Thông tin này được ông Chip Whipkey, Phó giám đốc chương trình Tomahawk tại Raytheon, xác nhận với Newsweek. Ông cho biết phiên bản tên lửa tấn công hàng hải Tomahawk (MST) sẽ sẵn sàng triển khai trên các tàu khu trục của hải quân Mỹ vào cuối năm tài chính 2025.
Một tên lửa hành trình Tomahawk được phóng từ tàu khu trục USS Curtis Wilbur của hải quân Mỹ trong một cuộc trình diễn bắn đạn thật ở biển Philippines hồi năm 2019 - Ảnh: Hải quân Mỹ
Tomahawk là tên lửa hành trình tầm xa có thể tấn công mục tiêu ở khoảng cách lên tới hơn 1.600km. Đây là một trong những loại vũ khí chính xác chủ lực của Mỹ, được sử dụng trong hơn 2.350 lần tác chiến thực tế bởi quân đội Mỹ và các đồng minh. Tên lửa có thể được phóng từ tàu mặt nước, tàu ngầm và cả hệ thống phóng mặt đất.
Theo nhà sản xuất Raytheon, các biến thể hiện tại của Tomahawk cho phép tên lửa bay rất thấp, tốc độ cận âm, tránh được hệ thống phòng không nhờ nhiều hệ thống dẫn đường độc lập.
Động thái triển khai MST diễn ra trong bối cảnh các đối thủ của Mỹ đang mở rộng phạm vi hoạt động ở khu vực Thái Bình Dương, gây lo ngại về sự thay đổi cán cân sức mạnh trong khu vực. Để đối phó, Mỹ không chỉ triển khai MST mà còn hợp tác với các đồng minh ở Tây Thái Bình Dương nhằm cung cấp thêm các hệ thống tên lửa chống hạm hiện đại.
Thông tin về lịch trình triển khai biến thể MST lần đầu được Bloomberg đăng tải cuối tuần trước, dẫn lời Đô đốc Daryl Caudle, Tư lệnh Bộ Tư lệnh lực lượng hạm đội Mỹ. Theo đó, hải quân Mỹ có kế hoạch mua tới 1.302 quả Tomahawk phiên bản chống hạm.
Ông Whipkey xác nhận rằng năng lực hoạt động ban đầu (IOC) của Tomahawk MST sẽ đạt được vào cuối năm tài chính 2025. Ngoài ra, ông cho biết tùy theo tiến độ thử nghiệm, phiên bản này cũng có thể được tích hợp trên các tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân vào gần cuối năm tài chính tiếp theo.
Hiện có hai biến thể chính đang được sử dụng trong biên chế Mỹ gồm Block IV và Block V. Cả hai đều chủ yếu được thiết kế để thực hiện nhiệm vụ tấn công mặt đất. Tuy nhiên, Block V là phiên bản được nâng cấp từ Block IV với hệ thống dẫn đường và liên lạc tiên tiến hơn.
Theo hải quân Mỹ, Block V có hai biến thể tiếp theo gồm Block Va (MST), phiên bản chống hạm, có khả năng nhận thông tin mục tiêu cập nhật trong thời gian thực và thay đổi hướng bay khi cần thiết và Block Vb với trang bị đầu đạn cải tiến, giúp tăng khả năng tấn công các mục tiêu đa dạng trên bộ.
Trong một cuộc thử nghiệm vào năm 2015 gần đảo San Nicolas (California), một quả Tomahawk Block IV đã chứng minh khả năng đánh trúng mục tiêu đang di chuyển trên biển, sau khi nhận dữ liệu cập nhật vị trí và điều chỉnh đường bay.
Trên trang web chính thức, Bộ Tư lệnh hệ thống không quân hải quân Mỹ mô tả Tomahawk là loại tên lửa hành trình có khả năng tránh né hệ thống phòng không đối phương bằng nhiều kỹ thuật bay và dẫn đường đặc biệt, trong khi Raytheon nhấn mạnh khả năng đánh trúng mục tiêu chính xác ở cự ly hơn 1.600km, kể cả trong không phận được bảo vệ nghiêm ngặt.
Tomahawk từ lâu đã là biểu tượng cho khả năng tấn công chính xác từ xa của hải quân Mỹ, nhưng biến thể MST mới được coi là bước nhảy vọt trong việc đối phó với mối đe dọa hàng hải từ các đối thủ.
Nếu được triển khai tại tuyến đầu như Nhật Bản, MST có thể đóng vai trò chủ chốt trong việc mở rộng năng lực răn đe và phòng thủ của Mỹ, đồng thời tăng cường sự tin cậy chiến lược với các đồng minh trong khu vực.
Ngoài ra, kế hoạch trang bị MST trên tàu ngầm hạt nhân cũng sẽ tạo ra lợi thế chiến lược trong môi trường tác chiến bất đối xứng, cho phép Mỹ tiếp cận các khu vực tranh chấp mà không bị phát hiện, đồng thời duy trì năng lực tấn công linh hoạt hơn.
Việc nâng cấp Tomahawk thành phiên bản chống hạm không chỉ nhằm đối phó với các đối thủ, mà còn thể hiện sự thích ứng chiến lược của quân đội Mỹ trước bối cảnh an ninh khu vực ngày càng phức tạp. Trong khi các hệ thống như tên lửa siêu vượt âm vẫn đang trong giai đoạn phát triển, việc hiện đại hóa các loại vũ khí sẵn có như Tomahawk được coi là giải pháp hiệu quả về chi phí và thời gian.
Hoàng Vũ