Các thành viên của lực lượng vệ binh quốc gia Texas tập trung tại Elwood, Illinois. Ảnh: The Guardian/Shutterstock.
Theo Reuters, động thái này đánh dấu bước leo thang mới trong chiến dịch của chính quyền Tổng thống Donald Trump nhằm siết chặt thực thi luật nhập cư tại các thành phố lớn. Việc triển khai diễn ra trong khi tòa án liên bang đang xem xét vụ kiện của bang Illinois và thành phố Chicago yêu cầu ngăn chặn lệnh liên bang hóa 300 binh sĩ Vệ binh Quốc gia Illinois và điều động lực lượng từ Texas.
Hiện nhiệm vụ cụ thể của lực lượng vệ binh khi được triển khai đến Illinois vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, chính quyền ông Trump cho biết việc triển khai nhằm “tăng cường trật tự và an ninh” trong bối cảnh ông nhiều lần chỉ trích Chicago là “ổ tội phạm”. Phát biểu ngày 7/10, ông Trump nói: “Nếu thống đốc không thể làm được việc, chúng tôi sẽ làm. Mọi chuyện rất đơn giản”.
Ông Trump cho biết có “khoảng 50 vụ giết người tại Chicago trong vòng nửa năm qua”. Tuy vậy, dữ liệu của cảnh sát Chicago cho thấy tội phạm, bao gồm cả giết người, đã giảm hơn 30% trong nửa đầu năm 2025.
Ngoài ra, mới đây Tổng thống Trump cũng đã điều Vệ binh Quốc gia tới Portland, bang Orgeon, sau thành phố Los Angeles và Washington, DC. Trong mỗi lần điều quân, ông đều vấp phải sự phản đối quyết liệt từ các thị trưởng cũng như thống đốc.
Giới chức bang Illinois và thành phố Chicago đồng loạt phản đối. Thị trưởng Chicago Brandon Johnson gọi chiến lược của tổng thống là “vi hiến, bất hợp pháp và nguy hiểm”. Thống đốc bang JB Pritzker cáo buộc ông Trump “lợi dụng quân đội như công cụ chính trị” và “kích động căng thẳng để biện minh cho quân sự hóa”.
Tại Oregon, Thống đốc Tina Kotek cũng lên tiếng chỉ trích sự can thiệp của liên bang là “không cần thiết và phản tác dụng”.
Phát biểu tại Nhà Trắng hôm 6/10, Tổng thống Trump cho biết ông đang cân nhắc viện dẫn Đạo luật Chống Nổi loạn (Insurrection Act), đạo luật ban hành từ năm 1807, cho phép tổng thống triển khai quân đội trong nước để khôi phục trật tự trong trường hợp nổi loạn.
Theo các chuyên gia pháp lý, quyền hạn này chỉ được áp dụng trong những tình huống đặc biệt nghiêm trọng, khi cơ quan thực thi pháp luật thông thường không thể hoạt động. Luật sư hiến pháp Bruce Fein nhận định việc sử dụng đạo luật tại các thành phố như Portland “sẽ rõ ràng là bất hợp pháp” và có thể dẫn tới nguy cơ bị Quốc hội Mỹ luận tội.
Tính đến nay, đạo luật này từng được viện dẫn khoảng 30 lần, lần gần nhất là năm 1992 dưới thời Tổng thống George H.W. Bush, trong bối cảnh bạo loạn ở Los Angeles.
Tiến Anh