Tổng thống Trump cho rằng những quy định hạn chế phát thải methane của EU trong quá trình khai thác khí tự nhiên nhập khẩu đang gây bất lợi cho các doanh nghiệp Mỹ xuất khẩu khí đốt. (Ảnh: AFP)
Phía Mỹ muốn EU hoãn thực thi các quy định này đến năm 2035, miễn trừ cho các công ty Mỹ, hoặc thậm chí hủy bỏ hoàn toàn chính sách.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu chính quyền ông Trump có đang gây hại nhiều hơn là mang lại lợi ích cho các nhà khai thác trong nước hay không.
Thực tế cho thấy các công ty dầu khí Mỹ đang sở hữu lợi thế cạnh tranh rõ rệt tại thị trường khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) châu Âu - một thị trường rất được săn đón - so với các quốc gia khác, nơi việc kiểm soát phát thải methane còn chậm. Châu Âu cũng là thị trường quan trọng nhất của khí đốt Mỹ, hiện tiêu thụ khoảng hai phần ba lượng LNG xuất khẩu của nước này.
Châu Âu là khu vực nhập khẩu khí đốt lớn nhất thế giới, trong khi Mỹ đang giữ vị trí nhà xuất khẩu LNG lớn nhất toàn cầu. Năng lực xuất khẩu của Mỹ được dự báo sẽ tăng gấp đôi trong chưa đầy 5 năm tới, khi nhiều nhà ga LNG mới với chi phí đầu tư lớn đi vào hoạt động. Song song với đó, các nhà khai thác Mỹ đang đi trước đối thủ nhiều năm trong việc triển khai công nghệ mới nhằm củng cố hệ thống, giữ methane trong đường ống thay vì phát tán ra môi trường. Điều này vừa giúp cắt giảm một loại khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh, vừa cải thiện hiệu quả kinh tế.
Quy định về phát thải methane của Liên minh châu Âu (EUMR), được thông qua vào tháng 8/2024, đã bắt đầu được triển khai theo lộ trình từ đầu năm nay. Đây cũng là một phần trong chiến lược an ninh năng lượng của EU nhằm giảm phụ thuộc vào khí đốt Nga sau xung đột tại Ukraine.
Không chỉ yêu cầu các nhà khai thác trong khối cắt giảm phát thải methane, quy định này còn buộc các nhà nhập khẩu phải chứng minh rằng nhiên liệu nhập khẩu đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về đo lường, báo cáo và thẩm định phát thải từ năm 2027. Đến năm 2030, các nhà nhập khẩu sẽ phải tuân thủ ngưỡng cường độ methane, tức giới hạn tỷ lệ phát thải so với lượng khí được khai thác.
Cắt giảm methane đang mang lại hiệu quả rõ rệt
Việc giảm phát thải methane trong ngành dầu khí được coi là cách nhanh nhất và hiệu quả về chi phí để làm chậm quá trình nóng lên toàn cầu. Trên thực tế, những nỗ lực này đã bắt đầu cho thấy kết quả. Các quy định ở cấp bang và liên bang, cùng với những tiêu chuẩn tự nguyện, đã giúp nhiều nhà khai thác Mỹ đạt được tiến bộ đáng kể.
Điều đó đồng nghĩa với việc, theo các quy định của EU, ngành dầu khí Mỹ đang ở vị thế thuận lợi hơn nhiều so với các doanh nghiệp đến từ những quốc gia chưa triển khai, hoặc mới ở giai đoạn đầu của quá trình cắt giảm phát thải methane.
Các hợp đồng vẫn được ký kết sôi động
Trong thư gửi các lãnh đạo EU, Bộ Năng lượng Mỹ cho rằng các quy định này tạo ra sự bất định và kìm hãm các thỏa thuận xuất khẩu của Mỹ. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới của Rystad Energy cho thấy không có bằng chứng về ảnh hưởng tiêu cực đối với hoạt động ký kết hợp đồng khí đốt giữa Mỹ và EU kể từ khi quy định được thông qua vào tháng 8 năm ngoái, sau một thời gian chuẩn bị dài. Trên thực tế, các công ty Mỹ dường như không mấy lo ngại và vẫn tiếp tục ký các hợp đồng cung cấp khí đốt dài hạn.
Tương tự, những ý kiến cho rằng tiêu chuẩn methane của EU có thể gây thiếu hụt nguồn cung cũng không được dữ liệu ủng hộ. Phân tích của Rystad cho thấy đến năm 2027, lượng khí đốt đáp ứng tiêu chuẩn cao nhất thế giới về báo cáo phát thải methane sẽ cao gấp hơn hai lần tổng nhu cầu của châu Âu, đủ để xóa bỏ các lo ngại về an ninh năng lượng.
Việc đe dọa khơi mào một cuộc chiến thương mại năng lượng với một trong những đối tác kinh tế thân cận nhất - đồng thời là khách hàng lớn nhất của LNG Mỹ - có nguy cơ làm suy yếu một lợi thế cạnh tranh then chốt của các nhà khai thác Mỹ. Duy trì hiệu quả kiểm soát methane ở mức cao cũng sẽ giúp các nhà xuất khẩu Mỹ củng cố vị thế tại các thị trường châu Á lớn, nơi Nhật Bản và Hàn Quốc đang từng bước xây dựng các chính sách nhập khẩu gắn với phát thải methane.
Nh.Thạch
AFP