Theo sắc lệnh được Tổng thống Trump ký hôm 01/02, Mỹ sẽ áp thuế ở mức 25% đối với hầu hết các loại hàng hóa từ Canada và Mexico, đồng thời đánh thuế 10% đối với dầu xuất khẩu của Canada và nhiều mặt hàng của Trung Quốc. Các mức thuế mới dự kiến có hiệu lực từ ngày 04/02 tới và gần như không có cơ hội để các bên thảo luận, đàm phán về quyết định này. Những người ủng hộ kế hoạch đánh thuế của ông Trump cho rằng thuế quan có thể gây ra lạm phát nhưng giải quyết được vấn đề an ninh quốc gia. Các ý kiến phản đối cho rằng, đây là một canh bạc rủi ro, có thể phản tác dụng đối với người tiêu dùng và nền kinh tế Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters
Truyền thông Mỹ cùng ngày dẫn lời cựu Bộ trưởng Tài chính Larry Summers cho rằng chiến lược thuế quan của ông Trump là kỳ lạ và nguy hiểm:
“Việc thực hiện chiến thuật áp thuế này có thể khiến các nước muốn tách rời khỏi Mỹ. Tôi không hiểu tại sao chiến thuật thương mại này lại là một chiến thuật tốt. Nếu sử dụng chiến thuật này, tôi cũng không hiểu tại sao lại cứng rắn với Canada và Mexico hơn là với Trung Quốc”.
Quyết định của ông Trump đã gây ra phản ứng tiêu cực từ phía Canada và Mexico. Lãnh đạo hai nước và chính quyền địa phương đều thể hiện sự thất vọng khi Mỹ áp thuế ở mức quá cao, cho rằng ông Trump đã xây dựng bức tường nhằm vào các đồng minh và đối tác quan trọng nhất của mình. Lãnh đạo Canada và Mexico cũng tuyên bố về khả năng áp thuế trả đũa nhưng chưa có thông tin cụ thể.
Tuy nhiên, sắc lệnh của Tổng thống Trump bao gồm cả điều khoản “đáp trả”, tức là nếu 1 trong 3 nước áp thuế trả đũa đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, nước này sẽ tiếp tục tăng thuế sẽ buộc các nước sẽ phải cân nhắc thận trọng. Quyết định áp thuế của ông Trump sẽ đẩy quan hệ thương mại giữa Mỹ và các đối tác hàng đầu rơi vào căng thẳng, thậm chí là nguy cơ nổi ra các cuộc chiến thương mại mới.
Vũ Hợp/VOV-Washington