Mỹ sẽ thắng lớn khi rút khỏi lộ trình 'xanh', trừ khi thế giới nối gót

2 giờ trướcBài gốc

Mỹ trở thành tâm điểm của công cuộc chuyển đổi xanh. Ảnh: Reuters.

Kết luận trên được rút ra khi các nhà kinh tế của Bloomberg Economics mô phỏng tác động của biến đổi khí hậu và chi phí cắt giảm phát thải tới kinh tế các nước đến năm 2050, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump thúc đẩy loại bỏ mục tiêu năng lượng xanh khỏi nghị trình Chính phủ và ưu tiên các loại nhiên liệu hóa thạch.

So với viễn cảnh tiếp tục chuyển dịch năng lượng sạch, GDP Mỹ có thể cao hơn khoảng 1% thông qua việc bán thêm dầu khí và tránh chi phí tuân thủ quy định xanh.

Nhưng nếu phần còn lại của thế giới vẫn kiên trì theo đuổi năng lượng tái tạo, kinh tế toàn cầu nhìn chung lại thấp hơn 0,2%.

Những con số trên có vẻ không đáng kể trong 25 năm tới, song phần lớn thiệt hại về vật chất do tình trạng nóng lên toàn cầu được dự báo rơi vào giai đoạn sau năm 2050, khi thời tiết cực đoan và hệ lụy của việc không đưa ra các hành động kịp thời làm tăng chi phí cho mọi nền kinh tế.

Các nhà kinh tế cũng cảnh báo về nguy cơ tình trạng biến đổi khí hậu bước vào các ngưỡng "một đi không trở lại".

"Nếu Chính phủ của ông Trump không tiếp tục tham gia vào quá trình chuyển dịch, Mỹ là bên thắng cuộc", Eleonora Mavroeidi và Maeva Cousin của Bloomberg Economics viết. "Nếu các nước khác làm theo, Mỹ sẽ thua, và gần như mọi người đều phải chịu hậu quả".

Đây là ví dụ điển hình của "bi kịch tài nguyên chung", khi các chủ thể kinh tế theo đuổi lợi ích riêng rốt cuộc lại dẫn tới kết cục xấu hơn cho tập thể.

Thái độ "quay xe" về khí hậu của Mỹ được thể hiện rõ tại COP30 ở Belém, Brazil, khi phái đoàn cấp cao Washington không tham dự cuộc họp thượng đỉnh, để phần còn lại của thế giới tự xử lý các vấn đề gai góc như mục tiêu phát thải 2035 và mở rộng các khoản tài chính xanh cho các nước đang phát triển và quốc đảo nhỏ.

Phân tích của Bloomberg Economics giả định Mỹ từ bỏ mục tiêu năng lượng tái tạo trong khi các nước khác tiếp tục theo đuổi suốt 25 năm tới.

Câu chuyện thực tế có thể trở nên phức tạp hơn. Tháng trước, sức ép của Mỹ đã khiến các nước khác hoãn bỏ phiếu về một quy định mang tính bước ngoặt buộc ngành vận tải biển phải trả tiền cho phát thải.

Không chỉ là nước phát thải lớn thứ 2 thế giới, Mỹ còn là nhà sản xuất dầu khí hàng đầu, cung cấp năng lượng cho trong nước và xuất khẩu.

Mùa hè vừa qua, chính quyền ông Trump đạt thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu, trong đó các nước thành viên cam kết mua 750 tỷ USD dầu, khí và điện hạt nhân của Mỹ.

Trọng tâm chính sách mới giúp Mỹ gia tăng thị phần trên thị trường nhiên liệu hóa thạch toàn cầu trong khi né bớt chi phí chuyển dịch xanh.

Tuy nhiên, một hệ quả khác của việc Mỹ thoái lui khỏi câu chuyện phát triển "xanh" là việc làm gương xấu để các nước khác làm theo.

Nếu kịch bản này xảy ra, theo mô hình, kinh tế Mỹ cũng yếu đi. Cả Mỹ và kinh tế toàn cầu đều co lại khoảng 1% so với kịch bản tất cả tiếp tục theo đuổi năng lượng tái tạo, còn phát thải CO2 toàn cầu tăng khoảng 75%.

Các quốc gia "nóng" hơn và có thu nhập thấp hơn dự kiến chịu thiệt hại nặng nề nhất bất kể phần lớn thế giới có giữ lộ trình xanh hay không. Ngược lại, các nước mát hơn và giàu hơn như Mỹ và Canada được bảo vệ bởi điều kiện thiên nhiên tốt hơn nên tổn thất ban đầu không nặng nề bằng.

Mô hình của Bloomberg Economics dựa trên dự báo cung cầu năng lượng của BloombergNEF, có tính đến nhu cầu gia tăng từ sự bùng nổ trung tâm dữ liệu AI.

Từ đó, các nhà kinh tế dùng một mô hình quy mô lớn của kinh tế toàn cầu để lượng hóa tác động của việc Mỹ đổi hướng chính sách tới tăng trưởng, phát thải và tổn thất khí hậu.

"Án binh bất động là một chiến lược tốn kém, nhất là cho các quốc gia vốn đã chịu nắng nóng gay gắt với khả năng thích ứng hạn chế", các tác giả viết. "Những nước giàu bị ảnh hưởng nhẹ hơn trong thời gian đầu nhưng chi phí cũng sẽ leo thang theo thời gian".

Tiến Lợi

Nguồn Znews : https://znews.vn/my-se-thang-lon-khi-rut-khoi-lo-trinh-xanh-tru-khi-the-gioi-noi-got-post1600048.html