Mỹ: Mối lo chủ quyền từ công nghệ nước ngoài

5 giờ trướcBài gốc

Mua công nghệ nước ngoài - con dao hai lưỡi

Việc các công ty công nghệ lớn siết chặt quyền lực đối với người Mỹ khiến Nhà Trắng không thể làm ngơ. Trong khi mọi con mắt vẫn đổ dồn vào các hoạt động gây ảnh hưởng của Bắc Kinh, thì các thế lực âm thầm khác lại tiếp tục len lỏi sâu hơn vào chủ quyền quốc gia của Mỹ, và phủ sóng khắp nơi trên toàn thế giới.

Sự phát triển không ngừng của guồng quay công nghệ trong những năm gần đây đã mang lại cả cái lợi lẫn bất lợi cho con người. Cùng với sự ưu việt của công nghệ, nó còn mang đến không ít rắc rối như tấn công bảo mật dữ liệu riêng tư, nạn lừa đảo, tống tiền hoành hành, nạn tin giả tràn lan (fake)…

SICPA nổi tiếng với các giải pháp mực in bảo mật cho tiền giấy, giấy tờ tùy thân, hộ chiếu và các tài liệu nhạy cảm khác.

Theo tạp chí trực tuyến Mỹ Nationalinterest (NIO), một trong những tác nhân đáng lưu tâm là SICPA, một công ty Thụy Sĩ chuyên cung cấp công nghệ cao, giúp các quốc gia xác thực tiền tệ, thực thi thuế và định hình tương lai của chính đồng tiền nhưng chính công nghệ của SICPA lại tác động không nhỏ đến an ninh, chủ quyền của các nước, kể cả Mỹ.

SICPA là ai?

SICPA (Socíeté Industrielle et Commerciale de Produits Alimentaires). Đây là một công ty an ninh của Thụy Sĩ, nổi tiếng với các giải pháp mực in bảo mật cho tiền giấy, giấy tờ tùy thân, hộ chiếu, vé vận chuyển và các tài liệu nhạy cảm khác. Gần đây SICPA còn mở rộng sang các lĩnh vực truy xuất nguồn gốc và xác thực sản phẩm.

Nguyên thủy, SICPA chuyên về sản phẩm thực phẩm nhưng sau còn chuyển sang lĩnh vực bảo mật. SICPA cung cấp mực in cho hơn 85% các loại tiền tệ trên thế giới, kể cả đô la Mỹ và Euro và truy xuất nguồn gốc sản phẩm để chống hàng giả. Hai thập kỷ trở lại đây, SICPA đã phát triển thành một tổ chức quyền lực, được ví như “vệ sĩ thầm lặng” cho chủ quyền quốc gia, xác thực tiền tệ, điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt, theo dõi hàng hóa, thậm chí cả việc định hướng tương lai cho tiền kỹ thuật số.

SICPA hoạt động thế nào khiến Mỹ phải cảnh giác?

Thông qua nền tảng chủ lực, hay công nghệ có tên SICPATRACE, SICPA đã cung cấp cho chính phủ các nước những hệ thống đầu cuối để theo dõi và truy xuất kỹ thuật số các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như thuốc lá, rượu, nhiên liệu và dược phẩm trên toàn bộ chuỗi cung ứng. Các hệ thống này được triển khai tại hơn 20 quốc gia, cho phép cơ quan thuế theo dõi theo thời gian thực những gì được sản xuất, nơi sản phẩm được vận chuyển và ai là người mua cuối cùng.

Về nguyên tắc, một hệ thống như vậy hứa hẹn sẽ chống lại nạn buôn bán bất hợp pháp và tăng thu ngân sách nhà nước. Thực tế, nó trao cho một tập đoàn tư nhân nước ngoài quyền truy cập sâu vào dữ liệu quốc gia và vai trò quan trọng trong việc thực thi doanh thu nội địa mà không có sự minh bạch hoặc trách nhiệm giải trình.

Không giống các công ty đại chúng, SICPA vẫn là một doanh nghiệp tư nhân do gia đình sở hữu. SICPA không tiết lộ toàn bộ phạm vi hợp đồng chính phủ hoặc chịu sự giám sát của cổ đông. Tệ hơn, SICPA hiếm khi trả lời phỏng vấn truyền thông. Từ Mỹ Latinh đến Đông Âu, SICPA đã trở thành một chủ thể hạ tầng thầm lặng hùng mạnh, gắn chặt vào hệ thống tài chính quốc gia, giám sát thuế tiêu thụ đặc biệt, và ngày càng mở rộng sang kiến trúc nhận dạng kỹ thuật số và tiền tệ. Gần đây còn dính vào các cáo buộc tham nhũng và vi phạm quy tắc quản trị doanh nghiệp, dẫn đến các cuộc điều tra và xử phạt.

Vũ khí SICPATRACE của SICPA lợi hại thế nào?

Hãy xem xét Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia đầu tiên áp dụng công nghệ SICPATRACE của SICPA để giám sát hàng hóa tiêu thụ đặc biệt là một ví dụ. Ảnh hưởng của SICPA còn được mở rộng hơn nữa thông qua hệ thống TurkTrace và việc quản lý doanh thu của ngành văn hóa. Điều này cho phép công ty giám sát cách thức theo dõi hàng hóa chịu thuế và thậm chí cả cách thức thu tiền công quỹ từ du lịch. Nhiều lo ngại đã được đặt ra về tính minh bạch của các thỏa thuận, chi phí chuyển sang người nộp thuế, và việc tiếp cận rộng rãi dữ liệu thương mại và tài chính, tất cả đều là những trụ cột cốt lõi của chủ quyền quốc gia. Với trường hợp của Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ đã rút ra bài học đáng giá.

Vấn đề không chỉ là mực in an ninh hay tem theo dõi. Vấn đề là nó mở rộng mô hình quản trị, trong đó các chức năng quan trọng của nhà nước như thực thi thuế, tuân thủ hải quan và xác minh danh tính được giao cho các công ty công nghệ tư nhân với ít sự giám sát của công chúng. Vì vậy Mỹ đã yêu cầu quốc hội xem xét các nhà cung cấp công nghệ nước ngoài được tích hợp vào cơ sở hạ tầng quản lý của Mỹ hiện nay, đặc biệt là trong các lĩnh vực nhạy cảm với việc thu thuế, phát hành tiền tệ và theo dõi chuỗi cung ứng.

Tập đoàn đầu tư Atlas Holdings của Mỹ đang mua lại De La Rue, một công ty sản xuất tiền giấy của Anh. Việc tiếp quản này không chỉ là một giao dịch kinh doanh đơn thuần, mà nó là giải pháp tình thế, là cơ hội hiếm có để Mỹ giành lại quyền kiểm soát chiến lược đối với các thành phần quan trọng của cơ sở hạ tầng tài chính quốc gia và toàn cầu. Chuyên môn của De La Rue về thiết kế tiền tệ, công nghệ chống giả và in ấn tài liệu an toàn khiến công ty này trở thành trụ cột trong kiến trúc chủ quyền tiền tệ cấp quốc gia.

Việc chuyển giao năng lực này cho Mỹ sẽ cho phép giám sát chặt chẽ hơn, minh bạch hơn và phù hợp hơn với các tiêu chuẩn trong nước khi triển khai các hệ thống này và giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài. Việc mua lại này cũng có thể đóng vai trò là một đối trọng chiến lược với các tác nhân như SICPA, báo hiệu sự chuyển dịch sang giành lại quyền kiểm soát của chủ quyền đối với các công cụ định hình nền quản trị hiện đại của Mỹ trong tương lai.

Khắc Nam

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/khoa-hoc-ky-thuat-hinh-su/my-moi-lo-chu-quyen-tu-cong-nghe-nuoc-ngoai-i776975/