Động thái ngưng đàm phán Hiệp ước sông Columbia được phía Mỹ đưa ra trong bối cảnh hai nước đang có màn đối đầu thuế quan với nguy cơ làm gián đoạn hợp tác thương mại và Tổng thống Mỹ Donald Trump có nhiều tuyên bố cứng rắn, bao gồm cả đề xuất sáp nhập Canada làm bang thứ 51 của Mỹ.
Được ký kết từ năm 1964, Hiệp ước sông Columbia có vai trò quan trọng trong việc điều tiết dòng chảy của con sông dài 1.900 km, đảm bảo nguồn thủy điện cho cả hai nước.
Sông Columbia cung cấp khoảng 40% sản lượng thủy điện của Mỹ và gần một nửa sản lượng của tỉnh British Columbia, mang lại lợi ích kinh tế lên tới 200 triệu USD mỗi năm cho Canada, theo Guardian.
Cầu Vernita bắc qua khúc sông Columbia ở Washington. Ảnh: Visions of America.
Trước quyết định ngưng đàm phán Hiệp ước sông Columbia từ phía Mỹ, Adrian Dix, Giám đốc cơ quan năng lượng tỉnh Columbia , cam kết sẽ bảo vệ lợi ích của Canada và tổ chức các buổi cung cấp thông tin cho người dân về tác động của việc đình chỉ đàm phán.
“Chúng tôi sẽ đấu tranh… ở mọi mặt trận, bao gồm cả các cuộc đàm phán này”, ông Dix khẳng định, đồng thời bày tỏ lo ngại về “những cuộc tấn công dữ dội nhằm vào Canada”.
Bất chấp những lợi ích song phương của hiệp ước, Tổng thống Trump gần đây đã có những phát biểu mang tính đối đầu, trong đó có việc gọi biên giới Canada là “tưởng tượng” và đe dọa thực hiện các biện pháp gây tổn thất kinh tế lớn cho nước láng giềng.
Người đứng đầu Nhà Trắng cũng từng ám chỉ khả năng điều chỉnh dòng chảy của Sông Columbia để hỗ trợ các khu vực hạn hán tại Mỹ, theo Guardian.
Việc tạm ngừng đàm phán có thể làm chậm lại các nỗ lực công nhận quyền lợi của người bản địa cũng như các dự án phục hồi môi trường, đặc biệt là các loài cá hồi đang bị đe dọa.
Dưới thời chính quyền của cựu Tổng thống Joe Biden, hai nước đã đạt được một thỏa thuận sơ bộ vào tháng 7/2024. Tuy nhiên, các điều khoản chi tiết vẫn chưa được thống nhất và hiện tại chỉ có một thỏa thuận tạm thời kéo dài ba năm. Nếu muốn rút khỏi hiệp ước, một quốc gia phải đưa ra thông báo trước ít nhất 10 năm.
Đại Hoàng