Chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump đang chuẩn bị tái áp dụng chiến lược "gây sức ép tối đa" đối với Iran, tập trung vào việc làm suy yếu nền kinh tế của Tehran cũng như khả năng hỗ trợ các lực lượng ủy nhiệm và phát triển hạt nhân của nước này, theo báo Financial Times ngày thứ Bảy, trích dẫn các nguồn tin thân cận với đội chuyển giao quyền lực.
Cờ Iran. Ảnh: Unsplash
Các nguồn tin tiết lộ rằng chính quyền có kế hoạch áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt hơn, đặc biệt nhằm vào xuất khẩu dầu mỏ của Iran, vốn là nguồn thu quan trọng của nước này.
Ảnh hưởng nghiêm trọng đến xuất khẩu dầu mỏ Iran
Dự kiến, các biện pháp trừng phạt mới có thể làm giảm mạnh xuất khẩu dầu mỏ của Iran, hiện đang ở mức hơn 1,5 triệu thùng mỗi ngày, tăng đáng kể so với mức thấp 400.000 thùng mỗi ngày vào năm 2020. Theo các chuyên gia, điều này sẽ gây tác động nặng nề đến nền kinh tế Iran.
Bob McNally, một cố vấn năng lượng và cựu cố vấn Tổng thống Mỹ, nhận định rằng nếu xuất khẩu dầu của Iran bị giảm mạnh, tình hình kinh tế của nước này có thể trở nên tồi tệ hơn nhiều so với giai đoạn đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Trump.
Đưa Iran trở lại bàn đàm phán
Chiến lược mới này được cho là nhằm đưa Iran trở lại bàn đàm phán để đạt được một thỏa thuận hạt nhân toàn diện. Theo đội chuyển giao quyền lực của ông Trump, cách tiếp cận này bao gồm việc làm suy kiệt các nguồn tài chính của Iran, buộc ban lãnh đạo nước này phải tham gia đối thoại.
Tuy nhiên, các chuyên gia được trích dẫn trong báo cáo tỏ ra hoài nghi, cho rằng Tehran khó có thể chấp nhận những điều kiện được dự đoán là rất khắt khe từ phía Mỹ. Financial Times cũng nhắc lại tuyên bố của ông Trump trong chiến dịch tranh cử hồi tháng 9, khi ông nhấn mạnh: “Chúng ta phải đạt được một thỏa thuận vì hệ quả sẽ rất khó lường”.
Iran kiên quyết không nhượng bộ
Các quan chức Iran đã bác bỏ khả năng nối lại đàm phán trong điều kiện bị ép buộc. Trong một tuyên bố đăng trên nền tảng X (trước đây là Twitter) vào đầu tuần, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cảnh báo rằng việc lặp lại chính sách “gây sức ép tối đa” sẽ dẫn đến thất bại, giống như trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump.
Ông Araghchi nhấn mạnh rằng Tehran vẫn sẵn sàng đàm phán, nhưng chỉ trong điều kiện công bằng.
Rủi ro an ninh gia tăng
Báo cáo của Financial Times cũng đề cập đến những nguy cơ an ninh liên quan đến mối quan hệ ngày càng xấu đi giữa Mỹ và Iran. Các mối đe dọa nhằm vào ông Trump và các cựu quan chức Mỹ vẫn tiếp tục, đặc biệt sau vụ ám sát Tướng Qassem Soleimani của Iran vào năm 2020.
Ngoài ra, báo cáo còn nêu bật các nỗ lực lập pháp của các cố vấn ông Trump, như Mike Waltz, nhằm áp đặt các lệnh trừng phạt thứ cấp lên các thực thể Trung Quốc mua dầu mỏ từ Iran.
Kế hoạch của chính quyền Donald Trump sắp tới có thể gia tăng sức ép đáng kể lên Iran, tuy nhiên hiệu quả cuối cùng của chiến lược này vẫn còn gây tranh cãi. Trong bối cảnh Iran kiên quyết giữ vững lập trường, quan hệ giữa hai quốc gia có nguy cơ tiếp tục leo thang căng thẳng.
Dũng Phan (Theo The Jerusalem Post)