Công nhân sản xuất thép tại công ty ở Los Reyes Acaquilpan, Mexico. Ảnh: Getty Images/TTXVN
Trong khi Canada cân nhắc các biện pháp đáp trả, Liên minh châu Âu (EU) lại phát đi tín hiệu về những tiến triển nhất định. Còn những thông tin về cuộc đàm phán Mỹ-Trung vẫn chưa rõ ràng.
Động thái tăng thuế của Tổng thống Donald Trump diễn ra cùng lúc chính quyền của ông yêu cầu các đối tác thương mại đưa ra "đề xuất tốt nhất" nhằm tránh một loạt thuế quan trừng phạt khác có thể có hiệu lực vào tháng 7/2025. Canada và Mexico - những đối tác thương mại gần gũi nhất với Mỹ – dự kiến chịu ảnh hưởng đặc biệt nặng nề, khi Canada là nhà xuất khẩu thép và nhôm hàng đầu sang Mỹ.
Thủ tướng Canada Mark Carney khẳng định Ottawa sẵn sàng đáp trả nếu các cuộc đàm phán với Washington không thành côngn. Công đoàn lao động Unifor của Canada kêu gọi áp thuế trả đũa, trong khi Thủ hiến bang Ontario Doug Ford thúc giục ông Carney hành động. Công nhân ngành thép Canada cũng bày tỏ lo ngại, với Chủ tịch Ron Wells của công đoàn United Steelworkers Local 1005 cho biết các đơn đặt hàng của công ty sản xuất thép Stelco có thể bị sụt giảm đáng kể.
Mức thuế 50% mới áp dụng cho tất cả các đối tác của Mỹ, ngoại trừ Vương quốc Anh – quốc gia duy nhất đạt được thỏa thuận thương mại sơ bộ trong thời gian 90 ngày tạm dừng một loạt mức thuế quan đối ứng. Sau cuộc hội đàm hôm 3/6 giữa Bộ trưởng Thương mại Anh Jonathan Reynolds và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, London cho biết thuế quan của Mỹ đối với kim loại nhập khẩu từ Anh hiện vẫn ở mức 25%.
Về phía EU, Ủy viên Thương mại của khối này, ông Maros Sefcovic, và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer mô tả cuộc gặp tại Paris (Pháp) là "mang tính xây dựng" và "tiến triển đúng hướng".
Ông Sefcovic lạc quan về các cuộc thảo luận cụ thể đang diễn ra, dù bày tỏ lấy làm tiếc về về việc Mỹ tăng gấp đôi thuế thép. Quan chức này nhấn mạnh EU cũng đối mặt với thách thức tương tự như Mỹ về tình trạng dư thừa công suất thép nên hai bên nên hợp tác về vấn đề này.
Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cũng ghi nhận sự sẵn sàng của EU trong việc tìm kiếm giải pháp thương mại đối ứng. Tuy nhiên, EU vẫn đối mặt với nguy cơ bị áp thuế 50% vào ngày 9/7 nếu không đạt được thỏa thuận với Mỹ. Khối này đã tuyên bố sẽ có hành động đáp trả trong trường hợp đó.
Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung tiếp tục là một vấn đề đáng chú ý khi Tổng thống Trump nhận định thận trọng về khả năng hai nước đạt được thỏa thuận. Diễn biến này làm lộ rõ những bất đồng sau khi Nhà Trắng làm dấy lên kỳ vọng về một cuộc điện đàm được mong đợi từ lâu giữa hai nhà lãnh đạo trong tuần này về các vấn đề thương mại, bao gồm cả khoáng sản quan trọng.
Trước đó, Trung Quốc là mục tiêu chính trong đợt áp thuế hồi tháng Tư của ông Trump. Hai bên đã có những động thái đáp trả qua lại trước khi đồng ý tạm thời hạ nhiệt vào tháng Năm. Phía Trung Quốc khẳng định lập trường nhất quán trong việc phát triển quan hệ với Mỹ.
Ngoài ra, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick hôm 4/6 đã hé lộ khả năng áp thuế đối với máy bay thương mại và phụ tùng nhập khẩu. Ông cho biết Washington đang chờ cập nhật điều tra và sẽ sớm "thiết lập tiêu chuẩn cho thuế phụ tùng máy bay".
Thời hạn chót để các quốc gia đệ trình "đề xuất tốt nhất" nhằm tránh thuế quan diện rộng của Mỹ đang đến gần, thúc đẩy các nỗ lực đàm phán. Các quan chức Mỹ đã đàm phán với một số quốc gia kể từ khi ông Trump tuyên bố tạm dừng các mức thuế đó vào ngày 9/4, nhưng cho đến nay mới chỉ có thỏa thuận với Anh được hình thành. Ngay cả thỏa thuận với Anh về cơ bản cũng chỉ là một khuôn khổ sơ bộ cho các cuộc đàm phán sâu hơn.
Theo truyền thông địa phương, Washington đã yêu cầu các nước nêu rõ đề xuất về thuế quan, hạn ngạch cho hàng hóa Mỹ và kế hoạch khắc phục rào cản phi thuế quan. Đổi lại, Washington hứa sẽ có câu trả lời "trong vài ngày" về mức thuế mà các quốc gia có thể phải đối mặt sau khi thời gian tạm dừng 90 ngày kết thúc.
Những diễn biến này xảy ra trong bối cảnh Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu, một phần do tác động từ các biện pháp thuế quan của Mỹ. OECD ngày 3/6 đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu hàng năm, đồng thời cảnh báo nguy cơ làn sóng thuế quan của Mỹ sẽ kìm hãm kinh tế thế giới, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế lớn nhất thế giới. OECD cho biết sau khi ghi nhận tăng trưởng 3,3% năm 2024, kinh tế thế giới được dự báo sẽ tăng ở mức 2,9% trong năm 2025 và 2026.
Trước tình hình trên, giới quan sát cảnh báo những bất ổn từ chính sách thương mại của Tổng thống Trump sẽ tiếp tục phủ bóng lên các hoạt động kinh tế toàn cầu, ảnh hưởng đến niềm tin và những quyết định đầu tư trên diện rộng.
Hương Thủy/TTXVN (Tổng hợp)