Ông Steve Witkoff. Ảnh: Getty Images
Trong bối cảnh xung đột Nga- Ukraine vừa bước sang năm thứ 4, ông Witkoff nói với CNN: “Cuộc xung đột này lẽ ra không xảy ra. Nó bị kích động. Nhưng không nhất thiết là do Nga kích động”.
Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ nói phương hướng đạt thỏa thuận hòa bình Nga – Ukraine là dựa trên “thỏa thuận Istanbul”. “Chúng ta đang tiến rất, rất gần đến việc ký kết một điều gì đó", ông Witkoff khẳng định.
Theo thỏa thuận hòa bình ở thủ đô Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ tháng 2/2022, Nga và Ukraine suýt đạt được, đòi hỏi Kiev cam kết trung lập, từ bỏ gia nhập NATO, cắt giảm đáng kể quy mô quân đội. Nhưng kể từ đó đến nay, tình hình xung đột đã có nhiều thay đổi, bao gồm Nga sáp nhập 4 vùng ở Ukraine.
Ukraine hiện lo ngại Mỹ có thể sẽ bóp nghẹt dòng hỗ trợ quân sự, cắt đứt quyền truy cập vào Starlink hoặc đẩy nhanh các cuộc đàm phán hòa bình song phương với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Trong quan hệ với Mỹ, kể từ 12/2, đã có 3 phiên bản Kiev có thể đạt thỏa thuận với Mỹ: một phiên bản "tệ", một phiên bản "tốt hơn" và một phiên bản "thảm họa", theo đánh giá từ phía Ukraine.
Theo phiên bản thỏa thuận mới nhất, phiên bản mà các quan chức Ukraine cho là "thảm họa", Kiev được yêu cầu chuyển 50% lợi nhuận nhà nước trong tương lai từ tài nguyên thiên nhiên và cơ sở hạ tầng như cảng biển sang một quỹ đầu tư mới của chính phủ Mỹ.
Phát biểu ngày 23/2, ông Zelensky cho biết theo các điều khoản mới nhất, quỹ này giống như một phương tiện để trả nợ chứ không phải phương tiện để khuyến khích đầu tư. Nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố ông sẽ không chấp nhận khoản nợ đó và nói rằng, viện trợ của Mỹ được cựu Tổng thống Joe Biden cung cấp dưới dạng tài trợ.
Về phần mình, Nga bày tỏ muốn đạt thỏa thuận hòa bình lâu dài với Ukraine nhằm giải quyết nguyên nhân gốc rễ của xung đột, thay vì đạt lệnh ngừng bắn chóng vánh.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov trong cuộc phỏng vấn ngày 24/2 nói: "Chúng tôi có thể hoàn toàn tin tưởng mong muốn của phía Mỹ về việc hướng tới lệnh ngừng bắn nhanh chóng. Nhưng một thỏa thuận ngừng bắn không có giải pháp lâu dài chính là con đường dẫn đến nối lại giao tranh và tiếp tục xung đột, với hậu quả thậm chí còn nghiêm trọng hơn, bao gồm cả những hậu quả đối với quan hệ Nga - Mỹ. Chúng tôi không muốn điều này xảy ra”.
TS ( từ VOV, 1thegioi.vn, TTXVN)