“Nam Phi hiện tại và mãi mãi sẽ là một thành viên đầy đủ, tích cực và có đóng góp xây dựng trong G20,” Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa chia sẻ trong bài phát biểu đăng tải trên mạng xã hội X ngày 30/11 giờ địa phương.
Theo nhà lãnh đạo Nam Phi, diễn đàn G20 là của người dân, không chỉ thuộc về các nhà lãnh đạo.
“Khi chúng tôi khởi động nhiệm kỳ Chủ tịch G20 cách đây một năm, tôi đã nói rằng đây phải là G20 của người dân. Diễn đàn này không thể chỉ thuộc về các nhà lãnh đạo, mà phải thuộc về hàng triệu người có lợi ích gắn liền với những cuộc thảo luận và quyết sách của G20,” Tổng thống Cyril Ramaphosa nói.
Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa. Ảnh: X/@CyrilRamaphosa
Reuters cho biết phát biểu trên được ông Ramaphosa đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 26/11 khẳng định Nam Phi sẽ không nhận được lời mời tham dự G20 năm 2026 tại thành phố Miami, bang Florida.
“Mỹ đã không tham dự Hội nghị G20 tại Nam Phi (22–23/11), bởi chính phủ Nam Phi từ chối thừa nhận hoặc giải quyết những hành vi vi phạm nhân quyền của họ. Khi Hội nghị G20 kết thúc, Nam Phi đã từ chối chuyển giao chức Chủ tịch G20 cho một đại diện cấp cao của Đại sứ quán Mỹ, người có mặt tại Lễ bế mạc. Vì vậy, theo chỉ đạo của tôi, Nam Phi sẽ không nhận được lời mời tham dự G20 năm 2026, sự kiện sẽ được tổ chức tại thành phố Miami tuyệt vời ở bang Florida vào năm tới,” Tổng thống Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
Tuy nhiên theo chia sẻ của Bộ trưởng Hợp tác và Quan hệ Quốc tế Nam Phi Ronald Lamola trên IOL, dù Mỹ có quyền tham dự Hội nghị G20, nhưng đại diện của họ phải có cấp bậc phù hợp để nhận chiếc búa Chủ tịch G20 từ Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa.
“Các quan chức Đại sứ quán Mỹ, bao gồm đại biện lâm thời, được chào đón tham dự các hoạt động của hội nghị. Nhưng đại biện lâm thời của họ không thể nhận chiếc búa từ Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa. Ông Ramaphosa sẽ không bàn giao cho đại biện lâm thời của Mỹ,” ông nói.
Bộ trưởng Hợp tác và Quan hệ Quốc tế Nam Phi khẳng định Washington không thể cử đại biện lâm thời của đại sứ quán để thay mặt Tổng thống Donald Trump. “Đây là hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo. Cấp phù hợp là nguyên thủ quốc gia, một đặc phái viên được tổng thống nước đó chỉ định, hoặc cũng có thể là một bộ trưởng,” ông Lamola nói.
Ông Cyril Ramaphosa và ông Donald Trump trong cuộc gặp tại Nhà Trắng hồi tháng 5. Ảnh: Bộ Hợp tác và Quan hệ Quốc tế Nam Phi
Quan hệ giữa Mỹ và Nam Phi căng thẳng liên quan tới đạo luật do Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa ký hồi tháng 1, quy định có thể thu hồi đất mà không cần bồi thường trong một số trường hợp nhằm phục vụ lợi ích công. AFP cho biết quyền sở hữu đất là vấn đề gây tranh cãi lâu nay ở Nam Phi, bởi đa số đất nông nghiệp vẫn thuộc về những người da trắng trong suốt 30 năm sau khi chế độ Apartheid kết thúc.
Khi Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tới Nhà Trắng hồi tháng 5, ông Trump đã cho phát một đoạn video cáo buộc chính phủ Nam Phi thực hiện chiến dịch chống lại nông dân da trắng. Phía Nam Phi đã phủ nhận mọi cáo buộc.
Trong bài phát biểu đăng tải trên mạng xã hội X hôm 30/11, ông Ramaphosa cũng khẳng định những tuyên bố lặp lại của người đồng cấp Mỹ Donald Trump rằng Nam Phi có những hành vi vi phạm nhân quyền là “thông tin sai lệch”.
G20 được thành lập vào năm 1999, là diễn đàn kinh tế hàng đầu thế giới. Thành viên G20 bao gồm các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Brazil và các tổ chức khu vực như Liên minh châu Âu (EU) và Liên minh châu Phi (AU).
Nhóm này đại diện cho khoảng 85% GDP toàn cầu, hơn 75% thương mại quốc tế và gần 2/3 dân số thế giới, giữ vai trò trung tâm trong việc định hình cấu trúc quản trị kinh tế toàn cầu.
Tùng Dương