Chiêu trò giả mạo việc làm qua AI đang dụ dỗ hàng loạt người vào bẫy buôn người tinh vi, gây chấn động toàn cầu và khiến Interpol phát cảnh báo đỏ. Ảnh: THX/TTXVN
Tội phạm công nghệ cao đang đẩy thế giới vào khủng hoảng nhân đạo mới – nơi nạn nhân bị tra tấn, bóc lột và biến thành công cụ lừa đảo qua mạng.
Theo Đài phát thanh Quốc tế DW (Đức) ngày 30/6, các trung tâm lừa đảo trực tuyến, nơi hàng trăm nghìn nạn nhân bị buôn người và ép buộc thực hiện các hành vi lừa đảo qua mạng, đang lan rộng với tốc độ đáng báo động trên toàn cầu. Mặc dù ban đầu chỉ giới hạn ở một số quốc gia Đông Nam Á, mô hình tội phạm tinh vi này giờ đây đã xuất hiện ở Trung Đông, Tây Phi và Trung Mỹ, tạo ra một "cuộc khủng hoảng toàn cầu" như Cơ quan Cảnh sát Quốc tế Interpol vừa công bố.
Vòng xoáy buôn người và lừa đảo
Theo bản cập nhật xu hướng tội phạm được Interpol công bố ngày 30/6, sự bùng nổ của các trung tâm lừa đảo này không còn là vấn đề riêng của một khu vực. Ban đầu, những trung tâm nơi nạn nhân bị giam giữ và ép buộc thực hiện các vụ lừa đảo trực tuyến chủ yếu tập trung ở Campuchia, sau đó lan sang Lào và Myanmar. Tuy nhiên, các nhà điều tra hiện đang phát hiện ra các trung tâm tương tự ở ít nhất bốn quốc gia châu Á khác, và bằng chứng cho thấy mô hình này đang mở rộng sang các khu vực mới nổi như Tây Phi – nơi tội phạm tài chính trên mạng đã phổ biến – và cả Trung Mỹ.
Interpol nhấn mạnh đây là "cuộc khủng hoảng toàn cầu" khi nạn nhân hiện đến từ 66 quốc gia trên khắp các châu lục. Điều này cho thấy tính chất xuyên quốc gia và mức độ phức tạp của mạng lưới tội phạm này.
Nạn nhân của các đường dây buôn người này thường bị dụ dỗ bằng những lời mời làm việc giả mạo, hứa hẹn mức lương hấp dẫn tại nước ngoài. Tuy nhiên, khi đặt chân đến nơi, họ lập tức bị giam giữ trong các khu phức hợp lừa đảo kiên cố. Cuộc sống của họ biến thành địa ngục trần gian.
Theo báo cáo của Interpol, nhiều nạn nhân bị tống tiền vì các khoản nợ bị ép buộc, bị đánh đập dã man, bị bóc lột tình dục, và trong một số trường hợp kinh hoàng hơn, bị tra tấn hoặc hãm hiếp. Bên trong những "trung tâm" này, họ bị buộc phải thực hiện các vụ lừa đảo trực tuyến, chủ yếu nhắm vào những người ở nước ngoài để chiếm đoạt tài sản. Đây là một vòng luẩn quẩn tàn nhẫn, nơi nạn nhân của tội phạm lại bị ép trở thành kẻ phạm tội.
Minh chứng cho quy mô của vấn nạn này, một chiến dịch do Interpol dẫn đầu vào năm 2024 đã vạch trần hàng chục vụ việc buôn người ép buộc lừa đảo, bao gồm một cuộc đột kích vào một trung tâm lừa đảo quy mô công nghiệp ở Philippines. Cùng năm đó, cảnh sát cũng đã phá dỡ một trung tâm ở Namibia, nơi 88 thanh thiếu niên bị ép buộc lừa đảo người khác. Những con số này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình hình.
AI: Công cụ đắc lực cho tội phạm
Điều đáng báo động hơn, sự phát triển của công nghệ mới nổi đang thúc đẩy xu hướng này lên một tầm cao mới. Bản cập nhật của Interpol về tội phạm đã ghi nhận sự gia tăng trong việc sử dụng AI. Từ việc tạo ra các quảng cáo việc làm giả mạo cực kỳ thuyết phục, đến việc tạo ra các hồ sơ deepfake để "tống tiền tình dục" và lừa đảo tình cảm, AI đang trở thành một công cụ đắc lực, giúp những kẻ buôn người và lừa đảo trở nên tinh vi và khó bị phát hiện hơn. Sự chân thật đến đáng sợ của các nội dung do AI tạo ra khiến người dùng dễ dàng sập bẫy hơn bao giờ hết.
Interpol cho biết, nhóm đối tượng bị nhắm tới đã tăng lên đáng kể. Trong khi nạn nhân buôn người ban đầu chủ yếu là người nói tiếng Trung và đến từ Trung Quốc, Malaysia, Thái Lan hoặc Singapore, thì hiện nay, nhiều người cũng bị buôn bán đến các trung tâm này từ Nam Mỹ, Đông Phi và Tây Âu. Điều này nhấn mạnh sự mở rộng đáng sợ về địa lý và chủng tộc của các mạng lưới tội phạm.
Về phía những kẻ tiếp tay, báo cáo của Interpol chỉ ra rằng khoảng 90% đến từ châu Á, trong khi 11% đến từ Nam Mỹ hoặc châu Phi. Đáng chú ý, khoảng 80% những kẻ hướng dẫn này là nam giới, với 61% có độ tuổi từ 20 đến 39. Độ tuổi trẻ và phân bố địa lý rộng cho thấy đây là một thế hệ tội phạm mới, tận dụng công nghệ và sự thiếu hiểu biết của cộng đồng để trục lợi.
Lời kêu gọi hành động khẩn cấp
Sự lan rộng của các mạng lưới tội phạm này đòi hỏi một phản ứng phối hợp khẩn cấp của quốc tế. Cyril Gout, quyền Giám đốc cơ quan cảnh sát Interpol, nhấn mạnh: "Việc giải quyết mối đe dọa đang lan rộng nhanh chóng trên toàn cầu này đòi hỏi phải có phản ứng phối hợp của quốc tế".
Interpol cảnh báo rằng các trung tâm tội phạm này ngày càng có mối liên hệ chặt chẽ với các nhóm tội phạm xuyên quốc gia lớn khác, không chỉ giới hạn ở lừa đảo và buôn người. Các tuyến đường buôn lậu được sử dụng để đưa nạn nhân đến các trung tâm lừa đảo đang bị lợi dụng để buôn lậu ma túy, vũ khí và thậm chí cả động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng như hổ và tê tê. Điều này cho thấy mức độ nguy hiểm và phức tạp của các tổ chức tội phạm này, đòi hỏi một sự can thiệp toàn diện và đồng bộ từ các cơ quan thực thi pháp luật trên toàn cầu.
Tóm lại, cuộc chiến chống lại nạn buôn người và lừa đảo trực tuyến đang trở nên cấp bách hơn bao giờ hết, đặc biệt khi tội phạm đang ngày càng khai thác triệt để những tiến bộ công nghệ để đạt được mục đích đen tối của mình.
Công Thuận/Báo Tin tức và Dân tộc