Cựu Thủ tướng Anh Tony Blair. (Nguồn: Getty Images)
Báo The Guardian cho hay, truyền thông Israel đã đăng tải thông tin về kế hoạch trên. Theo tiết lộ từ báo Telegraph và The Economist, kế hoạch do Viện Tony Blair (TBI) soạn thảo tập trung vào việc thành lập Cơ quan chuyển tiếp quốc tế Gaza (GITA) dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc.
Theo đề xuất, GITA sẽ đóng vai trò là “cơ quan chính trị và pháp lý tối cao” tại Gaza. Ban đầu, GITA có thể đặt trụ sở ở thành phố El-Arish (Ai Cập), trước khi chính thức vào lãnh thổ Gaza cùng một lực lượng đa quốc gia chủ yếu từ các nước Arab được Liên hợp quốc phê chuẩn.
Kế hoạch cũng nêu mục tiêu cuối cùng là “thống nhất toàn bộ lãnh thổ Palestine dưới sự quản lý của chính quyền Palestine". GITA sẽ đảm nhận vai trò quản lý Gaza trong một vài năm trước khi chuyển giao quyền lực cho Palestine, với điều kiện chính quyền nước này phải thực hiện các cải cách nội bộ cần thiết.
Nếu được thông qua, ông Tony Blair, 72 tuổi, sẽ đứng đầu một ban thư ký khoảng 25 người và chủ trì hội đồng gồm 7-10 thành viên giám sát cơ quan điều hành tại Gaza. Hội đồng GITA sẽ có ít nhất một đại diện Palestine, một quan chức cấp cao LHQ, các nhân vật quốc tế có kinh nghiệm điều hành hoặc tài chính, cùng sự tham gia đáng kể của đại diện từ các nước Hồi giáo.
Sẽ có 5 ủy viên chuyên trách phụ trách việc báo cáo với ban thư ký điều hành. Năm ủy viên này phụ trách các lĩnh vực then chốt: nhân đạo, tái thiết, pháp lý, an ninh và điều phối với Palestine.
Ông Blair cho biết đã bày tỏ sự sẵn sàng đảm nhận vị trí lãnh đạo GITA, với cam kết rõ ràng về việc chuyển giao quyền lực cuối cùng cho chính quyền Palestine. Theo The Economist, cựu Thủ tướng Anh đã thể hiện quyết tâm dành thời gian để hiện thực hóa sáng kiến này.
Tuy nhiên, báo The Guardian đánh giá, vai trò của ông Blair chắc chắn sẽ gây tranh cãi mạnh mẽ, bởi ông từng bị nhiều người Palestine phản đối vì được cho là đã cản trở tiến trình giành nhà nước của họ, cũng như vai trò trong cuộc chiến Iraq năm 2003.
Kế hoạch này đã nhận được sự ủng hộ từ các nhân vật then chốt trong chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, bao gồm cựu cố vấn Jared Kushner và đặc phái viên Steve Witkoff. Hai nhân vật này đã trình bày kế hoạch với ông Trump tại Nhà Trắng vào ngày 27/8.
Tổng thống Trump sau đó đã bày tỏ sự ủng hộ và thảo luận về ý tưởng này trong các cuộc gặp với lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan, Indonesia và 5 quốc gia Arab bên lề kỳ họp Đại hội đồng Liên hợp quốc tại New York.
Theo The Guardian, kế hoạch này là một sự thỏa hiệp giữa đề xuất trước đó của Tổng thống Trump về việc Mỹ và Israel trực tiếp “tiếp quản” Gaza và bản Tuyên bố New York do hơn 140 quốc gia ủng hộ, theo đó Gaza sẽ được một chính quyền kỹ trị quản lý trong vòng một năm trước khi trao quyền lại cho chính quyền Palestine sau bầu cử và cải cách hiến pháp.
Bảo Minh