Mỹ đề nghị đảm bảo an ninh 'kiểu NATO' cho Ukraine, hòa đàm gần đến hồi kết?

5 giờ trướcBài gốc

Giới chức Mỹ cho biết, đàm phán giữa Ukraine và các đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump đã giúp thu hẹp đáng kể bất đồng, đặc biệt liên quan tới vấn đề lãnh thổ và các bảo đảm an ninh. Phát biểu sau cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo châu Âu, Tổng thống Donald Trump hôm qua khẳng định một thỏa thuận chấm dứt xung đột Ukraine đang đến gần hơn bao giờ hết: "Tôi cho rằng chúng ta đang tiến gần hơn tới một thỏa thuận. Chúng tôi đang nhận được sự ủng hộ rất mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo châu Âu, những người cũng mong muốn cuộc xung đột này sớm chấm dứt. Ở thời điểm hiện tại, phía Nga cũng có mong muốn như vậy. Vấn đề là làm thế nào để các bên có thể gặp nhau ở một điểm chung và tôi tin rằng tiến trình đó đang đi đúng hướng".

Các binh sĩ Ukraine. Ảnh: Reuters

Thay vì cam kết tư cách thành viên NATO, đề xuất của Mỹ đưa ra một gói bảo đảm an ninh mang tính răn đe cao. Theo đó, Mỹ và châu Âu sẽ phản ứng tập thể nếu Ukraine bị tấn công. Gói đề xuất bao gồm việc duy trì lực lượng vũ trang Ukraine ở mức 800.000 quân, triển khai một lực lượng đa quốc gia do châu Âu dẫn đầu hoạt động ngay trên lãnh thổ Ukraine, cùng cơ chế giám sát lệnh ngừng bắn, cảnh báo sớm và hỗ trợ quân sự nếu Nga vi phạm thỏa thuận.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đánh giá các đề xuất của Mỹ là “khá tốt”, song nhấn mạnh đây mới chỉ là “bản dự thảo đầu tiên”. Ông khẳng định Ukraine chưa sẵn sàng thảo luận về vấn đề lãnh thổ khi các bảo đảm an ninh vẫn chưa được chốt chặt.

Hiện nay, những câu hỏi lớn nhất vẫn xoay quanh hai vấn đề cốt lõi. Thứ nhất là mức độ cam kết thực sự của Mỹ trong bối cảnh Nhà Trắng thừa nhận các bảo đảm này sẽ không tồn tại mãi mãi và các vấn đề pháp lý vẫn chưa được làm rõ. Thứ hai, vấn đề lãnh thổ liên quan tới quy chế vùng Donbas đã sáp nhập vào Nga vẫn bế tắc. Ngay cả khi khoảng 90% kế hoạch hòa bình đã đạt được đồng thuận, 10% còn lại này có thể quyết định thành bại của toàn bộ tiến trình.

Phản ứng quốc tế cũng cho thấy những khác biệt. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa cùng nhiều lãnh đạo châu Âu, đặc biệt là Đức và các nước Bắc Âu, đã hoan nghênh đề xuất của Mỹ, coi đây là “bước tiến lớn nhất kể từ năm 2022”.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhấn mạnh: “Trong những ngày gần đây, chúng ta đã chứng kiến những tiến triển ngoại giao đáng kể, có lẽ là nhiều nhất kể từ khi xung đột nổ ra vào ngày 24/2/2022. Giờ đây, cơ hội cho một tiến trình hòa bình thực sự đã xuất hiện. Những đảm bảo về mặt pháp lý và vật chất mà Mỹ đưa ra tại Berlin thực sự đáng chú ý".

Tuy nhiên, nội bộ Liên minh châu Âu vẫn hoài nghi về độ tin cậy lâu dài của Mỹ, đặc biệt khi Ukraine không có tư cách thành viên NATO. Trong khi đó, Nga đến nay vẫn giữ im lặng, chưa đưa ra phản ứng công khai nào trước đề xuất mới nhất của Washington và tiếp tục bác bỏ sự hiện diện của bất kỳ lực lượng NATO nào tại Ukraine.

Khi được hỏi liệu các cuộc đàm phán có thể kết thúc trước Giáng sinh hay không, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết: “Tôi sẽ không đưa ra bất kỳ khung thời gian nào. Việc dự đoán lúc này là vô ích. Tổng thống Vladimir Putin sẵn sàng cho hòa bình, cho một nền hòa bình nghiêm túc và những quyết định nghiêm túc. Ông ấy không chấp nhận bất kỳ thủ đoạn nào nhằm câu giờ hay tạo ra những khoảng lắng giả tạo".

Lần đầu tiên kể từ khi xung đột Nga–Ukraine nổ ra năm 2022, một lệnh ngừng bắn dường như khả thi cả về chính trị lẫn quân sự. Tuy nhiên, để chuyển từ bản dự thảo sang hòa bình thực chất, các bên sẽ phải vượt qua những quyết định khó khăn nhất: mức độ răn đe an ninh, cách xử lý vấn đề lãnh thổ và tính bền vững của các cam kết từ Mỹ. Các cuộc đàm phán được dự báo sẽ tăng tốc vào cuối tuần này.

Thu Hoài/VOV1 (tổng hợp)

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/my-de-nghi-dam-bao-an-ninh-kieu-nato-cho-ukraine-hoa-dam-gan-den-hoi-ket-post1254234.vov