Mỹ giảm viện trợ, châu Âu gánh áp lực hỗ trợ Ukraine

3 giờ trướcBài gốc

Việc Mỹ ngừng hỗ trợ buộc châu Âu gánh trách nhiệm lớn hơn, trong bối cảnh Kiev cần thêm hàng chục tỷ USD để duy trì năng lực quân sự và đối phó sức ép từ Nga. Ảnh: Reuters/TTXVN

Viện trợ quân sự cho Ukraine trong năm 2025 đang đối mặt với những thách thức chưa từng có khi Mỹ ngừng hỗ trợ, buộc các nước châu Âu phải gia tăng đóng góp nhằm lấp khoảng trống lớn. Mặc dù có những nỗ lực đáng kể, dữ liệu mới nhất cho thấy châu Âu đang gặp khó khăn trong việc duy trì mức viện trợ ổn định cho Kyiv.

Theo mạng tin châu Âu Euractiv ngày 17/12, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Denys Shmyhal cho biết tại cuộc họp của Nhóm Ramstein (Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine) rằng Ukraine đã được cam kết sẽ nhận 45 tỷ USD viện trợ quân sự trong năm 2025. Tuy nhiên, con số này chỉ đạt được "nếu tất cả các cam kết của những tuần còn lại được hoàn thành", ông Shmyhal nhấn mạnh.

Con số 45 tỷ USD cho thấy châu Âu và các nhà tài trợ quốc tế khác nỗ lực đảm bảo mức độ hỗ trợ tương tự như những năm trước. Để so sánh, theo Viện Kiel, mức hỗ trợ toàn cầu hàng năm trung bình đạt khoảng 41,6 tỷ euro (khoảng 48,8 tỷ USD) trong giai đoạn 2022-2024.

Chỉ riêng các đồng minh NATO đã chi hơn 50 tỷ euro để hỗ trợ quân sự cho Ukraine năm ngoái. Kể từ đó, chính quyền Trump đã ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine và thay vào đó yêu cầu các nước châu Âu mua và gửi vũ khí do Mỹ sản xuất, điều mà họ đã thực hiện thông qua Danh sách Nhu cầu Ưu tiên cho Ukraine ( PURL) do NATO điều phối, với số tiền cam kết hiện đạt 4 tỷ USD (3,4 tỷ euro).

Châu Âu chật vật lấp khoảng trống của Mỹ

Viện Kiel vừa công bố dữ liệu cho thấy viện trợ quân sự cho Ukraine đã giảm mạnh trong nửa cuối năm 2025. Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump giảm dần các khoản đóng góp của Washington vào đầu năm, châu Âu đã tăng cường với mức kỷ lục gần 20 tỷ euro từ tháng 3 đến tháng 6 năm nay, bù đắp mức thiếu hụt tổng thể.

Tuy nhiên, châu Âu chỉ huy động được chưa đến 8 tỷ euro trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 10/2025. Christoph Trebesch, Giám đốc Trung tâm Theo dõi Hỗ trợ Ukraine tại Viện Kiel và là Giáo sư về kinh tế vĩ mô của Đại học Kiel, nhận định: "Dựa trên dữ liệu có sẵn tính đến tháng 10, châu Âu đã không thể duy trì được đà tăng hỗ trợ của nửa đầu năm 2025".

Ông Trebesch cảnh báo: "Nếu tốc độ chậm chạp này tiếp tục trong thời gian còn lại, 2025 sẽ trở thành năm có mức phân bổ viện trợ mới thấp nhất từ trước đến nay dành cho Ukraine kể từ khi cuộc xung đột nổ ra vào năm 2022".

Tính đến thời điểm này trong năm, các nhà tài trợ đã cùng nhau phân bổ 32,5 tỷ euro hỗ trợ quân sự cho Ukraine, theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Ukraine Support Tracker, có nghĩa là cần thêm 9,1 tỷ euro nữa trước cuối năm để duy trì mức trung bình hàng năm.

Trung bình, Mỹ đóng góp 21,4 tỷ euro vào tổng số 41,6 tỷ euro hàng năm trong giai đoạn 2022-2024, cho thấy quy mô nhiệm vụ mà châu Âu và các đồng minh khác phải gánh vác.

Các cam kết viện trợ mới từ châu Âu

Theo AFP, tại cuộc họp lần thứ 32 của Nhóm Ramstein, Anh và Đức đã tuyên bố hỗ trợ quân sự mới cho Kiev. Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey thông báo London sẽ phân bổ 600 triệu bảng Anh để tăng cường khả năng phòng không của Ukraine và sẽ sớm bắt đầu sản xuất thiết bị bay không người lái (UAV) đánh chặn "Bạch tuộc" mới. Ông cho biết dự kiến hàng nghìn UAV này sẽ được chuyển giao cho Ukraine mỗi tháng.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cũng cho biết nước này đã bàn giao hai hệ thống phòng không Patriot và một hệ thống IRIS-T cho Ukraine, đúng như cam kết trước đó. Ông cũng thông báo rằng Đức sẽ cung cấp một số lượng lớn tên lửa AIM-9 Sidewinder từ kho dự trữ của mình vào năm tới.

Việc hỗ trợ tài chính cũng đang được mở rộng. Ủy ban châu Âu hôm 16/12 thông báo kế hoạch phát hành khoảng 90 tỷ euro trái phiếu trong nửa đầu năm 2026, số tiền thu được sẽ được sử dụng để hỗ trợ Ukraine và cung cấp các khoản vay cho các quốc gia thành viên EU. Ủy ban trên nêu rõ họ dự định cung cấp tới 33 tỷ euro tiền vay cho Ukraine trong giai đoạn 2024-2027.

Các nhà phân tích cho rằng kế hoạch phát hành trái phiếu nhằm đảm bảo nguồn tài chính ổn định, dài hạn cho Ukraine trong bối cảnh chia rẽ nội bộ EU về việc sử dụng các tài sản bị đóng băng của Nga.
Ông Shmyhal nói thêm rằng trong năm tới, Ukraine cần 60 tỷ USD từ các nước ủng hộ. Ông nhắc lại lời kêu gọi của Kiev rằng "tất cả các đồng minh hãy dành 0,25% GDP của mình cho sứ mệnh này".

Tiến trình hòa giải và lập trường của các bên

Yêu cầu viện trợ được đưa ra trong bối cảnh tiến trình hòa giải do Mỹ dẫn đầu giữa Ukraine và Nga đang được đẩy nhanh. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết phái đoàn đàm phán của Ukraine sẽ đến Mỹ vào cuối tuần này hoặc đầu tuần tới để tiến hành các cuộc tham vấn thêm về kế hoạch chấm dứt xung đột.

Tuy nhiên, Nga đã phản ứng thận trọng. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Moskva vẫn chưa được thông báo về kết quả các cuộc đàm phán gần đây và cho rằng sự tham gia của châu Âu vào các nỗ lực hòa giải sẽ không giúp cải thiện tình hình.

Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine ủng hộ lệnh ngừng bắn trong dịp Giáng sinh (24/12), đặc biệt là việc tạm ngừng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng. Ông Peskov nói rằng Nga khó có thể đồng ý với lệnh ngừng bắn như vậy nếu Ukraine theo đuổi những gì ông gọi là "các giải pháp ngắn hạn, không khả thi" thay vì một giải pháp lâu dài.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov nhấn mạnh rằng Moskva sẽ không nhượng bộ bất kỳ điều gì liên quan đến khu vực Donbass hay Crimea, và Nga sẽ không chấp nhận việc triển khai quân đội phương Tây tại Ukraine dưới bất kỳ hình thức nào.

Công Thuận/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/my-giam-vien-tro-chau-au-ganh-ap-luc-ho-tro-ukraine-20251218160721660.htm