Mỹ không kích Tây Bắc Nigeria: Các phần tử khủng bố bị nhắm mục tiêu là ai?

6 giờ trướcBài gốc

Các phần tử khủng bố tại Nigeria hiện bao gồm nhóm cực đoan tên Nhà nước Hồi giáo tỉnh Sahel (ISSP), còn gọi là Lakurawa, nổi lên tại khu vực Tây Bắc. Ảnh: Good Governace Africa

Theo hãng tin AP, trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25/12 cho biết các cuộc tấn công “mạnh mẽ và gây chết người” tại bang Sokoto được thực hiện nhằm vào các tay súng IS, những kẻ mà ông mô tả là “giết hại dã man, chủ yếu là những người theo đạo Cơ đốc vô tội”. Người dân Nigeria và các nhà phân tích an ninh lưu ý cuộc khủng hoảng an ninh tại quốc gia này ảnh hưởng đến cả cộng đồng Cơ đốc giáo, chiếm đa số ở miền Nam, lẫn cộng đồng Hồi giáo, chiếm đa số ở miền Bắc.

Nigeria, quốc gia đang phải đối phó với nhiều nhóm vũ trang khác nhau, cho biết các cuộc tấn công của Mỹ là một phần trong khuôn khổ trao đổi thông tin tình báo và phối hợp chiến lược giữa hai nước.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth khẳng định sẽ còn nhiều cuộc tấn công tương tự được tiến hành trong thời gian tới.

Các phần tử khủng bố tại Nigeria hiện bao gồm ít nhất hai nhóm liên kết với IS. Trong đó có một nhánh của nhóm cực đoan Boko Haram, được biết đến với tên gọi Nhà nước Hồi giáo tỉnh Tây Phi (ISWAP), hoạt động chủ yếu ở khu vực Đông Bắc, và Nhà nước Hồi giáo tỉnh Sahel (ISSP) ít được biết đến hơn, còn gọi là Lakurawa, nổi lên tại khu vực Tây Bắc.

Mặc dù các quan chức không nêu rõ nhóm nào là mục tiêu cụ thể trong đợt không kích của Mỹ vừa qua, các nhà phân tích an ninh cho rằng nếu mục tiêu thực sự là các chiến binh IS, nhiều khả năng đó là các thành viên của Lakurawa. Nhóm này đã trở nên nguy hiểm hơn trong năm qua tại các bang biên giới như Sokoto và Kebbi, thường xuyên nhắm mục tiêu vào các cộng đồng hẻo lánh cũng như lực lượng an ninh.

Quân đội Nigeria trước đây cho biết nhóm Lakurawa có nguồn gốc từ nước láng giềng Niger và bắt đầu gia tăng hoạt động tại các cộng đồng biên giới của Nigeria sau cuộc đảo chính quân sự năm 2023. Cuộc đảo chính này đã khiến quan hệ giữa Nigeria và Niger rạn nứt, đồng thời làm ảnh hưởng đến các hoạt động quân sự đa quốc gia dọc theo tuyến biên giới vốn dễ bị xâm nhập.

Nhiều nhà phân tích cho rằng Lakurawa đã hoạt động ở khu vực Tây Bắc Nigeria từ khoảng năm 2017, thời điểm nhóm này được các chính quyền truyền thống tại Sokoto mời đến nhằm bảo vệ cộng đồng địa phương khỏi các nhóm cướp có vũ trang.

Tuy nhiên, theo ông James Barnett, nhà nghiên cứu về châu Phi tại Viện Hudson có trụ sở ở Washington, các chiến binh này “đã ở lại quá lâu, xung đột với một số lãnh đạo cộng đồng và áp đặt một cách diễn giải hà khắc về luật Sharia, khiến phần lớn cư dân nông thôn không chấp nhận”. Theo ông Malik Samuel, một nhà nghiên cứu an ninh người Nigeria thuộc tổ chức Good Governance Africa, hiện nay nhiều cộng đồng công khai cho rằng Lakurawa còn đàn áp và nguy hiểm hơn cả các nhóm cướp trước đây.

Nhà nghiên cứu Samuel cho biết Lakurawa hiện kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ tại các bang Sokoto và Kebbi, đồng thời nổi tiếng với các hành vi giết người, bắt cóc, hiếp dâm và cướp có vũ trang.

Theo Dự án Dữ liệu Sự kiện và Địa điểm Xung đột Vũ trang (ACLED) có trụ sở tại Mỹ, ISSP hoạt động một cách kín đáo, bí mật thâm nhập và củng cố vị thế dọc theo biên giới Niger-Nigeria. Nhóm này hiện cũng đang mở rộng phạm vi hoạt động về phía biên giới Benin.

Các nhà phân tích chỉ ra rằng mặc dù động cơ của các nhóm phiến quân khác nhau, nhưng các băng nhóm vũ trang thường được thúc đẩy bởi tình trạng nhà nước và lực lượng an ninh gần như vắng bóng tại các điểm nóng xung đột, khiến việc tuyển mộ trở nên dễ dàng. Dữ liệu cho thấy những khu vực này có tỷ lệ nghèo đói, nạn đói và thất nghiệp cao nhất cả nước. Bộ trưởng Quốc phòng Nigeria Christopher Musa từng nhận định rằng các biện pháp quân sự chỉ chiếm khoảng 30% trong nỗ lực giải quyết khủng hoảng an ninh quốc gia, trong khi 70% còn lại phụ thuộc vào quản trị hiệu quả.

“Việc nhà nước vắng mặt tại các cộng đồng vùng sâu, vùng xa đã tạo điều kiện cho các thế lực phi nhà nước xâm nhập và tự xưng là một chính quyền thay thế tốt hơn”, ông Samuel nhận định.

Các cuộc không kích của Mỹ ngày 25/12 được nhiều chuyên gia đánh giá là sự hỗ trợ quan trọng đối với lực lượng an ninh Nigeria, vốn thường xuyên bị dàn trải và thiếu thốn trang bị khi phải đối phó với nhiều cuộc khủng hoảng an ninh cùng lúc. Tại các bang như Sokoto, quân đội Nigeria thường xuyên tiến hành không kích nhằm vào các hang ổ của phiến quân và đã bắt đầu chiến dịch tuyển mộ quy mô lớn lực lượng an ninh. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng những hoạt động quân sự nhắm vào các băng nhóm vũ trang thường không được duy trì lâu dài. Các phiến quân có thể dễ dàng di chuyển bằng xe máy đến những địa điểm mới thông qua các khu rừng rộng lớn nối liền nhiều bang ở miền Bắc, đồng thời thường sử dụng con tin, trong đó có học sinh, làm lá chắn, gây cản trở cho các cuộc không kích của chính phủ.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/my-khong-kich-tay-bac-nigeria-cac-phan-tu-khung-bo-bi-nham-muc-tieu-la-ai-20251227060602650.htm