Có thể đánh thuế tới 25%
Ngày 1/3 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký văn bản yêu cầu Bộ trưởng Thương mại nước này Howard Lutnick mở cuộc điều tra an ninh quốc gia về hoạt động nhập khẩu gỗ xẻ của Mỹ.
Thông báo trên webstie của Nhà Trắng cho biết, ngành sản phẩm gỗ, bao gồm gỗ xẻ, gỗ xẻ và các sản phẩm phái sinh của chúng (như sản phẩm giấy, đồ nội thất và tủ) là một ngành sản xuất quan trọng, thiết yếu đối với an ninh quốc gia, sức mạnh kinh tế và khả năng phục hồi công nghiệp của Hoa Kỳ. Ngành này đóng vai trò quan trọng trong các ngành công nghiệp dân sự hạ nguồn quan trọng, bao gồm cả xây dựng.
Hoa Kỳ đang phải đối mặt với những lỗ hổng đáng kể trong chuỗi cung ứng gỗ do gỗ nhập khẩu, gỗ xẻ và các sản phẩm phái sinh bị bán phá giá vào thị trường Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ có nguồn tài nguyên gỗ dồi dào. Ngành công nghiệp gỗ mềm hiện tại của Hoa Kỳ có năng lực sản xuất thực tế để cung cấp 95% lượng gỗ mềm tiêu thụ của Hoa Kỳ vào năm 2024. Tuy nhiên, kể từ năm 2016, Hoa Kỳ đã trở thành nước nhập khẩu gỗ xẻ ròng.
Cũng theo thông báo của Nhà Trắng, sau 270 ngày từ khi ban hành lệnh này, Bộ trưởng Thương mại phải nộp báo cáo cho Tổng thống bao gồm những phát hiện về việc liệu việc nhập khẩu gỗ, gỗ xẻ và các sản phẩm phái sinh có đe dọa đến an ninh quốc gia hay không; các khuyến nghị về hành động nhằm giảm thiểu các mối đe dọa đó, bao gồm thuế quan tiềm tàng, kiểm soát xuất khẩu hoặc các ưu đãi để tăng sản xuất trong nước; và các khuyến nghị về chính sách nhằm tăng cường chuỗi cung ứng gỗ và gỗ xẻ của Hoa Kỳ thông qua các khoản đầu tư chiến lược và cải cách cấp phép.
Hiện chưa rõ Nhà Trắng có thể sẽ đề xuất mức thuế quan đối với gỗ như thế nào. Tuy nhiên hôm 20/2, ông Trump đã khẳng định đang cân nhắc việc áp thuế lên đến 25% cho gỗ xẻ và các sản phẩm lâm nghiệp nhập khẩu ngay từ ngày 2/4.
Quan chức này cũng nhấn mạnh thuế quan đối với gỗ xẻ sẽ được áp dụng cùng với mức thuế 25% mà Washington áp lên hàng hóa từ Canada và Mexico. Mức thuế mới dự kiến có hiệu lực vào ngày 4/3 tới, nếu hai nước không thể thuyết phục ông trong vấn đề kiểm soát biên giới và ngăn chặn buôn lậu fentanyl.
Doanh nghiệp gỗ Việt Nam có bị ảnh hưởng?
Với việc Mỹ liên tục áp các sắc lệnh thuế quan đối với hàng nhập khẩu vào nước này, ví dụ như thép, nhôm đã có nhiều tác động tới thương mại toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Lệnh điều tra mới nhất của ông Trump nhắm vào gỗ xẻ được doanh nghiệp gỗ Việt Nam rất quan tâm.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, tổng giá trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ ước đạt 16,25 tỉ đô la Mỹ trong năm ngoái, tăng 20,3% so với năm 2023. Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất, với 8,17 tỉ đô la, tăng 24,6% so với năm 2023.
Hiện nay, Việt Nam là nhà cung cấp các sản phẩm nội thất gỗ hàng đầu của Mỹ. Theo trang thông tin thương mại notifix.info, kim ngạch nhập khẩu đồ nội thất gỗ của Mỹ tăng 6,6% vào năm 2024, đạt 13,5 tỉ đô la. Việt Nam vẫn là nhà cung cấp lớn nhất, với hàng nội thất gỗ xuất khẩu sang Mỹ đạt 5,54 tỉ đô la, tăng 18,4% so với năm 2023.
Theo Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam Ngô Sỹ Hoài, mức thuế với sản phẩm đồ gỗ của Việt Nam sang Mỹ hiện tại là 0%, trong khi Trung Quốc là 25%. Đây đã và đang là cơ hội cho gỗ Việt tại Mỹ, song cũng là cơ sở để gia tăng nguy cơ bị áp thuế tại thị trường này thời gian tới.
Tại một tọa đàm về ngành gỗ hồi cuối 2024, các chuyên gia và doanh nghiệp Việt Nam đã nhận định rằng với các chính sách bảo hộ mạnh mẽ của Hoa Kỳ, sản phẩm gỗ Việt Nam sẽ phải đối mặt với cạnh tranh trực tiếp từ sản phẩm nội địa Hoa Kỳ và hàng hóa từ các quốc gia khác.
Đồng thời, doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với các rủi ro thương mại và có thể bị áp thuế trừng phạt, do tình trạng hàng hóa Trung Quốc “núp bóng” xuất xứ Việt Nam.
Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, những thay đổi về chính sách tại Hoa Kỳ và toàn cầu cũng mở ra cơ hội lớn cho ngành gỗ Việt Nam. Với mức thuế cao áp dụng cho Trung Quốc, các doanh nghiệp quốc tế có xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng sang các quốc gia lân cận, trong đó Việt Nam là điểm đến tiềm năng. Điều này không chỉ thúc đẩy đầu tư FDI mà còn mở rộng cơ hội xuất khẩu cho ngành gỗ Việt.
Bên cạnh đó, chính sách thúc đẩy hạ tầng và công nghiệp tại Hoa Kỳ, cùng với xu hướng “mua sắm xanh” cũng tạo cơ hội cho các doanh nghiệp gỗ đáp ứng nhu cầu về vật liệu xây dựng và nội thất bền vững. Việt Nam đang đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm có giá trị gia tăng cao như đồ nội thất (chiếm 41% kim ngạch xuất khẩu trong 9 tháng năm 2024), giúp giảm phụ thuộc vào các sản phẩm thô như dăm gỗ.
Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đã có công văn, đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương xem xét và hành động kịp thời để giảm thuế suất đối với sản phẩm gỗ (đồ gỗ) nhập khẩu từ Hoa Kỳ.
Theo Hiệp hội, động thái này nhằm tránh thuế đối ứng 25% có thể áp đặt lên trên 9 tỷ USD G&SPG (gỗ và sản phẩm gỗ) Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này. Đồng thời, điều này giúp các doanh nghiệp trong ngành gỗ của Việt Nam có thể duy trì sự ổn định trong hoạt động xuất khẩu, cũng như bảo vệ thị trường tiêu thụ quan trọng này.
Minh Thành