Theo Bộ luật Lao động 2019, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu được tính là 60 tuổi 3 tháng đối với nam và 55 tuổi 4 tháng đối với nữ. Sau đó mỗi năm tăng thêm 3 tháng (đối với nam) và 4 tháng (đối với nữ).
Năm 2026, lao động nam 61 tuổi vẫn chưa đủ tuổi nghỉ hưu. Ảnh minh họa.
Theo lộ trình này, đến năm 2026, tuổi nghỉ hưu của lao động nam là 61 tuổi 6 tháng, nữ là 57 tuổi. Người lao động đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH sẽ được hưởng lương hưu kể từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau khi nghỉ việc.
Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định một số trường hợp được nghỉ hưu trước tuổi.
Theo đó, người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nếu có tối thiểu 15 năm đóng BHXH bắt buộc, được nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 năm so với điều kiện bình thường.
Riêng người khai thác than trong hầm lò có thể nghỉ hưu sớm hơn tối đa 10 năm. Các sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công an nhân dân được nghỉ sớm tối đa 5 năm nếu đủ 15 năm đóng BHXH. Người bị nhiễm HIV do tai nạn nghề nghiệp đủ 15 năm đóng BHXH cũng được hưởng lương hưu mà không phụ thuộc vào tuổi.
Theo một chuyên gia lao động, việc tăng tuổi nghỉ hưu là xu thế tất yếu trong bối cảnh Việt Nam bước vào giai đoạn dân số già. Bởi, nếu không điều chỉnh kịp thời, quỹ BHXH sẽ chịu áp lực lớn khi số người nghỉ hưu tăng nhanh hơn tốc độ đóng góp của người đang làm việc.
Tuy nhiên, lộ trình tăng được quy định dần dần, bảo đảm không gây sốc cho thị trường lao động.
“Quy định tăng tuổi nghỉ hưu theo lộ trình không chỉ nhằm bảo đảm cân đối quỹ BHXH lâu dài, mà còn góp phần tận dụng nguồn nhân lực chất lượng cao – đặc biệt là những người có trình độ, kinh nghiệm trong các lĩnh vực chuyên môn, kỹ thuật.
Tuy nhiên, quy định cần đi kèm với chính sách việc làm cho lao động lớn tuổi, đảm bảo họ có môi trường phù hợp để tiếp tục cống hiến, thay vì bị đào thải sớm do yếu tố tuổi tác”, chuyên gia lao động phân tích.
Như vậy, trong khi tuổi nghỉ hưu chung tiếp tục tăng theo lộ trình, các quy định hiện hành vẫn giữ được tính linh hoạt và nhân văn, vừa bảo vệ người lao động làm việc trong điều kiện khó khăn, vừa đảm bảo sự bền vững của hệ thống an sinh xã hội quốc gia.
Vũ Điệp