt Nam minh bạch, hợp pháp, mang lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ. Khẳng định không có trung chuyển từ Trung Quốc; nhiều sản phẩm là bán thành phẩm, được hoàn thiện tại Mỹ; Việt Nam cũng nhập khẩu gỗ nguyên liệu từ Mỹ, tạo thế cân bằng.

Về dài hạn: Cần khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất tại Mỹ, dù quy mô nhỏ nhưng mang tính biểu tượng, tạo việc làm cho người dân sở tại. Đồng thời, cần tăng sử dụng nguyên liệu gỗ Mỹ trong chuỗi sản xuất để củng cố quan hệ thương mại

Dù đối mặt với sức ép rất lớn, nhiều ý kiến cho rằng biến động này cũng là cơ hội để ngành gỗ Việt Nam tái cấu trúc. Trên thực tế, ngành gỗ Việt Nam đã phát triển vượt bậc, từ sản xuất thủ công trở thành ngành công nghiệp xuất khẩu với doanh thu hàng năm 16–17 tỷ USD/năm. Đây là lĩnh vực nông nghiệp hiếm hoi không phải “giải cứu”, đồng thời góp phần quan trọng trong trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc.

Với những kết quả của 3 quý đầu năm, dự báo năm 2025 Việt Nam sẽ vượt qua Trung Quốc để trở thành nước xuất khẩu đồ gỗ lớn nhất vào thị trường Mỹ. Điều này chứng tỏ sức cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ của doanh nghiệp Việt.

Chu Khôi

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/my-ap-thue-cao-voi-do-noi-that-thach-thuc-voi-nganh-go-viet-nam.htm